14.01.2025 - 06:50 | Son Güncellenme:
MİTHAT YURDAKUL- Rusya, Ukrayna’nın TürkAkım boru hattının altyapısına yönelik saldırı girişiminde bulunduğunu ve başarısız olduğunu açıklarken, bu olay, hatta olası bir gaz kesintisinin Türkiye ve Avrupa’ya etkisini gündeme getirdi. Doğal gaz hattında olası bir kesintinin, alternatif kaynak çeşitliliğine sahip Türkiye’de büyük tehlike yaratması öngörülmezken, Avrupa’daki gaz fiyatlarında yüzde 60’ları bulan artış tahmin ediliyor.
Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna’nın, TürkAkım boru hattına doğal gaz sağlayan Krasnodar bölgesindeki Russkaya kompresör istasyonuna insansız hava araçlarıyla (İHA) saldırı girişiminde bulunduğunu bildirdi. Açıklamada, 9 İHA ile saldırı girişiminde bulunulduğu, Avrupa’ya doğal gaz sevkiyatının durdurulmasının hedeflendiği kaydedildi. Tüm İHA’ların düşürüldüğü, istasyonun herhangi bir zarara uğramadığı ifade edilirken, TürkAkım’a doğal gaz sevkiyatının normal şekilde devam ettiği belirtildi.
46.9 milyon metreküp
Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi (TESPAM) Başkanı Oğuzhan Akyener, TürkAkım hattında gaz kesintisi yaşanması halinde gündeme gelebilecek olasılıkları Milliyet’e değerlendirdi. TürkAkım Boru Hattı’nın günlük kapasitesinin 46.9 milyon metreküp olduğunu belirten Akyener, ayrıca Türkiye’nin ilave Azeri gazı, yine Rusya’dan gelen Mavi Akım Doğalgaz Boru Hattı gibi alternatifleri olduğuna dikkat çekti. Akyener, arz kesintisine neden olacak bir saldırı durumunda spot piyasada gaz fiyatlarının yükseleceğini ancak Türkiye’nin spot piyasalara mecbur kalmayacağını vurguladı. Akyener, Rusya’nın yanı sıra Azerbaycan ve İran’la Türkiye arasında uzun süreli doğalgaz alım kontratları olduğunu, Türkiye’nin Katar ve Nijerya gibi ülkelerden de LNG temin ettiğini belirterek, “Türkiye’de arz güvenliği sorun olmaz” dedi.
Avrupa’da yükselir
TürkAkım’da olası bir kesintinin, Avrupa’yı ise zora sokacağını vurgulayan Akyener, “Hattın vurulma riski bile Avrupa’ya gaz fiyatlarını yükseltir. Ukrayna üzerinden gelen gazın kesilmesi Avrupa’da gaz fiyatlarının yükselmesine neden oldu. Bir saldırı ihtimalinde gaz fiyatları yüzde 25 daha artar. Kısa vadede böyle bir duruma çözüm bulunmazsa, mevsimsel koşullara da bağlı olmak üzere yüzde 50-60’lık bir artış yaşanabilir. Gaz sevkiyatı durduğu anda Avrupa’da fiyatlar yüzde 20 yükselir, spekülasyonla da yüzde 25 yükseliş olur” diye konuştu.
Etkisi kısıtlı olur
Saldırı girişimine hedef olan Krasnodar bölgesindeki kompresör istasyonu gibi istasyonların üstü kapalı yapılar olduğunu vurgulayan Akyener, ancak gerçek anlamda zarar görmesi durumunda, istasyonun devreye alınmasının aylar alabileceğini kaydetti.
Böyle bir olasılık kış şartlarıyla birleştiğinde uzayan sürecin fiyatlara yansıyacağını, ancak Türkiye’de fiyat yükselişinin kısıtlı olacağını dile getiren Akyener, “Türkiye enerji tedariğinde çok güçlü hale geldi. Akkuyu devreye girince çok daha iyi olacak” dedi. Akyener, Sakarya Gaz Sahası’nda günlük 7 milyon metreküplük yerli doğal gaz üretilmesinin de ithalatta oluşabilecek sıkıntılara karşı önemli olduğunu vurguladı.
Elektriğin 5’te 1’i gazdan
Doğal gaz, Türkiye’nin elektrik üretiminde önemli bir yer tutuyor. EPDK’nin verilerine göre Ekim 2024 itibarıyla lisanslı elektrik üretiminin yüzde 20.4’ü doğal gazdan gerçekleştirildi.
Gazda depo emniyeti
Türkiye’nin gaz ithalatında kesinti yaşanması ihtimaline karşı en önemli kozlarından birisi de doğal gaz depoları. BOTAŞ’a ait Silivri ve Tuz Gölü doğal gaz depolama tesislerinin kapasitelerinin 2028’de 12 milyar metreküpe çıkarılması hedefleniyor.