Yeni eksen dengeleri bozacak! 'İngiltere Türkiye aracılığıyla Akdeniz'e geri dönüyor'
13.12.2022 - 16:00 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
İngiltere'nin Doğu Akdeniz'de oynamaya can attığı rolün Atina ve Güney Kıbrıs'ta endişeye yol açtığını belirten Yunan basını, asıl hedefin ise Fransa olduğunu yazdı.
Türkiye'den yapılan açıklamaları 'meydan okuma', 'gözdağı' veya 'tehdit' gibi başlıklarla haberleştiren Yunan medyası, bugün ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaları öne çıkardı. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price'ın "Yunanistan'a karşı yeni 'kışkırtıcı' açıklamalardan üzüntü duyuyoruz" dediğini aktaran basın, Washington'ın Ankara'ya sert bir mesaj verdiğini savundu.
Ancak CNN Yunanistan, 'Erdoğan'dan savaş tehdidi: ABD'nin de aralarında bulunduğu müttefikler sessiz' başlıklı bir habere yer verdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Tayfun diyorsun, Yunan ürküyor, 'Atina’yı vurur' diyor. E vuracak tabi, sen rahat durmazsan, sen Amerika’dan adalara bir şeyler almaya çalışırsan Türkiye gibi bir ülke herhalde armut toplamayacak, bir şeyler yapması lazım" dediğini aktaran CNN Yunanistan, aradan 48 saat geçmesine rağmen Atina'nın müttefiklerinden sert bir kınama mesajı gelmemesinden duyduğu kaygıyı gizlemediğini yazdı.
Kathimerini gazetesi ise, 'İngiltere Türkiye aracılığıyla Akdeniz'e geri dönüyor' başlığını taşıyan bir haber yayımladı. Londra'nın Fransa ve Avrupa Birliği (AB) ile rekabet etmeyi planladığını kaydeden gazete, ayrıca planlar arasında Ankara ile savunma işbirliğini geliştirmenin de bulunduğunu dile getirdi.
Vasilis Nedos imzalı haberde, İngiltere'nin Doğu Akdeniz'de oynamaya can attığı rolün Atina ve Güney Kıbrıs'ta endişeye yol açtığı belirtildi. Habere göre, Londra Doğu Akdeniz'deki varlığının bölgedeki en aktif güç olan Fransa ve Avrupa Birliği ile rekabete girmekten geçtiğinin farkına varmış gibi görünüyor.
İngiltere'nin jeopolitik varlığını yeniden inşa etmeyi denerken Avrupa'nın kritik bölgeleri ve Doğu Akdeniz öne çıkıyor. Kathimerini, Londra yönetiminin Türkiye ile yakın ilişkiler ve koordinasyon arzuladığının göründüğü yorumunu yaptı.
Birleşik Krallık'ı Doğu Akdeniz'e döndürme planının yol açacağı rekabet, Yunanistan ve Güney Kıbrıs'ın kurduğu ittifak ilişkilerini baltalamasa bile, en önemli tehdit haline gelebilir.
Atina'nın İngiltere ve Türkiye arasında gelişen ilişkileri izlediğini aktaran Kathimerini'ye göre, Yunanistan Birleşik Krallık'ın Doğu Akdeniz'de olup bitenlere dair daha aktif bir rol oynamanın yollarını aradığına inanıyor.
İngiltere'nin Brexit'le AB'den ayrıldıktan sonra dış politikada daha bağımsız bir yol izlediğini hatırlatan gazete, Londra'nın özellikle Avrupa Ortak Savunma ve Güvenlik Politikaları'nın (CFSP) getirdiği kısıtlamalardan kurtulmasıyla Türkiye'nin merkezi bir role geçtiğini dile getirdi. Habere göre, İngilizler Türkiye'nin Doğu Akdeniz'de mevcut ve devam eden süreçler ile dinamiklerde oynadığı merkezi rolü algıladı.
TÜRK DRONE ŞİRKETLERİ ÇOKTAN İNGİLİZ PİYASASINDA
Ankara ve Londra arasında gelişen ilişkilerin savunma sanayindeki endüstriyel işbirliğinde görünür hale geldiği yorumunu yapan Kathimerini, İngiltere'nin Türkiye için yeni nesil savaş uçağı projesinde kritik bir ortak olduğunu kaydetti. Gazeteye göre, Ankara'nın stratejik hedefi özellikle yerli savaş uçağını üreterek kilit askeri teknolojiyi güvence altına almak.
Yayın organı, Türkiye'nin savaş uçağı TF-X'in üretiminde İngiltere şirketi BAE Systems'le çoktan anlaşma imzalandığını, yanı sıra jet motoru için de Rolls Royce şirketiyle görüşmelerin yapıldığını hatırlattı.
Yerli savaş uçağı için şimdiye kadar somut bir sonuç alınmasa da tarafların temasının sürdüğünü belirten Kathimerini, insansız hava aracı üreten Türk firmalarının çoktan İngiltere piyasasına girmeyi başardığını dile getirdi.
Londra ve Ankara'nın silahlı insansız hava aracı üretimi ve kullanımında işbirliği planladığı bilgisini veren gazete, bu konunun özellikle Güney Kıbrıs tarafından Doğu Akdeniz'de denge bozucu bir unsur olarak görüldüğünü yazdı.
Kathimerini, kendi uçak gemisini üretmeyi amaçlayan Türkiye'nin İngiltere ile bu konudaki bilgi birikimini paylaşması için uzun süredir görüşmeler yürüttüğünü de savundu.
Haberde, Türkiye'nin İspanya tarafından tasarlanan Anadolu adlı helikopter gemisinin çoktan deneme seferlerine başladığına da değinildi.
KIBRIS SORUNU BİLE ÇÖZÜLEBİLİR!
Gazeteye göre, İngiltere ve Türkiye arasındaki işbirliğinin seyri, çok büyük oranda Ankara ile Washington yakınlaşmasının hızına göre şekillenecek.
Yayın organı, bazı kaynakların Ankara ve Londra'nın Doğu Akdeniz'deki planlarına dair bilgi verdiğini de savundu. Buna göre, İngiltere ve Türkiye Akdeniz'deki AB üyesi ülkelerin daha da yakınlaşmasını sağlamak için Doğu Akdeniz'de üçlü ya da dörtlü işbirliği planlarını hayata geçirmek üzere birlikte çalışıyor.
Kathimerini, Doğu Akdeniz'de kurulmak istenen yeni eksenin Yunanistan, Fransa ve Güney Kıbrıs'ın yer aldığı eksenin karşısında yer aldığını belirtti. Ancak yeni eksen Doğu Akdeniz'de halihazırda İsrail, Mısır ve ABD'nin de yer aldığı 3+1 şemasına karşı da açık bir denge unsuru.
Türkiye ve İngiltere'nin planının Fransa'nın Doğu Akdeniz'deki etkisini azaltmayı ana hedef olarak belirlediğini yazan gazete, Güney Kıbrıs'ın burada kurucu unsur rolüne sahip olduğunu savundu. Ancak yayın organına göre, Rumlar adada askeri üsleri bulunan Birleşik Krallık'la sınır komşusu.
Birleşik Krallık'ın Kıbrıs'taki garantör güçlerden biri olduğunu hatırlatan Kathimerini, bunun çok ciddi sonuçlara yol açacağını ve Kıbrıs sorununun çözülmesi ihtimaline kadar uzanacağını yazdı.
TF-X'TE SON DURUM
Türkiye'nin Londra Büyükelçisi Ümit Yalçın, BBC Türkçe'den Ece Göksedef'e verdiği röportajda İngiltere ile 5. nesil savaş uçağı için görüşmelerin sürdüğünü söyledi. Büyükelçi Yalçın, "TF-X’in üretimiyle ilgili BAE System ile çalışılıyor. Motorunun nasıl olacağıyla ilgili çalışılma da devam ediyor. Burada Rolls Royce’un motor seçeneği üzerinde de görüşmeler sürüyor. Çekilmiş, bitmiş bir şey yok; kararlaştırılmış bir şey de yok. Bu devam eden bir süreç, olumsuz bir noktada değil" dedi.
Ankara ve Londra, beş yıl önce yaklaşık 100 milyon sterlinlik bir anlaşma imzaladı. Anlaşmaya göre, BAE Systems ve TAI, 5. nesil jet Milli Muharip Uçak, TF-X’in motorunu birlikte geliştirme kararı aldı.
Türkiye ile Birleşik Krallık arasındaki savunma sanayi işbirliğinin güçlenerek ilerlediğini kaydeden Londra Büyükelçisi Yalçın, 2023 hedefi için acele edildiğini belirtti, Rolls Royce ile olan görüşmelerin olumlu seyrettiği bilgisini verdi.
