07.01.2022 - 04:09 | Son Güncellenme:
Dil bilgisi kuralları içerisinde ötümlüleşme de yer almaktadır. Ötümlüleşme aynı zamanda sedalılaşma olarak da bilinmektedir. Ötümlüleşmenin zıttı ise ötümsüzleşme olarak bilinmektedir.
Ötümlüleşme Nedir, TDK Sözlük Anlamı Ne Demek?
Ötümlüleşme bir diğer anlamı ile sedalılaşma kelimelerin son sesinde bulunan ötümsüz ünsüzlerin ünlü ile başlayan bir ek alması durumunda ötümlü duruma gelmesi olarak ifade edilebilir. Ciğerden gelen havanın ses tellerini titreştirmesi durumunda ortaya çıkan ünlülerdir.
Ötümsüz ünlüler, titreşimsiz ve tonsuz ünlüler olarak da bilinmektedir. Ötümsüz ünsüzler ise /ç, f, h, ķ, k, p, s, ş, t/ olarak ifade edilebilir.
Türkçede dil kurumuna göre ise ötümlüleşme kelimesi yumuşama olarak ifade edilebilir. "(Sert ünsüzlerin yumuşak ünsüz veya sızıcı ünsüz oluşu)" şeklinde ifade edilebileceğini söylemek de mümkündür.
Ötümlüleşme Örnekleri Nelerdir?
Ötümlüleşme örneği olarak,
ağaç-a > ağaca
ekmek-i > ekmeği
kanat-ı > kanadı
dip > dibi
kitap > kitabı
Ötümlüleşme aynı zamanda ünsüz yumuşaması olarak da adlandırılmaktadır. Ötümlüleşme olarak ifade edilen ses olayları genel olarak k>g ve t>d sesleri arasında görülmektedir. Ötümlüleşme örnekleri sonu sert bir ünsüzle biten bir kelimenin yumuşaması ile oluşmaktadır.
Aynı zamanda ç>c ötümlüleşmesi ve p>b ötümlüleşmesi de oldukça fazla görülen örnekleri arasında yer almaktadır. Ç ile başlayan ve meslek adı yapan tüm eklerin de ötümlüleşme örneği oluşturduklarını söylemek mümkün olmaktadır. Kelimeler de oldukça fazla görülen bir ses olayı olduğu da ifade edilebilir.