Okula dönüş için 10 gün kaldı
02.09.2022 - 07:00 | Son Güncellenme:
AYSEL BOZAN YILMAZ
Uzun yaz tatili bitiyor, 12 Eylül’de okullar açılıyor. Tatilde neredeyse tüm günü eğlenerek ve dinlenerek geçiren öğrencilerin okula uyum sağlamaları için önlerinde 10 gün gibi kısa bir süre kaldı. Okula hazır olmak için kalan zamanda, uyku ve yemek düzeninin oluşturulması, belirli saatlerin kitap okumaya ayrılması, elektronik aletlerin kullanımına kısıtlama getirilmesi çok önemli.
AYSEL BOZAN YILMAZ- İlk ve ortaöğretim okullarındaki yaklaşık 18 milyon öğrenci ve 1.2 milyon öğretmen 12 Eylül Pazartesi günü ders başı yapacak. İlkokul 1 ile okul öncesi gruptakiler 5 Eylül’de okula uyum programı kapsamında sınıflarında olacaklar. Onlar okula alışmaya çalışırken diğer öğrencilerin de evde hazırlıklara başlaması gerekiyor. Okul zilinin çalmasına 10 gün kaldı ve yaklaşık 3 ay süren uzun yaz tatilinin ardından tekrar okula uyum sağlamak için bu sürenin iyi değerlendirilmesi önemli. Çünkü akşam istediği saatte yatan, sabah yine istediği saatte uyanan, yemek düzeni değişen, tüm günü eğlenerek ve dinlenerek geçiren öğrencilerin, yeniden disiplinli bir sürece adapte olması çok kolay değil.
Peki, okula uyum için ne yapmalı? Bu soruyu Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Temel Eğitim Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Firdevs Güneş’e yönelttik:
‘30’AR DAKİKA ÖNE ÇEKİN’
Uzun yaz tatilinin ardından okula uyum sağlamak için kalan süre nasıl değerlendirilmeli?
Okula dönüş çocuğun yaşı ne olursa olsun önemli ve heyecanlı bir olaydır. Çocukların tatilden okula sorunsuz bir geçiş yapmaları için bazı hazırlıklar yapılmalı. Bunlar bedensel, zihinsel ve psikolojik hazırlıktır. Veliler okul açılıncaya kadar her birine önem vermeli.
Bedensel hazırlık için ne yapmalı?
Bedensel hazırlık denilince uyku ve yemek düzeni akla gelmekte. Uyku, çocukların sağlıklı olmalarını ve iyi öğrenmelerini sağlar. Bunun için aileler bir hafta önceden hazırlığa başlamalı. Çocukları her akşam 30 dakika erken yatırmalı, sabahları da 30 dakika erken kaldırmalı; böylece okul açılana kadar sabahları erken uyanmaya ve kahvaltı yapmaya alıştırmalılar. Okula dönüş aynı zamanda düzenli bir yemek programına dönüş anlamına gelmekte. Bu nedenle okulla benzer saatlerde yemek yenilmesine özen gösterilmeli.
Zihinsel hazırlık nedir?
Çocuğu okula zihinsel yönden de hazırlamak çok önemli. Bu hazırlığın başında okuma gelmekte. Beden için yemek ve spor ne kadar yararlı ise zihin için de okumak o kadar yararlı. Okuma, dil, zihinsel ve duygusal becerilerini üst düzeyde geliştirmekte, düşünme, anlama, sorgulama, araştırma, analiz yapma gibi süreçleri kolaylaştırmakta. Böylesine önemli olan okuma çalışmalarına ağırlık verilmeli. Tatil süresince hiç okumayan öğrencilerin okuma becerileri ve hızında gerileme olmakta. Veliler her gün belirli bir saati kitap okumaya ayırmalılar. Kalan saatlerde bulmaca çözme, matematik yapma, düşünme, sorgulama, çıkarım ve tahminde bulunma gibi becerileri geliştiren eğlenceli oyunlar yapılabilir.
Yeni konuları öğrenmek için evdeki çalışma köşesi ya da masası yeniden düzenlenmeli. Çalışma köşesinde dikkat dağıtıcı ögeler ve oyuncaklar kaldırılmalı, yalnızca kâğıt, kurşun kalem, silgi ve diğer okul malzemeleri bulundurulmalı.
Okula başlamadan önce televizyon, tablet, bilgisayar, cep telefonu gibi ekranlara da aşamalı olarak sınır getirilmeli.
‘Başarılarını hatırlatın’
Çocuklara sürekli olarak “Okullar açılıyor” diyerek sorumluluklarını hatırlatmak doğru bir davranış mı?
Okula dönüş, bazı çocuklar için çok stresli bir dönemdir. Onlara sürekli okul sorumluluğunu hatırlatmak daha da gerginleşmelerine neden olabilir. Bunun yerine psikolojik yönden hazırlık yapmak gerekir. Yeni öğretmenler, arkadaşlar ve başarı beklentileri göz korkutucu olabilir. Veliler çocuklarına geçen yıl nasıl başarılı olduklarını hatırlatarak işe başlamalı. Bu yıl yeni bilgiler öğrenecekleri ve çok başarılı olacakları anlatılmalı. Öğretmenin ve sınıf arkadaşlarının onları görmeyi veya tanımayı dört gözle beklediği söylenmeli. Okulu sevmeleri için streslerini nasıl yönetecekleri öğretilmeli. Bunun için okulla ilgili endişeleri hakkında konuşmaya teşvik edilmeli. Okulda güvenebilecekleri arkadaş veya yetişkin kişileri belirlemeye yardımcı olunmalı.
Bir ay kritik eşik
Okullar açıldıktan sonra dahi okula uyum sağlayamayan çocuklar için uzmanlardan destek almak gerekir mi?
İlk hafta bazı işler yolunda gitmiyormuş gibi görünse de onlara çok fazla yüklenilmemeli. Biraz yardım ve sabırla, birkaç hafta içinde uyum sağlayacaklardır. Ancak bir ay geçmesine rağmen uyum sağlamakta zorlanan öğrenciler için önce okuldaki eğitimcilerden sonra alanındaki uzmanlardan yardım alınmalı.
