Robotik açık kalp ameliyatları ile günlük yaşama hızlı dönüş

Didem Seymen - Standart açık kalp ameliyatları çocuk ve yetişkinlerde günümüzde daha az sekel kalma riski ve daha az ölüm riski ile güvenli bir şekilde yapılsa da robot destekli açık kalp ameliyatları, kalp cerrahisinin ulaştığı en ileri nokta olarak nitelendiriliyor. Medicana International İzmir Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Suat Büket, robot destekli kalp ameliyatları hakkında MİLLİYET’e bilgiler verdi... 

‘İman tahtası’ kesilmiyor

Kalp cerrahisinde yapılan ameliyatların çoğunda kalbe ulaşmak için halk arasında ‘iman tahtası’ denilen göğüs kemiğinin kesilmesi gerektiğini belirten Büket, “Ameliyat bittikten sonrada tel dikişlerle kesilen göğüs kemiği tekrar birleştirilir. Kesilen kemiğin iyileşmesi için hastadan kalp ameliyatından sonra dört hafta kadar sırt üstü yatması, hareketlerini kısıtlaması istenir. Bazen de hastanın hareketlerinin kısıtlanmasına yardımcı olmak için göğüs korsesi takılır.  Bu önlemlere rağmen özellikle kilolu hastalarda, tel dikişler kopabilir ve göğüs kemiği ayrılabilir. Hastaya göğüs kemiğini birleştirmek için tekrar ameliyat gerekebilir” dedi.

Prof. Dr. Suat Büket, robot destekli açık kalp cerrahisinde hastaya yapılacak ameliyata göre, göğsün sol ya da sağ tarafına, kaburgalar arasından açılan 3-4 adet delik (yaklaşık 1cm) ile kalp ameliyatları yapılabildiğini belirterek, yöntemi şöyle anlattı: “Bu deliklerden robota ait robot kollar ve bir kamera hastanın göğüs boşluğuna sokulur. Robot kollar bir konsola bağlıdır ve cerrah konsol üzerinde bu kolları kullanarak ameliyatı gerçekleştirir. İlk olarak sanki operasyonu robot yapıyormuş sanılsa da böyle bir durum yoktur. Yani ameliyatı robot yapmaz, ameliyat cerrah tarafından yapılır. Robot cerrahın kontrolündedir. İnsan el ve kolundan daha ince yapıdaki robot kollar kullanıldığı için büyük kesilere gerek kalmaz. Ayrıca robot kolların hareket kabiliyeti, 540 derece dönme yeteneği ile insan bileğinden daha fazladır. Robotun bir diğer avantajı da robot kollarda titreme olmamasıdır. Hekimin eli titrese de robotun tuttuğu alet bilgisayar aracılığı ile bu titremeyi ortadan kaldırmaktadır. Robota ait kamera yüksek çözünürlüğe sahiptir, üç boyutlu görüntü sağlar ve cerrahi alanı on kat daha büyük gösterir. Tüm bu özellikler sayesinde cerrah, cerrahi alana hakim olur ve ameliyatını gerçekleştirir.”

Ameliyatı cerrah yapıyor

Prof. Dr. Büket, standart açık kalp cerrahisi ile robot destekli açık kalp cerrahisi arasında, hastaya yapılan ameliyat açısından fark olmadığını dile getirerek, “Yani ameliyattan önce hastaya ne yapılması planlandıysa, planlanan bypassların tümü, yapılması gereken kalp kapak tamir ya da değişikliklerinin tamamı robotik cerrahide de yapılabilmektedir. Yani robot destekli yapıldığı için, kesi az olduğu için hastaya eksik ameliyat yapılmaz. Hastaya standart kalp ameliyatı yapılsaydı ne yapılacaksa robot destekli kalp cerrahisinde de aynısı yapılmaktadır. Eksik bir şey bırakılmamaktadır. Sadece her iki ameliyat arasında teknik olarak birtakım farklılıklar vardır” dedi. 

Prof. Dr. Suat Büket, robotik bypass ameliyatının her hasta için uygun olmadığına dikkati çekerek ameliyattan önce yapılan bazı tetkikler sonrasında cerrahın hastanın robotik kalp cerrahisine uygun olup olmadığına karar verdiğini ifade etti.

Astronotlar için geliştirildi

Robotik cerrahinin gelecekte çok daha yaygın bir teknik hale geleceğini vurgulayan Büket şunları aktardı: “Bugün ülkemizde belli başlı merkezlerde yapılan robot destekli cerrahilerin özellikle astronotların sağlık ihtiyaçlarını karşılayabilmek, savaş alanlarında gereken ameliyatların zaman kaybedilmeden uzaktan yapılabilmesini mümkün kılmak, böylelikle can kaybını en aza indirmek amacıyla geliştirilmeye başlanmıştır. Uzaktan ameliyat, henüz deneysel olarak birkaç kez yapılmış olsa da bu konuda çalışmalar devam etmektedir. Önümüzdeki yıllar içinde, teknolojik olarak gelişmeler devam ettikçe, belki de hastaları bulundukları şehirden başka bir yere götürmeye gerek kalmadan uzaktan ameliyatlar mümkün olacaktır.”

Robotla hangi ameliyatlar yapılıyor?

Koroner bypass cerrahisi

Mitral kapak

Aort kapak ve triküspit kapak ameliyatları

Bazı kalp tümörlerinin çıkarılması

Aritmi tedavisi ,

ASD gibi doğuştan kalp hastalıklarının tedavisi

Robotik yöntemin avantajları

Göğüs kemiği kesilmediği için yara izi az oluyor

Enfeksiyon gelişme riski büyük oranda ortadan kalkıyor

Göğüs kemiği kesilmediği için hareket kısıtlaması en az oranda oluyor

Hastaların günlük yaşamlarına daha hızlı dönebiliyor

Estetik açıdan yara izinin daha küçük oluyor

Hastanın psikolojisi daha az etkileniyor oluyor