Kontrol Çaprazlaması Nedir Ve Hangi Amaçla Yapılır?

Kontrol çaprazlaması, kısaca genotipi bilinmeyen bireylerin çekinik genlerle çaprazlanması sonucu genotipinin öğrenilmesi için uygulanan bir işlemdir.

 Kontrol Çaprazlaması Nedir?

 Çekinik fenotipe sahip bireylerde genotip kesinlikle homozigot çekiniktir. Çünkü çekinik gen baskın genle birleşirse, oluşan gen de baskın olur. Çekinik bir genin oluşması için her iki taraftan da çekinik gen gelmesi gerekir. Baskın fenotipe sahip bireylerde ise, genotip homozigot (SS) ya da heterozigot (Ss) olabilir. Bu durumda bireyin genotipini öğrenmek için kontrol çaprazlaması yapılır.

 Kontrol çaprazlamasında baskın fenotipli birey çekinik homozigot (ss) bir bireyle çaprazlanır. Bu durumda ortaya çıkan gen, baskın fenotipli olursa birey homozigot (SS) baskın bir gen yapısına sahiptir. Ancak ortaya çıkan gen, çekinik fenotip olursa birey heterozigot (Ss) baskındır.

 Kontrol Çaprazlaması Hangi Amaçla Yapılır?

 Kontrol çaprazlaması genotipi kesin olarak bilinmeyen genlerde kullanılan bir yöntemdir ve hayvancılık, bitki yetiştiriciliği gibi farklı alanlarda çok işe yarar. Kontrol çaprazlamasıyla bireylerin baskın veya çekinik, homozigot ya da heterozigot gen yapısına sahip olma durumları ortaya çıkar ve bu durumda oluşacak yeni nesillerdeki gen aktarımı da tahmin edilir. Böylece çiçek ve bitki yetiştiriciliği ve hayvancılık gibi alanlarda, yeni nesil bireylerin gen yapıları da daha sağlıklı bir şekilde belirlenebilir. Hayvan ve bitki ıslahında kullanılan kontrol çaprazlamasıyla, zayıf gen yapısına sahip birey oluşumu engellenir ve daha sağlıklı yeni nesil canlılar elde edilir.