Yerli ‘sönümleyici’ binaları koruyacak

Gebze Teknik Üniversitesi (GTÜ) akademisyenleri, binaları boşaltmadan güçlendirilmesine olanak tanıyan sismik sönümleyici geliştirdi. GTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Bülent Akbaş ile Doç. Dr. Onur Şeker’in geliştirdiği yerli üretim TnT Deprem Sönümleyicileri ile deprem bölgelerinde yeni yapılacak binaların güvenliğinin sağlanması ve mevcut yapıların hızlı, ekonomik ve güvenli biçimde güçlendirilmesi hedefleniyor.

American Institute of Steel Construction (Amerikan Yapısal Çelik Birliği) tarafından desteklenen, ABD ve Türkiye’deki testlerden başarıyla geçen, patenti de alınan yerli sönümleyici, düşük maliyet, hızlı ve kolay uygulama, yüksek performans, hafif ve yenilebilir olma özellikleriyle dikkati çekiyor.

Projeyle ilgili bilgi aldığımız Prof. Dr. Akbaş, yüksek maliyetler nedeniyle kısıtlı kullanılan mevcut sismik izolasyon ve sönümleyici sistemlerin aksine yerli üretim TnT sismik sönümleyicilerin, konut türü yapılarda da yaygın kullanılabileceğini söyledi.

Böylelikle mevcut yapı stoğunda olası bir depremde ağır hasar alması beklenen düşük malzeme ve üretim kalitesine sahip konutlarda da olması muhtemel can kayıplarının önüne geçilebileceğini belirten Akbaş, projenin kat sınırı olmadan gökdelenler dahil, tüm binalarda kullanılabileceğini kaydetti.

TnT sönümleyiciler, hastane, okul, itfaiye, müze gibi önemli yapıların yanı sıra endüstriyel yapıların iyileştirilmesine de olanak sağlayacak. Yıkıcı depremler etkisinde ‘paratoner’ gibi davranan sönümleyiciler, hasarın sadece TnT çaprazlar tarafından sönümlenmesini ve yapının geri kalanının ciddi hasar almamasını sağlayacak. 

HEM EKONOMİK HEM GÜVENLİ

Maliyetinin dünyadaki örneklerine göre oldukça uygun olduğunu, daire sahiplerinin ödeyebileceği miktarlara güçlendirmenin yapılabileceğini vurgulayan Akbaş, yurt dışında büyük firmaların üretim için temasa geçtiğini ancak pahalı olacağı için dünya piyasasından önce ilk üretim merkezini Türkiye’de kurduklarını dile getirdi ve ekledi: “Öcelikle ülkemizde orta ve şiddetli depremde göçmesi beklenen binaları bir an önce güçlendirmemiz lazım. Bunu da güvenli, ekonomik yöntemle yapmak için ilk üretimi Türkiye’de gerçekleştirdik” dedi. Ürünün tüm parçalarının fabrikada üretildiğini, binalarda sadece montajının yapıldığını kaydeden Akbaş, “O nedenle 1 - 1.5 ay gibi çok hızlı bir sürede bina güçlendirilebiliyor.”