Canlıların Temel Bileşenleri Ders Notları Ve Konu Anlatımı

Organik ve inorganik bileşenlerin neler olduğunu açıklamadan önce, bu bileşenlerin genel özelliklerini aktarmak önem taşır. 

 İnorganik Bileşen Nedir?

 İnorganik bileşenler canlı vücuduna dışarıdan alınan ve canlı vücudunda sentezlenemeyen bileşenlerdir. Bunlar enzimleri oluşturmak için vücut tarafından kullanılmaktadır. Özellikleri ise şunlardır: Canlı hücrelerin yapısına katılmakta ve metabolizmanın düzenlenmesinde yardımcı olmaktadırlar. Yıpranan dokuların onarılmasında görev almaktadırlar. Sindirim sistemine uğramadan hücre zarından kolay biçimde geçmektedirler. 

 İnorganik bileşenler hücresel solunumda enerji elde etmek adına kullanılamamaktadır. Enzimlerin yapısına kofaktör olarak katılmaktadırlar. 

 Söz konusu inorganik bileşenlerin başında su gelmektedir. İnsan vücudunun üçte ikisi sudan meydana geldiği için su miktarının 'nun altına düşmemesi gerekir. Düştüğü taktirde hayati tehlike başlamaktadır.

 Canlıların yapısında minerallere az miktarda olsa da gereksinim duyulur. Çünkü vücutta meydana gelen ter, idrar ve dışkı yoluyla sürekli mineral kaybı yaşanır. Mineraller demir, magnezyum, kalsiyum, potasyum, fosfor, iyot, sodyum ve klor şeklinde karşımıza çıkmaktadır. 

 Tuzlar, bazların ve asitlerin birleşmesi sonucunda ortaya çıkan bir molekül sudan oluşmaktadır. Hücreler ve hücre dışı sıvılar çeşitli mineral tuzlarını meydana getirmektedirler. Tuzların görevi vücut sıvılarının pH değerini ve ozmotik basıncını dengelemektir. 

 Organik Bileşen Nedir?

 Canlılar tarafından üretilebilen ve dışarıdan alınmayan bileşenlere organik denilmektedir. Organik bileşenlerin yapısında C, H ve O elementleri bulunmaktadır. Ayrıca fosfor, azot, kükürt gibi elementlere de sahiptir. Söz konusu bileşenler karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, nükleik asitler, enzimler ve hormonlardır. 

 Karbonhidratlar canlıların enerji verici kaynakları arasında ilk sırada yer almaktadır. Yağlar ise insan ve hayvanların temel besinlerinden sayılmaktadır. Proteinler vücut dokularının onarım ve yapımında temel rolü üstlenmektedirler. Enzimler, reaksiyon hızının canlılar için uygun bir seviyeye gelmesini sağlamaktadırlar.

 Hormonlar, vücutta yer alan organlar arasındaki haberleşmeyi ve koordinasyonu gerçekleştirirler. Vitaminler enerji verici olmayıp düzenleyici görevi görmektedirler. Büyümeye ve gelişmeye katkı sağlamaktadırlar. Ayrıca üreme üzerinde etkilidirler.