‘Zafer’ kimin olacak?

Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı savaş devam ederken, Rusya’da her yıl düzenlenen geleneksel ‘Zafer Günü’ kutlamaları bu yıl farklı bir siyasi mücadeleye sahne olacak gibi gözüküyor.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hükûmetinin; Sovyetler Birliği’nin Nazi Almanya’sına karşı kazandığı zaferin 80. yıl dönümü münasebetiyle düzenlenecek etkinliklere Çin, Hindistan, Brezilya ve İsrail’in yanı sıra Avrupa Birliği (AB) üyesi Slovakya ve AB üyelik adayı Sırbistan’ın liderlerini de davet ettiği bildirildi. Rus yönetiminin katılımın yüksek olması için büyük bir çaba içine giriştiği öğrenildi. Rus yetkililer 20’yi aşkın liderin etkinliğe katılacağını öne sürdü. Bu liderlerden hangilerinin davete katılacağı henüz bilinmiyor. Ancak Slovakya Başbakanı Robert Fico ve Sırbistan Devlet Başkanı Aleksandar Vucic’in etkinliğe katılacakları yönündeki açıklamaları ortalığı karıştırdı.

AB’den sert tepki

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Avrupalı liderleri Rusya’nın 9 Mayıs’ta II. Dünya Savaşı’na atıfla düzenleyeceği zafer günü kutlamalarına katılmamaları konusunda uyardı. Kallas yaptığı açıklamada, Moskova’daki etkinlikler yerine dünyaya Ukrayna ile dayanışma göstermeleri çağrısında bulundu.

Kallas, Lüksemburg’da AB dışişleri bakanları toplantısının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, “Çok açık bir şekilde tartışılan ve farklı üye ülkeler tarafından dile getirilen husus, Rusya’nın Avrupa’da gerçekten kapsamlı bir savaş yürüttüğü göz önünde bulundurulduğunda, Moskova’daki 9 Mayıs geçit törenlerine veya kutlamalarına herhangi bir katılımın Avrupa tarafında hafife alınmayacağıdır” ifadelerini kullandı. Kallas ayrıca AB’nin, birliğe katılmak isteyen hiçbir ülkenin Putin hükûmeti tarafından düzenlenen kutlamalara katıldığını görmek istemediğini söyledi.

Rusya yanlısı tutumuyla bilinen Slovakya Başbakanı Fico, kimsenin ‘nereye gidip gidemeyeceğini söyleyemeyeceğini’ belirtti ve AB’den gelen açıklamaları ‘saygısızlık’ olarak niteledi. AB’nin gitmesi durumunda Fico’ya göstereceği tepki bilinmiyor, ancak aday statüsünde bulunan Sırbistan yönetiminin kaybedecek çok şeyi var. Zira Sırbistan’ın üyelik şansının büyük sekteye uğraması söz konusu.

Ukrayna’dan karşı adım

Rusya’daki kutlamada özellikle Ukrayna topraklarında savaşmış askerlerin de yer alacağı biliniyor. Bu durum etkinliğin siyasi yükünü de artırıyor. Nitekim böyle bir etkinliğe katılmanın AB kriterlerini ihlal edeceği ifade ediliyor.

Rusya etkinlik sayesinde siyasi bir güç gösterisi yapmaya hazırlanırken, Ukrayna’dan da karşı adım geldi. Nitekim aynı günde Ukrayna’da da Rusya’ya karşı bir birlik gösterisi yapılması bekleniyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Avrupalı liderleri 9 Mayıs’ta başkent Kiev’e davet etti. Dışişleri Bakanı Andriy Sibiha da, “İkinci Dünya Savaşından beri Avrupa’da gerçekleşen en büyük saldırıya karşı birlik ve beraberlik göstermek için” Avrupalı mevkidaşlarına çağrıda bulundu. Zelenskiy’in ‘Gönüllüler Koalisyonu’ adı verilen Ukrayna’ya destek veren ülke liderleriyle yine aynı tarihlerde ayrı bir görüşme gerçekleştirmesi de bekleniyor.

Kim geliyor, kim gelmiyor?

Macaristan, İkinci Dünya Savaşı’nın sonuyla ilgili farklı görüşü nedeniyle etkinliğe katılmayacak. Başbakan Viktor Orban etkinliğe katılmayacağını açıkladı. Bununla birlikte Azerbaycan ve Ermenistan liderleri de etkinliğe katılmayacaklarını duyurdu. Bu ülkelerde ayrı programlar düzenlenecek. Orta Asya ülkeleri ise etkinliğe katılacak. Diğer liderlerin çoğunun durumu ise henüz açıklığa kavuşmuş değil.

Rusya kimleri davet etti?

■ Çin

■ Hindistan

■ İsrail

■ Brezilya

■ Sırbistan

■ Slovakya

■ Belarus

■ Azerbaycan

■ Ermenistan

■ Özbekistan

■ Kazakistan

■ Tacikistan

■ Kırgızistan

■ Moğolistan

■ Vietnam

■ Laos

■ Küba

■ Burkina Faso

■ Gine-Bissau