İlmiye Sınıfı Kimlerden Oluşur Ve Görevleri Nelerdir?

İlmiye, Arapça kökenli bir sözcük olan ilim kelimesinden türetilmiştir. İlimle ilgili olan anlamına gelen ilmiye kelimesi, Osmanlı Devletinde hem din adamları hem de eğitimciler için kullanılırdı.

İlmiye Sınıfı Kimlerden Oluşur ve Görevleri Nelerdir?

1- Şeyhülislam:

Şeyhülislam, ilmiye sınıfındaki en yetkili din adamına verilen isimdir. Padişahlar, devleti ilgilendiren belli başlı konularda şeyhülislama danışır ve buna göre karar verirdi. Medreseleri denetlemek, divanda alınan kararları değiştirmek ya da onaylamak Şeyhülsiamın başlıca görevleri arasında yer alır. Şeyhülislamlar, bazı zamanlar, halkın anlaşmazlığa düştüğü konularda fetva verirdi.

2- Kadılar:

Kadılar davalara bakar ve İslam fıkhına göre karar verirdi. İdari alanda da görev alan kadılar, esnaf loncalarının ve vakıfların denetiminden sorumluydu. Şeyhülsilamın talimatıyla medreseleri de denetlerler, verilen eğitim İslam'a uygun olup olmadığını kontrol ederlerdi.

3- Kazasker:

Osmanlı döneminde askerler ve halktan insanlar, kadıların bir dava hakkında verdiği hükme itiraz etmek için kazaskere müracaat ederdi. Kadıların verdiği kararı bozma yetkisine sahip olan kazaskerler, askeri davalara da bakardı.

4- Müderris:

''Tedris'' kelimesinden türetilmiş olan müderris sözcüğü, ders veren kişi anlamına gelir. Müderrisler, medreselerde kelam, fıkıh ve hadis gibi alanlarda ders verirdi. Bunun dışında matematik, geometri, astronomi gibi fen ilimleri de müderrisler tarafından okutulurdu.

5- Müezzin:

Osmanlı Devletinin ilmiye sınıfında yer alan müezzinlerin görevi, ezan okumak ve tesbihat yaptırmaktır.

6- Nakibü'l Eşraf:

Osmanlı Devletinde peygamber efendimiz Hz. Muhammed'in soyundan gelen kişilere belli başlı imtiyazlar tanınıyordu. Nakibü'l Eşrafların görevi de Hz. Muhammed'in soyundan geldiklerini iddia eden kişilerin doğum belgelerini incelemek ve bu belgeleri getiren kişilere ayrıcalık tanınıp tanınmayacağına karar vermekti.

Osmanlı döneminde şerifler ve imamlar da ilmiye sınıfına mensuptu.