26.08.2021 - 13:31 | Son Güncellenme:
Güneşin gün dönümü ve gece gündüz eşitliği noktalarından geçişleri arasında oluşan sürelere mevsim denir. Dört mevsim bulunmaktadır. Bunlar ilkbahar, yaz, sonbahar ve kış mevsimleridir.
Mevsimlerin Oluşumu Nedenleri Nelerdir?
Dünya Güneş etrafında ve kendi etrafında dönmektedir. Güneş etrafındaki dönüşümünü 365 gün 6 saatte tamamlamaktadır. Böylece dünya üzerinde 1 yıl oluşur. Dünyanın güneş etrafında dönmesi, mevsimlerin oluşmasında etken rol oynar. Ayrıca eksen eğikliği mevsimlerin oluşumundaki temel etkenlerden birisidir.
Her iki yarım kürede mevsimler birbirinin tam tersi olarak yaşanır. Kuzey yarım kürede yaz yaşanır iken, güney yarım kürede kış mevsimi yaşanmaktadır. Aynı şekilde kuzey yarım kürede ilkbahar mevsimi yaşanır iken, güney yarım küre sonbahar mevsimini yaşamaktadır. Böylece dünyanın eksen eğikliği ve yıllık hareketlerine göre dört tane önemli günler oluşur. Bu günler mevsimlerin başlangıcı olmaktadır. Buna Gün dönümü adı verilir. 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerine ekinoks tarihleri denmektedir. 21 Aralık ve 21 Haziran tarihlerine ise Solstis adı verilir.
Mevsimlerin oluşmasının başlıca nedenlerinden birisi eksen eğikliğidir. Eksen eğikliği dışında başka nedenlerde bulunmaktadır. Bu nedenler şunlardır:
- Dünyanın Güneş etrafında dolaşması güneş ışınlarının geliş açısını değiştireceğinden mevsimler oluşur.
- Dünya üzerinde bir yerin aydınlanma süresi nedenlerden birisidir.
- Diğer bir neden ise Dünya üzerinde herhangi bir yerin Güneş'ten gelen ısı ve ışık enerjisinin soğurma miktarıdır.
- Dünya üzerindeki bir yerin denizlere olan uzaklığı mevsimlerin oluşmasında etkendir.
- Dünyadaki herhangi bir yerin yükselti şekilleri de mevsimlerin oluşmasının nedenlerindendir.
Mevsimlerin Oluşumu ve Özellikleri Konu Anlatımı
Eksen eğikliği mevsimlerin oluşmasında en önemli etkenlerden birisidir. Eğer eksen eğikliği olmasaydı Dünya Güneşin çevresinde dolanır iken güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açısı değişmeyecek ve sıcaklık değişimleri yaşanmazdı. Bu nedenle eksen eğikliği mevsimlerin oluşmasının en önemli nedenidir.
Dünyada oluşan dört mevsimin belirgin bazı özellikleri bulunur. Bu özellikler şunlardır;
İlkbahar mevsiminin özellikleri: Doğada kış ile yaz arasında bulunan bir mevsimdir. Kuzey Yarım Kürede Mart ve Haziran ayları arasında yaşanır. Bu mevsimde sıcaklıklar artmaya başlar ve karların erimesi ile bol miktarda yağışlar olabilir. Böylece birçok baraj ve göletler dolmaya başlar.
Yaz mevsimi: Kuzey Yarım Kürede en uzun günler yaz mevsiminde yaşanır. Sıcaklıkların en yüksek olduğu mevsimdir. Sıcaklıklar Kuzey Yarım Kürede 21 Haziran ile 22 Eylül arasında, Güney Yarım Kürede ise 22 Aralık, 21 Mart arasında yaşanmaktadır.
Sonbahar mevsimi: Yaz ile kış mevsimleri arasındaki mevsimdir. Kuzey Yarım kürede Eylül, Ekim ve Kasım ayları sonbahar mevsimidir. Güney Yarım Kürede ise Mart, Nisan ve Mayıs ayları sonbahar mevsimidir.
Kış mevsimi: Kuzey Yarım Küre için Aralık, Ocak ve Şubat aylarından oluşur. Bu mevsimde hava sıcaklıkları bazı yerlerde eksilere doğru düşer. Kuzey Yarım Küre için en soğuk mevsimdir. Güney Yarım Kürede ise tam tersi olmaktadır.