Ekonomi Nobeli’nin sahibi: Daron Acemoğlu

Dünyanın saygın ekonomistlerinden Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James A. Robinson ile birlikte hazırladıkları çalışma ile Ekonomi Nobeli’nin sahibi oldu. Toplumsal kurumların bir ülkenin refahı için önemini ortaya koyan çalışma ile üç akademisyen, Nobel Ekonomi Ödülü’ne değer görüldü.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nin Nobel komitesi yaptığı duyuruda, “Hukukun üstünlüğünün zayıf olduğu toplumlar ve nüfusu sömüren kurumlar, daha iyiye doğru bir büyüme ya da değişim yaratmaz. Ödül alanların araştırması bunun nedenini anlamamıza yardımcı oluyor” ifadeleri kullanıldı.

Acemoğlu ve Johnson MIT’de; Robinson ise araştırmalarını Chicago Üniversitesi’nde yürütüyor. AP haberinde, Daron Acemoğlu’nun ödül bilgisini bir konferansta konuşmak üzere gittiği Yunanistan’ın Atina kentinde öğrendiği, çok şaşırdığını bildirdiği dile getirildi.

Nobel sahiplerine verilen 11 milyon İsveç kronu (36 milyon TL) değerindeki ödül üç araştırmacı arasında paylaştırılacak.

Acemoğlu, Nobel ödülü alan üçüncü Türk isim oldu. Orhan Pamuk, 2006 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü, Aziz Sancar ise Nobel Kimya Ödülü’nü almıştı.

Makale, refah farkının nedenlerine odaklanıyor

Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James A. Robinson’ın hazırladıkları çalışma, toplumların refah farklarının dayandığı noktayı irdeliyor. Makale, ‘ülkeler arasındaki ekonomik büyüme ve refah farklılıklarının temel nedeni olarak ekonomik kurumların önemini tartışıyor. Ülkeler arasındaki gelir eşitsizliklerinin temel nedeninin coğrafya veya kültürden ziyade ekonomik kurumlardaki farklılıklar olduğunu’ savunuyor.

6 akım etkili olacak

Kısa süre önce İş Bankası’nın 100. kuruluş yıl dönümü vesilesiyle düzenlenen ‘Atatürk Vizyonuyla Gelecek Yüzyıla Bakış’ başlıklı uluslararası konferansta konuşan Daron Acemoğlu, burada gelecek 20 yılın dünyada çok çalkantılı geçebileceğine; bunda ‘yapay zekâ, eşitsizlik ve istihdam, yaşlanan nüfus, iklim değişikliği, makroekonomik dengesizlikler, ekonomide değişimler ve demokrasi krizinden oluşan altı akımın etkili olacağını söyledi.

Bakan Şimşek tebrik etti

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Daron Acemoğlu için bir tebrik mesajı yayınladı. Şimşek, “Kurumların oluşumu ve refaha etkisine yönelik çalışmalarıyla 2024 yılı Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanan değerli ekonomist Sayın Daron Acemoğlu’nu yürekten tebrik ediyoruz” ifadelerini kullandı.

İktisat seçme nedenim...

1967 yılında Kadıköy’de doğan Daron Acemoğlu, Galatasaray Lisesi ve ardından İngiltere’nin York Üniversitesi’nde ise lisans eğitimini; London School of Economics’te ise doktorasını tamamladı. 1993 yılından bu yana Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) görev yapan Acemoğlu, 2000 yılında profesörü oldu. MIT’de en yüksek fahri unvan olan Enstitü Profesörlüğü’nün de sahibi olan Acemoğlu, siyasal ekonomi, ekonomik kalkınma, ekonomik büyüme, gelir ve ücret dengesi eşitsizliği, çalışma ekonomosi, iktisat teorisi ve beşeri sermaye ve eğitim konularında çalışmalar yapıyor.

2021 yılında Bloomberg’e yaptığı söyleşide hayatından kesitler anlatan Acemoğlu, 15 yaşından itibaren politika, Türkiye ve dünyanın durumu, az gelişmişlik konularına duyduğu ilgiden dolayı iktisat okumaya karar verdiğini ifade etti. 

Siyasete ilgisinin her zaman bir analiz düzeyinde olduğunu belirten Daron Acemoğlu ancak bu konuda uzaktan fikir paylaşmak konusunda her zaman açık olduğunu kaydetti. 

Gençler için 3 öneri

Gençler için eğitimde seçimleri açısından 3 önemli nokta konusunda da önerilerini ifade eden Acemoğlu, şunları söyledi:

“Birincisi severek yapmak, özellikle genç yaşında, geleceği kuracak dönemlerden geçecek gençlerin sevmedikleri bir şeyi yapmamaları lazım. Heyecan duydukları şeyi ve heyecanı doğru kullanarak içinde olmaları lazım. İkincisi, bu bir yatırım olayı, o heyecan sayesinde bir yatırımda bulunuyorsunuz. Bu yatırıma ilk başladığınız an çok önemli hale geliyor. Üçüncüsü ise okumak… Herhangi bir bilim dalında, bizim yaptığımız şey sonuçta sentez. Ne kadar çok okursanız, geniş bilgiye sahip olursanız o kadar iyi.”