28.05.2021 - 01:22 | Son Güncellenme:
Tanım cümlelerini diğer cümlelerden ayırmak için yükleme ''kimdir'' ya da ''nedir'' soruları sorulur. Örnekler: 1- Dünyanın en hızlı koşan hayvanı çıtadır. (Nedir - Çıtadır) 2- Sadece ampulün değil pikap ve fotoğraf silindirinin mucidi de Thomas Edison'dur. (Kimdir - Thomas Edison'dur.
Tanım Cümlesi Nedir?
Bir olguyu, nesneyi ya da kavramı net ve detaylı bir şekilde açıklayan tümcelere tanım cümlesi denir. Bu tür cümlelerin ortak özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
1- Tanım cümleleri karşı tarafa vermek için ya da fikir alışverişinde bulunmak için kurulur.
2- Ansiklopedi ve sözlüklerde yer alan cümlelerin birçoğu tanım cümlesidir.
Örneğin:
Makas: Çeşitli nesneleri ve kumaşları kesmeye yarayan alet.
3- Tanım cümlelerinde fiil görevinde kullanılan kelimeler genellikle -dır -dir eklerinden biriyle biter.
4- Bu cümlelerde varsayıma ya da ihtimale dayalı değildir. Diğer tümcelerden farklı olarak tanım cümlelerinde netlik vardır.
5- Tanım cümlelerinde ''denir'' , ''diye tanımlanır'', ''nitelendirilir'' kalıpları kullanılır.
6- Her tanım cümlesi aynı zamanda bir açıklama cümlesidir. Fakat her açıklama cümlesi bir tanım cümlesi olmayabilir.
7- Bu tür cümlelerde yer alan bilgiler, kişisel görüşlere değil nesnel bilgilere dayanır.
Tanım Cümlesi İle İlgili Örnekler
1- Gazel ve kasidelerde aynı kökten türeyen kelimeleri bir arada kullanma sanatına iştikak denir.
2- Arapçada beyit ev, mısra ise kapı anlamına gelir.
3- Başkalarının gizli bilgilerini ne olursa olsun kimseyle paylaşmayan kişiler ''sır küpü'' olarak tanımlanır.
4- Öykülerin giriş bölümüne serim, gelişme bölümüne düğüm ve sonuç bölümüne çözüm denir.
5- Osmanlı döneminde yaşayan en ünlü ve başarılı şairler Sultanu'ş Şuara yani şairlerin sultanı olarak nitelendirilir.
6- Sevgilinin meziyetlerini övmek için yazılan şiirlere halk edebiyatında güzelleme, divan edebiyatında ise kaside adı verilir.
7- Doğaüstü olayların anlatıldığı, ders vermek amacıyla kaleme alınan olay yazılarına masal denir.
8- Farsçada kîl u kal ve güft ü gu tamlamaları, dedikodu anlamına gelir.
9- Manzum eserlerde az sözle çok şey söyleme sanatına icaz adı verilir.
10- Didar, çehre, suret ve sima kelimeleri yüz manasına gelir.