Bakan Dönmez: Enerjide yerli ve yenilenebilir enerjinin payı yüzde 60

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, "Güçlü filomuz ve azimli personelimizle yeni keşif müjdeleri verebilmek amacıyla 7 gün 24 saat inanç ve azimle çalışmaya devam ediyoruz" dedi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, AK Parti Bingöl Milletvekili Cevdet Yılmaz başkanlığında, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın bütçesini görüşmek için toplandı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, komisyonda bakanlığının ve bağlı kuruluşlarının bütçe sunumunu yaptı. Bakan Dönmez, bakanlık olarak 2019-2023 stratejik planı kapsamında; enerji arz güvenliğinden, enerji verimliliğine, enerji ve tabii kaynaklar alanında teknoloji geliştirmeden yerlileştirmeye, bölgesel ve küresel etkinliği artırmaya, piyasalarda öngörülebilirlikten sürdürülebilir madenciliğe kadar birçok alanda çalışmalar gerçekleştirdiklerini belirterek, "Küresel enerji piyasalarında yaşanan güncel gelişmelere göre gerekli adaptasyonu sağlayarak sürdürdüğümüz çalışmalarımız sayesinde, 2023 yılı sonuna kadar stratejik planda ve tüm üst politika metinlerinde yer alan hedeflerimizi gerçekleştirmeyi öngörüyoruz" dedi.

'YENİLENEBİLİR KAYNAKLARIN PAYI YÜZDE 60 OLARAK GERÇEKLEŞMİŞTİR

Bakan Dönmez, ekim ayı soru itibarıyla enerji tüketim verilerini açıklayarak, "Ekim sonu itibarıyla elektrik enerjisi kurulu gücümüz 103 bin 276 megavata ulaştı. 2002 yılında 298 olan elektrik üretim tesisi sayısı, 38 katına çıkarak 2022 ekim sonu itibarıyla 11 bin 276'ya ulaşmıştır. Elektrik üretimimizin kaynak bazında dağılımına bakıldığında; 2022 yılının ilk 9 ayında toplam elektrik üretimimizin yaklaşık yüzde 44’ü yenilenebilir enerji kaynaklarından, yüzde 32’si kömürden, yüzde 22’si doğal gazdan sağlanmış olup, yerli ve yenilenebilir kaynakların payı yüzde 60 olarak gerçekleşmiştir" dedi.

Bakan Dönmez, 2022 yılının ilk 10 ayında işletmeye alınan elektrik üretim santral sayısının yüzde 94'nün yenilenebilir enerji kaynaklı olduğunu bildirerek, şöyle konuştu:

"Yenilenebilir enerji kaynaklarının kurulu güç içindeki toplam payı 2022 yılı Ekim sonu itibarıyla yüzde 54,1'dir. Lisanssız santrallerin toplam kurulu gücü 8 bin 386 megavata ulaşmış olup, 2022 yılının ilk 9 ayında üretilen toplam elektriğin yüzde 4,5’i lisanssız santrallerden elde edilmiştir. Yenilenebilir enerji kaynak alanlarının ve bağlantı kapasitelerinin yatırımcılara tahsisiyle yatırımların hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi amacıyla hayata geçirilen ‘Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları’ (YEKA) projelerimizde yaşanan gelişmelere bakıldığında; güneşte 3 bin megavat, rüzgarda ise 2 bin 850 megavat olmak üzere toplam 5 bin 850 megavatlık yarışma yapılmış olup tesislerin devreye alma çalışmalarına devam edilmektedir."

'299 YERLEŞİM YERİNE DOĞAL GAZ ARZI HEDEFLENMEKTEDİR'

Bakan Dönmez, 20 sene önce 5’i il merkezi olmak üzere, 57 yerleşim yerinde doğal gaz kullanılmakta iken, günümüzde 81 il merkezinin tümüne ve 669 yerleşim yerine doğal gaz ulaştırıldığını belirterek, "Son 20 yılda doğal gaz imkanı sunduğumuz vatandaşlarımızın sayısı 3 kattan fazla bir artışla 69 milyona yükselmiş olup 1,3 milyon olan doğal gaz abone sayısı ise 19,1 milyona çıkmıştır. Böylelikle, ülkemiz nüfusunun yüzde 81’ine doğal gaz kullanım imkanı ve konforu sunulmuştur. Bu kapsamda 2000’li yıllarda yaklaşık 16 bin kilometre olan doğal gaz iletim ve dağıtım şebeke uzunluğu, geçen 20 yılda yaklaşık 11 kat artarak 196 bin kilometre uzunluğa ulaşmıştır. Yaptığımız planlama ile 2022-2026 döneminde 299 yerleşim yerine daha doğal gaz arzı sağlanması hedeflenmektedir" değerlendirmesinde bulundu.

'BU KIŞI SIKINTI YAŞAMADAN GEÇİRMEYİ HEDEFLİYORUZ'

Silivri yer altı doğal gaz depolama tesisi kapasitesinin yıl sonuna kadar 4,6 milyar metreküpe çıkartılacağını, Tuz Gölü yer altı depolama tesisinde işletmedeki kapasitenin ise 1,2 milyar metreküp olduğunu aktaran Bakan Dönmez, "Devam eden kapasite artırma çalışmalarının tamamlanmasıyla iki tesisin toplam kapasitesi 10 milyar metreküpe, geri üretim kapasitesi ise günlük 155 milyon metreküpe ulaşacaktır. Boru hatlarımız, LNG ve FSRU tesislerimiz ve yer altı doğal gaz depolama tesislerimiz sayesinde, farklı kaynaklardan istediğimiz zamanda ve miktarda doğal gaz temin etme esnekliğine sahip olduğumuzdan arz güvenliği noktasında bu kışı sıkıntı yaşamadan geçirmeyi hedefliyoruz" dedi.

SONDAJ ÇALIŞMALARI DEVAM EDİYOR

Bakan Dönmez, hem Karadeniz'de hem de Akdeniz'de sismik araştırma ve sondaj çalışmalarının titizlikle devam ettiğini vurgulayarak, "Bu kapsamda, 2 sismik araştırma ve 3 derin deniz sondaj gemisinden oluşan filomuza kendi sınıfında dünyadaki 5 sondaj gemisinden biri olan, 7'nci nesil, en son teknolojiyle donatılmış, 12 bin 200 metre derinliğe kadar sondaj yapabilme kabiliyetine sahip, 4'üncü sondaj gemimiz Abdülhamid Han’ı bu yıl dahil etmiş olduk. Güçlü filomuz ve azimli personelimizle yeni keşif müjdeleri verebilmek amacıyla 7 gün 24 saat inanç ve azimle çalışmaya devam ediyoruz" diye konuştu.

'TPAO, HİDROKARBON ÜREİTMİNİ 65 BİN VARİLE TAŞIMIŞTIR'

Bakan Dönmez, 2022 yılında ise 150 kuyunun sondajının tamamlanmasını hedeflediklerini kaydetti. Çukurova petrol sahasında rezerv değeri yaklaşık 800 milyon dolar olan petrol keşfini bu yıl gerçekleştirdiklerini anımsatarak, "Bölgedeki üretilebilir petrol rezervinin yaklaşık 8 milyon varil olduğunu tahmin ediyoruz. Bunun yanı sıra Şırnak- Şehit Esma Çevik Petrol Sahası, şu ana kadar 2022 yılında dünyada yapılmış en büyük ilk 10 keşif arasında yer alarak dikkat çekmektedir. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) son yıllarda hem karada hem de denizde arama çalışmalarına ağırlık vererek, sadece 5 sene önce günlük 37 bin varil olan yurtiçi hidrokarbon üretimini bugün itibarıyla 65 bin varil seviyelerine taşımıştır" ifadelerini kullandı.

Bakan Dönmez, 2023 yılı ilk çeyreği itibarıyla Bakü-Tiflis-Ceyhan ham petrol boru hattından taşınan petrol miktarının günlük 600 bin varilden 1 milyon varile çıkacağını duyurdu. Bakan Dönmez ayrıca; Fatih sondaj gemisinin gerçekleştirdiği 540 milyar metreküplük doğal gaz keşfi sonrası aradan geçen 2 yılda çevreyi gözeterek yürütülen çalışmalar sonucunda Cumhuriyet tarihinin en büyük projelerinden biri olan Sakarya Gaz Sahası Geliştirme Projesinin de hızla devam ettiğini söyledi.

'NÜKLEER ENERJİ POPÜLER HALE GELMİŞTİR'

Nükleer enerji ile ilgili bilgileri de paylaşan Bakan Dönmez, "Nükleer enerji hem arz güvenliği hem de karbonizasyon bağlamında dünya genelinde yeniden popüler hale gelmiştir. Dünyada 33 ülkede işletme halinde bulunan 423 adet nükleer güç reaktörü (NGS) bulunmakta olup, 18 ülkede ise inşaatı devam etmekte olan 56 adet reaktör bulunmaktadır. 2023 yılı için nükleer yakıtın getirilmesi ve birinci ünitenin elektrik üretimine başlaması hedefleniyor" dedi.

Bakan Dönmez, ülkede kullanılan doğal gazın yüzde 99’u, petrolün ise yüzde 92’sinin ithal edildiğine dikkat çekerek, "Bu nedenle, dünyada gerçekleşen ve makul gerekçeler ile açıklanamayan yüksek enerji fiyatları ister istemez ülkemizi de etkilemektedir. Vatandaşlarımızın söz konusu yüksek fiyatlardan asgari seviyede etkilenmesi için geçen yıl elektrik ve doğal gazda 100 milyar TL sübvansiyon yaptık. Söz konusu destek, bu yıl da artarak devam etmektedir. Mesken aboneleri için elektrikte düşük kademede yaklaşık yüzde 50, doğal gazda ise yüzde 75 devlet desteği ile vatandaşımız dünya enerji piyasalarında yaşanan yükselişlere karşı önemli ölçüde korunmaktadır" ifadelerini kullandı.

'4 MİLYON HANEYE 3 MİLYAR TL'LİK YARDIM'

Bakan Dönmez, kömür yardımı alan hanelerden isteyenlerin bunu doğal gaz olarak da kullanabilmelerini sağlayacak düzenlemenin bu sene tamamlandığını ve yaklaşık 4 milyon haneye senelik 3 milyar TL'lik yardım yapılacağını kaydetti. Dönmez, "Bu kapsamda, 2022 Ocak-Eylül döneminde 331 bin haneye 114 milyon TL doğal gaz tüketim desteği sağlanmıştır. Haziran 2022’de başvuruları alınmaya başlanan ‘Konutlarda Isı Yalıtım Kredi Paketi’yle, maksimum 60 ay vadeli, yüzde 0,99 faiz oranıyla konut başına 50 bin TL’ye kadar kredi imkanı sağlanmıştır. Vatandaşlarımız konutlarında ısı yalıtımı yaptırarak enerji tüketimlerinde yüzde 35 ile yüzde 45 arasında enerji tasarrufu sağlayabilecektir. Bu sayede, ülkemiz genelinde 2024 yılı sonuna kadar en az 1 milyar metreküp doğal gaz tasarrufunun yapılması hedeflenmektedir" dedi.

Bakan Dönmez, 2023 yılında, Türkiye Enerji Verimliliği 2030 Stratejisi ve Vizyonu politika belgesi ile 2024-2030 dönemini kapsayacak İkinci Enerji Verimliliği Eylem Planı’nı açıklamayı planladıklarını duyurdu.

'EN ÖNEMLİ KONU BAŞLIĞI ELEKTRİKLİ OTOMOBİLLER OLACAK'

Önümüzdeki yılların en önemli konu başlıklarından birinin, elektrikli otomobiller olacağını dile getiren Bakan Dönmez, "2030 yılına kadar elektrikli araç şebeke altyapısı ile dağıtım üretim ve yenilenebilir enerji teknolojileri için toplamda 3 milyar dolar yatırım yapılması beklenmektedir. Mevcutta 2 bin 147 istasyonda faaliyet gösteren halka açık 3 bin 640 elektrikli otomobil şarj noktasına sahip ülkemizde, 54 şirkete şarj istasyonu lisansı verilmiştir" dedi.

'İHMALİ OLAN KİM VARSA GEREĞİ YAPILACAK'

Bakan Dönmez, Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Amasra Taşkömürü İşletmesi Müessesesinde 14 Ekim 2022 tarihinde meydana gelen kazayla ilgili keşifli bilirkişi incelemesi yapıldığını ve ön rapor hazırlandığını hatırlatarak, "Kazaya ilişkin olarak başlatılan adli ve idari soruşturmalar Bakanlığımızca da tüm detaylarıyla takip edilmektedir. Diğer taraftan, TBMM Meclis Araştırması Komisyonunun konuya ilişkin çalışmalarını titizlik ve şeffaflık içinde sürdürdüğü de malumunuzdur. Bu elim kaza ile ilgili olarak gerçeğin ortaya çıkmasını müteakip ihmali bulunan her kim varsa gereği yapılacaktır. Halen TBMM Genel Kurul gündeminde yer alan düzenleme ile kömür ve linyit madenlerinin yer altı işlerinde meydana gelen iş kazası sonucunda vefat eden madencilerimizin genel sağlık sigortası primi dahil, kendi sigortalılığı nedeniyle prim ve prime ilişkin her türlü borçları terkin edilecek ve vefat tarihinde sigortalıya ilişkin şartlar aranmaksızın hak sahiplerine aylık bağlanacaktır" değerlendirmesinde bulundu. (DHA)