Aktivasyon Enerjisi Nedir? Aktivasyon Enerjisini Etkileyen Faktörler Nelerdir?
27.05.2021 - 10:34 | Son Güncellenme:
Aktivasyon enerjisi biyolojinin önemli konularından biridir. Kimyasal bir reaksiyonda, reaksiyonun başlaması için gerekli olan en düşük enerji aktivasyon enerjisi olarak isimlendirilmektedir. Aktivasyon enerjisi nedir? Aktivasyon enerjisini etkileyen faktörler nelerdir? İşte, merak edilen tüm detaylar.
Moleküllerin aktif hale gelmesi ve bir takım metabolik faaliyetlerin oluşması için gerekli olan en düşük enerji aktivasyon enerjisi olarak isimlendirilmektedir. Bu enerji eşik enerjisi ismi ile de bilinmektedir.
Aktivasyon Enerjisi Nedir?
Aktivasyon enerjisi, kimyasal bir tepkimenin başlaması için gerekli olan minimum enerji değerine verilen isimdir. Aktivasyon enerjisi terimi ilk defa Svante Arrhenius tarafından 1889 yılında kullanılmıştır.
Aktivasyon enerjisi Ea şeklinde gösterilmektedir. Reaksiyonların aktivasyon enerjileri reaksiyonun hızının sıcaklığına göre farklı düzeylerde olabilmektedir.
Her reaksiyonun aktivasyon değeri farklıdır. Bir reaksiyonun aktivasyon enerjisinin yüksek olması bu reaksiyonun sıcaklık değişimlerinden etkilendiği anlamına gelmektedir. Gıdalarda aktivasyon enerjisi 2 ile 150 kcal/mol arasında değişiklik göstermektedir. Basit bir takım hidroliz olaylarında aktivasyon enerjisi 10 ile 20 kcal/mol arasında değişmektedir.
Serbest radikallerin yağları okside etmesi olayında ise aktivasyon enerjisi 15-25 kcal/mol olmaktadır. Enzimatik olmayan reaksiyonlarda aktivasyon enerjisi 20 ile 40 kcal/mol arasında değişmektedir.
Her bir kimyasal tepkimenin aktivasyon enerjisi kendine özgüdür. Eğer bir kimyasal tepkimenin aktivasyon enerjisi yüksek ise o zaman bu tepkimenin zor başlayacağı şeklinde yorumlanmaktadır. Eğer bir kimyasal reaksiyon oda sıcaklığında gerçekleşmiyorsa o zaman tepkimeye girenler ısıtılarak tepkimenin başlaması sağlanabilmektedir. Bunun yanında bir katalizör ile tepkimenin aktivasyon enerjisinin düşürülmesi de mümkün olmaktadır.
Aktivasyon Enerjisini Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Aktivasyon enerjisini etkileyen faktörler şu şekilde sıralanabilir;
Sıcaklık
Katalizör
Temas yüzeyi
Madde cinsi,
Madde derişimi
Aktivasyon enerjisini bir tek katalizörler değiştirebilmektedir. Bu sebeple bir tepkimenin aktivasyon enerjisini düşürmek için katalizör kullanılabilmektedir. Katalizör girdiği tepkimeden etkilenmektedir aynı şekilde çıkar.
