Sözcük Türleri Nelerdir, Kaça Ayrılır? Örnekler İle Sözcük Türleri

Dil canlıların en büyük mucizesi olabilir. Sadece insanoğlunun değil, evrende bulunan tüm canlıların birbirleriyle iletişime geçebildikleri ortak bir platformdur. Dili oluşturan yapı taşlarından birisi de sözcüklerdir. Eğer sözcükler olmasaydı dil diye bir şey de olmazdı. Çünkü sözcükler dilin temel yapı taşlarıdır.

Sözcük Türleri Nelerdir, Kaça Ayrılır? Örnekler ile Sözcük Türleri

Dilimizde sözcük kelime ile eş anlamlı olarak kullanılır. Evrende gördüğümüz ya da bildiğimiz her şey sözcükler ile ifade edilmektedir. Yani sözcükler bir nevi anlam yüklü vagonlara benzer ve her bir vagon bir araya geldiğinde cümleler oluşur. Oluşan cümleler de insanların birbirleriyle etkileşim haline geçebilmeleri için büyük bir rol oynar. Dilimizde sözcükler türleri bakımından sekize ayrılır. Bunlar Adlar (İsim), Sıfatlar (Önad), Zamirler (Adıl), Zarflar (Belirteç), Edatlar (İlgeç), Ünlemler, Bağlaçlar ve Fiillerdir.

Adlar (İsimler): Aklımıza getirebildiğimiz bütün varlıkları ve kavramları karşılayan sözcüklere ad yani isim denir. Örneğin; Papatya, Türkiye, Mersin, Yastık, Kalem, Masa bunların tamamı adlara örnek olarak verilebilir. Kendi içerisinde tür adları, özel adlar, tekil ad, çoğul ad, topluluk adları, somut ve soyut adlar olarak farklı kategorilere ayrılabilir.

Sıfatlar (Ön Adlar): Adların durumunu, miktarını, niteliğini belirten sözcüklerdir. Kısacası sıfatlar isimlerin tüm özelliklerini bizlere gösteren bir ad türüdür. Kendi içerisinde niteleme sıfatları, işaret sıfatları, sayı sıfatları, belgisiz sıfatlar ve soru sıfatları olarak ayrılabilir. Örneğin; Aşağıda altı çizili sözcükler birer sıfat örneğidir.

Mavi deniz çok berrak görünüyor. (Niteleme sıfatı)

Kalemi şu öğrenciye verir misin? (İşaret sıfatı)

Her gün iki saat koşarım. (Sayı sıfatı)

Birkaç kişi seni aradı. (Belgisiz sıfat)

Eve kaç gün sonra nereden döneceksin? (Soru sıfatı)

Zamirler (Adılları): İsmin yerini geçici olarak tutan, isim gibi kullanılabilen ve isim soylu olan sözcüklere denir. Zamirler kişi zamirleri, dönüşlülük zamirleri, işaret zamirleri, belgisiz zamirler, soru zamirleri, ilgi zamiri, iyelik zamiri olarak kendi içerisinde farklı türlere ayrılabilir. Örneğin;

Kendim geldim (Dönüşlülük zamiri), Bunu kim aldı? (İşaret zamiri)

Hepsini attım (Belgisizlik zamiri), Kim sordu? (Soru zamiri)

Zarflar (Belirteçler): İsimlerin, sıfatların ya da belli başlı kelime türlerinin anlamları yönünden (yer-yön, zaman, durum, miktar) etkileyen sözcüklere denir. Zarflar durum zarfı, zaman zarfı, yer-yön zarfı, miktar zarfı, soru zarfları olarak ayrılabilirler. Örneğin;

Kaçta gelirsin (soru zarfı), ileri marş! (Yön zarfı), Cennet kadar güzel (miktar zarfı)

Edatlar (İlgeçler): Tek başlarına anlamları olmasa da başka isimlerle bir araya gelerek yeni anlamlar oluşturan sözcüklere denir. Gibi, sanki, kadar, için üzere, diye gibi sözcüklere edatlara örnek olarak verilebilir.

Ünlemler: Duyguların bir anlık ortaya çıkış etkisini anlatan sözcüklere denir. Ünlem kelimelerinden sonra ünlem işareti kullanılmalıdır. Örneğin; Of! Yeter artık! Buraya kadar! Hey! Miyav! Çat!

Bağlaçlar: Tıpkı edatlar gibi tek başlarına anlamı olmayan ancak sözcük veya cümleleri birbirlerine bağlamaya yarayan sözcüklere denir. Örnek verecek olursak; ve, ile, ise, de, da, çünkü, bile, ancak…

Fiiller: Bir durumu veya eylemi ifade eden sözcüklere denir. Örneğin; uyumak, koşmak, gitmek, gelmek, vurmak, bağırmak, söylemek…