Metinlerarasılık Nedir? Kısaca Metinlerarasılık Teknikleri Nelerdir

Bu kavram, Postmodernizm ile birlikte ortaya çıkmıştır. Bir yazarın başka bir yazardan etkilenmesi ve kitabındaki bazı bölümleri söz konusu yazara öykünerek yazması ise metinlerarası bağlam olarak tanımlanır. 

 Metinlerarasılık Nedir? 

 Roman, deneme, öykü ve makale türünde eserler veren yazarların, başka yazarlar tarafından kaleme alınan metinlerden etkilenmesine metinlerarasılık denir. Bu edebi anlayış tek bir tür ile sınırlı değildir. Örneğin bir roman yazarı, romanın bir bölümünü bir masal ya da şiirden etkilenerek kaleme alabilir. 

 Metinlerarasılık, intihal ile karıştırılması gereken bir kavramdır. İntihal, yazarın başkasına ait bir sözü kendisine aitmiş gibi göstermesidir. Metinlerarasılıkta ise bariz bir etkilenme ve feyz alma söz konusu olsa da intihal yoktur. 

 Kısaca Metinlerarasılık Teknikleri Nelerdir? 

 1- Alıntı yapma: 

 Aynı zamanda düşünceyi geliştirme yollarından biri olan alıntı, en sık uygulanan metinlerarasılık tekniklerinden biridir. 

 Örnek: 

 'İnsan, ancak geçmiş tecrübelerinden ders çıkararak olgunlaşabilir. Aksi takdirde yaşanmışlıkların bir önemi yoktur. Bu nedenle önemli olan ne yaşadığın değil yaşadıklarından ne anladığındır. Danimarkalı filozof Soren Kierkegaard'ın dediği ''Hayat, ancak geriye doğru bakarak anlaşılsa da ileri doğru bakarak yaşanır.'' 

 Yukarıdaki paragrafta yazar, Kierkegaard'ın ''Kahkaha Benden Yana'' adlı eserinden alıntı yapmıştır. Yapılan bu alıntı metinlerarasılığa örnek olarak gösterilebilir. 

 2- Gönderme: 

 Bir yazarın başka bir yazarın savunduğu fikre ya da bir roman karakterine atıfta bulunmasına gönderme denir. Divan edebiyatı şairlerinin nazire türündeki eserlerin tamamı birer göndermedir. 

 3- Öykünme / Feyz Alma: 

 Bir yazarın kitabından esinlenerek kaleme alınan eserlerde metinlerarasılık ''öykünme'' ile gerçekleştirilir. Feyz alma ile taklit etme birbirinden farklıdır. Taklitte, eserin bir kısmı ya da eserdeki karakterlerden biri olduğu gibi metne aktarılır. Öykünmede ise sadece ilham ve feyz söz konusudur.

 4- Gülünç Dönüştürme:

 Bir eserin başka bir yazar tarafından alaycı bir üslupla yeniden yazılmasına gülünç dönüştürme denir. Örneğin orijinal eserin olay örgüsünde yer alan dramatik bir olay, diğer kitapta absürt bir şekilde ele alınır. 

 Ulrich Plenzdorf'un kaleme aldığı Genç W.'nin Yeni Acıları adlı kitap gülünç dönüştürmeye örnek olarak gösterilebilir. 

 Bunun dışında kolaj, anıştıma ve palampsest de metinlerarasılık teknikleri arasında yer alıyor.