AK Partili Akbaşoğlu'ndan EYT mesajı! 560 bin sözleşmeli personele kadro için yeşil ışık

AK Parti Grup Başkanvekili Emin Akbaşoğlu yaptığı açıklamada; "Ekim ayında Meclis açıldığında kamudaki sözleşmelilerin kadroya alınması konusunu ele alacağız" dedi. Akbaşoğlu, sözleşmelilerin kadroya geçirilmesi ve kamuoyunda "EYT" olarak bilinen emeklilikte yaşa takılanların durumuyla ilgili açıklama yaptı.

Akbaşoğlu, açıklamasında şunları kaydetti; Ekim ayında Meclis açıldığında gündemimize sözleşmeli personelin mali sosyal haklarının ele alınması ve kadro haklarının ele alınması suretiyle yasa ile netleştirilerek daimileştirilmesi söz konusu olacak. Bunun akabinde EYT'li kesimin durumu ele alınarak çözümlenecek. 2023 başında farklı bir Türkiye'ye hep beraber ulaşacağız.

10 ay çalışmak suretiyle, 2 ayı çalışmama ile geçirenler (geçici işçiler), 12 ayın tamamında çalışır duruma gelme düzenlemesini mutlaka gerçekleştireceğiz, çözümleyeceğiz."

SÖZLEŞMELİLERE KADRO DOSYASI MECLİS’E GELİYOR. KİMLERİ KAPSIYOR, İÇERİĞİ NEDİR?

Konuyla ilgili CNN Türk canlı yayınında açıklamalarda bulunan Vergi Uzmanı Muhammet Bayram şu ifadeleri kullandı: "Dosya aslında bunlar. Çalışma Bakanı da bundan bahsetti gündemimize alıyoruz demişti. 3600 ek gösterge düzenlemesi, asgari ücret, memur yapılacak artış, geçici işçiler ve sözleşmeli personelin durumundan bahsetmiştik.

Geçici personel ve sözleşmeli personel söz konusu. Bir kadroya birisini alıyorsanız sürekli çalıştırırsınız. Geçici personel belediye ve KİT’lerin geçici işe aldığı işçiler. Bunlar kadroya alınmak istiyor özlük hakları daha iyi olabilsin diye.

Bununla beraber geçici işçilerin de durumu söz konusu 10 ay çalıştırma 2 ay bekletilme söz konusuydu. Aslında burada devletin kıt olarak kullanılan kaynağın optimum kullanılması söz konusu. Bir iş yapılacak bunun süresi 10 aydır. Geçici işçiler tam zamanlı olmayı veya kadrolu olmayı istiyor.

EYT’NİN KAPSAMI NEDİR, KİMLER EYT’Lİ, KİMLER BU YASADAN YARARLANACAK?

Burada prim gün sayılarını vereceğim kafa karıştırıcı olmasın. 8 Eylül 1999 tarihi dahil öncesinde sigortalı olanlar sigorta kapsamındadır. 6 milyona yakın EYT’li var Türkiye’de.

Kadınlar eğer 20 yılını doldurduysa erkekler 25 yılını doldurduysa 5 bin prim gününü doldurduysa emekliliğe hak kazanıyor. 9 Eylül 1999 dahil ve bundan sonrası için denildi ki EYT’liler için 58 yaş ve 60 yaş şartını getirdik. Kadınlar 58 yaş, erkeler 60 yaşını doldurursa emekli olabilir.

Senin primi doldurman önemli değil sana yaş şartı koyduk denildi. Devletimiz bunu karar verecekken Hazine’ye maliyetini de değerlendirmek zorunda. Bu işin gecikmesindeki birinci husus maliyet ikinci husus da şudur. Burada SSK, Bağkur ve emekli sandığı var. 5 farklı kanun var. Yapılmak istenen şudur: Bütün üç farklı kanun 5 farklı emeklilik sisteminin aynı potada eritilerek EYT’de formül üretmektir.

2008 yılından itibaren SSK’da değişiklik yapılarak bunlar tek çatı altında toplanıldı. Bugün itibarıyla emekli edilmeye çalışılırsa EYT’liler evet yaş beklemeksizin emekli edeceğiz derlerse 900 bin ile 1 milyon kişinin emekli olması bekleniyor. Bunun Hazine’ye maliyeti yıllık 4 milyar lira. 2009’da bakanlığın bir araştırması var biz EYT’lilerin tamamını emekli edersek 10 yıl içerisinde 800 milyar liralık Hazine’ye yükü var.

Geçtiğimiz günlerde sayın Nebati açıklama yaptı. Bizim toplam yükümüz 90 milyar liraya ulaştı dedi. KKM yapıldı rekor düzeyde bir mevduat var bunun da Hazine’ye yükü paylaşılmıştı. Haziran ayında 21 milyar liraydı.

Bir komisyon toplanacak kaç kişi faydalanırsa şu kadar maliyet olacak diye çalışılacak ondan sonra karar verilecek diye düşünüyorum.

YENİ BİR FORMÜL MÜ BULUNACAK?

Çalışma Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı bürokratları çalışır, işveren ve işçi tarafı görüşmede olur. Seçimden önce bunun çıkması bekleniyor. Devletimiz bu sorunu artık çözmek istiyor. Uzun zamandır gündemde bunun için de bir maliyet söz konusu bununla ilgili çeşitli formüller var.

5 farklı modelden bahsediliyor ama öne çıkan bazı modeller var. Burada Almanya ve Finlandiya modeli var. Almanya modelinde kaç yıl emekliliğinize kaldıysa eğer senin 4 yılın kaldıysa yüzde 2 keserim yüzde 8 daha düşük alırsın diyor. Bu şekilde emekli aylığı bağlanıyor ve bu kişi ölene kadar bu emekli maaşını alıyor.

Finlandiya modelinde yaşı beklenerek adar kesinti var. Yaşa geldikten sonra kesinti yok diyor. Hayatta kalma süresi yükseldiği için emekli yaşları yükselmeye başladı. Ama biz Türkiye’yiz özgün olmamız gerekli. Pandemi süreci ve enflasyondan yola çıkacak olursak EYT’liler halen çalışıyor.

Şöyle bir formül getirilebilir. Emekliliği hak edenler hala çalışıyorsa SGK primlerinin bazıları alınmayabilir ve daha fazla çalışma aylığına kavuşabilir.

İkinci formülde seni ben bugün emekli yapmıyorum. Kademeli şekilde emeklilik yapılır. Önden bir kısım EYT’liler emekli yapılır bir kısmına da denilir ki ben senin hakkını yenilemedim. Karar lehe ise geriye yürüyebilir ama aleyhe ise geriye yürümez. Burada EYT’lilerle alakalı lehte olan bir kanun yürürlüğe girmişken aleyhe bir şey ortaya çıkıyor. Bunun geriye yürümemesi ve emekli edilmesi gerekiyor.

Ben seni şu an emekli yapamıyorum ama seni emekli yaptığımda daha fazla bir emekli aylığı alabilirsin denilebilir. İnşallah bütün tarafların yüzü gülecek diye umuyorum.

SORU: BEN LİSE DÖNEMİNDE STAJYER OLARAK BAŞLADIM, İLK SİGORTAM 1989 YILINDA YAPILDI. ASIL KADROLU SİGORTAM 91-92 YILINDA DEVAM ETTİ. 89’DAN İTİBAREN Mİ DEĞERLENDİRİLİR?

Stajyerler de bazı meslek grupları var bunlar EYT kapsamına dahil olmuyor. 1999 sonrasında SGK girişi varsa ona göre değerlendiriliyor. Staj başlatma süresi dahil değil.

Buradaki tarih 9 Eylül 1999’dan önce sigorta girişinin olması gerekiyor. Staj girişi varsa kabul değil bundan sonra resmi giriş varsa yine kabul değildir.

9 BİN İŞ GÜNÜ ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLİYOR. BURADAKİ KISTAS NEDİR?

9 bin prim gün sayısı, SGK, Bağkurlular 7200 prim gününe tabidir. Burada 9 bin prim gününü tamamlayan kişiler çalışma yılı ve yaşına bakılmaksızın emekli edilsin deniliyor.

EYT ÜZERİNDEN EMEKLİ OLDU, BUNDAN SONRA İŞ HAYATINA DEVAM EDEBİLİR Mİ?

Halihazırda emeklilerimiz çalışmaya devam ediyorsa kesinti mevcut. Aynı şekilde emekli olacaklarsa kesinti söz konusu olacak.