Oksijensiz Solunum Yapan Canlılara Örnekler Nelerdir?
08.06.2021 - 01:47 | Son Güncellenme:
Solunum sistemi, bütün canlılar oldukça önemli bir sistemdir. Bu kadar önemli olmasının sebebi hayati fonksiyonların yerine getirilmesini sağlamasıdır. Oksijensiz solunum, biyoloji derslerinin içerisinde sıklıkla rastlanılan konulardan bir tanesidir ve biyolojinin önemli bölümlerinden birini oluşturur. Oksijensiz solunumun ne olduğunu, nasıl gerçekleştirildiğini ve nerede yapıldığını sizlere detayları derledik.
Besin moleküllerinin hücre içinde oksijen kullanılmadan çok daha küçük parçalara bölünerek enerji elde edilmesi olayına oksijensiz solunum denir. Oksijensiz solunum ile elde edilmekte olan enerji miktarı oksijenli solunum çeşidine göre çok daha azdır.
Oksijensiz Solunum Nedir?
Organik yapılı moleküllerden oksijenin yokluğunda Krebs döngüsü ile birlikte ETS kullanılarak ATP'nin elde edilme işlemine oksijensiz solunum adı verilir. Oksijensiz solunumun işlevi oksijenli solunuma benzer bir oluşumdur fakat oksijensiz solunumda kullanılacak olan ETS elemanları çok daha farklıdır.
Oksijensiz solunum içerisinde oksijen yerine sülfat, nitrat, karbonat ve demir son elektron alıcısı şeklinde kullanılır. Örnek verilirse, bataklıkta yaşamakta olan bazı parazitler besin moleküllerinden koparmış oldukları elektronları sülfat iyonunun içine aktarırlar. Elektronları alarak indirgenen sülfat, hidrojen sülfür (H2S) oluşumunu sağlar. ETS’de elektronların taşınması sırasında açığa çıkan enerjiyle ATP sentezlenir. Bataklıkların içerisinden çürük yumurtaya benzeyen bir kokunun gelmesinin sebebi, oksijensiz solunum yapan parazitlerin oluşturmuş olduğu H2S’dür.
Oksijensiz Solunum Nerede Gerçekleşir?
Oksijensiz solunum glikoliz tepkimeleri ile başlayan bir süreçtir. Son ürünlerin ortaya çıkışı evresi ile de biten bir solunumdur. Son ürünlerin ortaya çıkması evresinde gerçekleşmekte olan tepkimeler canlıdan canlıya göre değişiklik gösterir. Bir glikozun kullanılmış olduğu oksijensiz solunum tepkimesinin içerisinde net 2 ATP üretilir. Bundan dolayı hücrenin sitoplazmasının içinde gerçekleşir.
Oksijensiz Solunumu Kimler Yapar?
Oksijensiz solunum yapan canlılar oldukça sınırlıdır. Bundan dolayı oksijensiz solunum yalnızca bazı bakteri çeşitlerinde görülür.
Oksijensiz Solunum Yapan Parazitlere Ne Denir?
Oksijensiz solunum yapan parazitler anaerob bakteri şeklinde isimlendirilir. Hem oksijenli bir biçimde hem de oksijensiz bir biçimde solunum yapan parazitler ise fakültatif parazitler şeklinde isimlendirilir. Birkaç prokaryot hücrelerde nükleotit adı verilen yapıya yakın bir bölgede DNA'ların bağlanacağı hücrelerin girintilerine ise mezozom adı verilir.
