Sanayi Teşvik Kanunu (Teşvik-İ Sanayi Kanunu) Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Sanayi Teşvik kanunu, 1927 yılının 28 Mayıs günü çıkarılan bir destek yasasıdır. Mustafa kemal Atatürk tarafından yapılan ilk yenilik olarak tarihe geçmiştir. Tam 15 yıl boyunca yürürlükte kalan Sanayi Teşvik Kanunu ülke çıkarlarını korumayı amaçlamaktaydı. Yürürlükten kaldırılarak yeniden sanayi alanında dışa bağımlılık artmış bulunmaktadır.

Sanayi Teşvik(Teşvik-i Sanayi Kanunu)Nedir?

Ülke ekonomisini yükseltebilmenin önemi bunun en doğru yolunun da sanayileşme olduğu inancıyla Sanayi Teşvik Kanunu çıkarıldı. Osmanlı Döneminde geçerli olan 1913 tarihli Teşvik-i Sanayi Kanununun günün koşullarına göre eksik olduğu görülerek, çözüme bağlanmasına hüküm verildi. Sanayi alanında gelişmeler sağlanabilmesi için kanun kapsamının genişletilmesi gerekmekteydi.

Mustafa kemal Atatürk’ün desteğiyle Sanayi Teşvik Kanunu çıkarılmış bulunmaktadır. 28 Mayıs 1927 yılında kabul edilen Sanayi Teşvik Kanunu kapsamı; 1916 yılında yapılan anlaşma gereğince Gümrük tarifelerinin 1929’ a kadar aynı şekilde uygulanmasını içermekteydi. Bu nedenle Türkiye dış ticaretlerinde açık veriyor aynı zamanda kendi bünyesinde üretebileceği ürünleri dahi dışardan alma zorunluluğunda yaşıyordu. Osmanlı Döneminde, Uluslararası sözleşmelerle yabancı devletlere sağlanan bu avantajlardan ülke ekonomisi büyük açıklar vermekteydi. Tüm bu gelişmelerden rahatsızlık duyan genç Türkiye Cumhuriyeti çözüm üreterek tedbir alması gerektiğine karar verdi.

Olağanüstü yaşanan durumlarda güçlerini ülkesine feda eden şirketlerin yeterli sermaye biriktirebilmesine olanak bulunmuyordu. Ancak Devletin bu konuda adım atarak Milli Ekonomiye destek vererek güçlendirmesi gerekmekteydi. 1920 tarihi ile 1939 tarihi arasında kurulan Anonim Şirketlerin Ödenen toplam sermayesi 365.000TL, 25 yerel bankanın ise ödenmiş sermaye tutarı 151.000TL olarak kayıtlara geçmekteydi. Sanayi Teşvik Kanunu bu alanda yapılan ilk teşebbüs olarak çıkarılmıştır.

Sanayi Teşvik kanunu Özellikleri Nelerdir?

Sanayi Teşvik Kanunu kapsamında ülke ekonomisinin kalkınması ve dış ülkelere bağımlılığın azaltılması amaçlanmaktaydı. Sanayi Teşvik(Teşvik-i Sanayi)Kanunu’nun getirdiği tedbirler arasında;

Sanayi alanında kullanılması gereken bütün teçhizatlar Gümrük vergisinden muaf tutulacak,

Hazine arazilerinin, Belediye Hudutları dışında kalan 10 Hektarlık alanları, Sanayi Tesislerine ayrılacak ve tesisler kurulacaktı.

Belediye sınırları içinde bulunan hazine arazilerinin on yıl vadeli olarak Sanayi kuruluşlarına satılmasını gerektiriyordu.

Sanayi yatırımı yapan kuruluşlara Bakanlar Kurulu kararıyla üretimlerinin u kadar pirim verilmesine karar verildi.

Ayrıca özel teşebbüsün iletişim(Telefon-telgraf) hatları kurmalarına izin verilerek döşeme yapanlara ücretsiz tahsis edileceği hükmüne karar verildi.

Sanayi alanında yapılacak tüm malzeme nakillerinin TCDD yollarında %30 indirim uygulanması Bakanlar Kurulu Kararıyla kabul edilmiştir.