16.06.2021 - 03:52 | Son Güncellenme:
Yeryüzünün büyük çukurlarında ya da jeosenklinal adı verilen ve birikebilen tortul araçlar tektonik hareketler ile birlikte yan basınca maruz kalır. Bu durumda yumuşak yapılı olan tabakalar kıvrılır. Bu sayede antiklinal ve senklinal yapılar meydana gelir. Sert yapılı olan tortul tabakalar kırılır. Bu yapıların kırılmasının neticesinde graben ve horst ortaya çıkar. Antiklinal kıvrımın kubbemsi olan kısmı, senklinal ise çukur olan kısmı oluşturur.
Antiklinal ve Senklinal Ne Demektir?
Antiklinal, sözlük anlamı itibari ile birbirinden farklı yöne doğru eğimli olan şeklinde tanımlanmaktadır. Yer kabuğunun deniz ve okyanus çukurları içerisinde biriken tortullar yatay olan tabakaları meydana getirir. Levha hareketleri ile birlikte yan basınca uğramış olan bu tortulların ilk olarak su altı kısımları kıvrılma eğilimi gösterir.
Kıvrımlı olan yapılar daha sonra ise yüzeye ulaşır, genelde dağ kuşakları ya da sıradağlar oluşturur. Kısa bir ifade ile kıvrımlı olan yapıların yüksekte kalmış olan dışbükey bölümünü ifade eder. Kıvrım miktarı ise milimetreden kilometreye kadar değişiklik gösterir. Senklinal yapısı ise bunun tam tersi bir biçimde alçakta kalan bölümüdür.
Senklinalin Özelliği Nedir?
Senklinal jeoloji içerisinde tabakaların havza ya da oluk biçiminde kıvrımlanmasına verilmiş olan isimdir. Böyle olan yapılarda üst bileşenler alt bileşenlere göre daha gençtir. Genel olarak eksen düzlemi içinde ters yapı elemanlarıdır.
Antiklinal ve Senklinal Nasıl Oluşur?
Birbirlerine doğru hareket etmekte olan levhalar arasında sıkışmış bulunan tortul tabakalar yükselir ve böylece dağ sıralarını meydana getiri. Bu olay neticesinde kıvrım dağları ortaya çıkar. Kıvrılan bu tabakaların yükselen bölgeleri ile antiklinal oluşur. Bununla birlikte çanaklaşan bölümlerinde ise senklinal oluşur.