Topyekûn savaş! Almanya ve ABD'yi Avrupa ülkeleri izledi
25.01.2023 - 16:18 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr BBC Türkçe
ABD'nin Abrams tanklarını sevk etme kararını Almanya'nın resmi duyurusu izledi, Avrupa dalgalandı. Almanya'nın ardından Hollanda, İspanya ve Finlandiya da Leopard sinyali verdi.
Savaşın başladığı 24 Şubat 2022'den bu yana Ukrayna'ya silah yağdıran Batılı ülkeler, Patriot hava savunma sistemlerinin ardından en radikal hamleyi hayata geçiriyor. Rusya lideri Vladimir Putin'in saldırı emri vermesiyle Ukrayna'ya giren işgal güçleri, geride kalan 11 ayda bazı şehirleri haritadan silse de tarihi bir bozguna uğradı. Birkaç günde Kiev'i ele geçirip Ukrayna'da kukla bir yönetimi işbaşına getirmeyi planlayan Kremlin'in yaşayacağı hezimetin sinyali, henüz ilk haftalarda geldi.
Rus işgalciler Nisan ayında Kiev çevresinden çekilmek zorunda kaldı, kuzey cephesinin kapanmasıyla savaş doğu ve güney cephelerinde yoğunlaştı. Rus birlikleri liman kenti Mariupol'ü aylar süren bombardımanın ardından ele geçirebildi, doğuda ise Donetsk ve Luhansk'ın neredeyse tamamı işgal edildi. Ancak Haziran ayında Ukrayna'ya ulaşan bir silah, dengeleri kökünden değiştirdi.
Uzun menzilli çoklu roketatar sistemi HIMARS'ın Ukrayna'ya ulaşması önce Rus işgalcilerin ilerleyişini durdurdu, ardından karşı taarruz gerçekleşti. Yaz sonunda harekete geçen Ukrayna birlikleri, önce ülkenin en büyük ikinci şehri Harkov çevresini birkaç günde yıldırım baskınla Rus işgalcilerden temizledi. Rusya sınırına yakın konumdaki Harkov'daki zafer tüm dünyada şaşkınlık yarattı.
Ukraynalılar sonbaharda beklendiği gibi güneydeki Herson'a yöneldi. Ruslar Herson ve Kırım Yarımadası'nı birbirine bağlayan köprülerin HIMARS'larla imha edilmesiyle köşeye sıkıştı, Putin savaştaki en utanç verici adımını atmak zorunda kaldı. Herson'dan geri çekilen Rus birlikleri, aynı zamanda ele geçirebildikleri tek bölgesel başkenti de kaybetmiş oldu.
Ekim ayı başından itibaren Ukrayna'nın kritik altyapı tesislerini füze yağmuruna tutan Rus ordusu, halihazırda Donbas'taki Bakhmut'u ele geçirmeye çalışıyor. Eylül 2022'de aylardır ertelediği seferberlik kararını 'kısmi' olarak ilan etmek zorunda kalan Rusya lideri Putin, Ukrayna bataklığından kurtulmak için son olarak işgal komutanını değiştirdi ve Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov Ukrayna'daki birliklerin başına getirildi.
ON MİLYARLARCA DOLARLIK SİLAH PAKETLERİ
İşgalin başından itibaren Ukrayna'ya silah gönderen Batılı ülkeler ise, adım adım savaşın boyutunu değiştirdi. Ukrayna, işgalin ilk aylarında Türkiye'den satın aldığı Bayraktar TB2 insansız hava araçlarının yanı sıra binlerce Javelin ve Nlaw tanksavar füzelerini kullandı.
Ardından uzun menzilli roketler HIMARS'lar, M270'ler ve M777'ler cepheye sürüldü. Rusya'nın füze yağmuruna karşı hava savunma sistemleri S-300'ler, IRIS-'T'ler, NASAMS'lar, Starstreak'ler ve en sonunda Patriot'lar sahaya indi.
İlkbaharda yeni bir taarruza hazırlanan Ukrayna'nın aylardır Batılı ülkelerden istediği modern tanklar için ise, Ocak 2023'ün beklenmesi gerekti. Üzerinde yoğun bir baskı olan Almanya Leopard 2 tanklarının Ukrayna'ya yollanmasına uzun süre direndi. Hafta sonundan itibaren Berlin'den yeşil ışık sinyalleri gelirken, Salı günü akşam saatlerinde gündemi alt üst eden haberi Wall Street Journal duyurdu.
RESMEN İLAN EDİLDİ
ABD Abrams tanklarını Ukrayna'ya gönderiyor. Almanya da Leopard'ların Doğu Avrupa ülkesine sevk edilmesini kabul etti.
ABD'nin, Ukrayna'ya onlarca M1 Abrams tankı göndereceğini kısa süre içinde kamuoyuna açıklaması bekleniyor. Amerikan medyasında, M1 Abrams tanklarıyla ilgili açıklamanın bugün yapılabileceği yönünde haberler yayımlandı. New York Times gazetesine konuşan adı açıklanmayan bir yetkili, Ukrayna'ya gönderilecek tank sayısının 30 ile 50 arasında değişebileceğini söyledi.
Der Spiegel dergisi ise, bu sabah Alman Parlamentosu'nda konuşma yapacak Başbakan Olaf Scholz'un Ukrayna'ya 14 adet Leopard tankı gönderilmesini kabul ettiğini yazdı.
Berlin yönetimi, öğle saatlerinde Ukrayna'ya Leopard tankı yollayacağını resmen duyurdu. Hükümet sözcüsü Steffen Hebestreit, ilk etapta 14 Leopard 2'nin Ukrayna'ya ulaşacağını söyledi.
Ukraynalı askerlerin tanklar için Almanya'da alacağı eğitim kısa sürede başlayacak. Tankların cephaneliğini de Berlin yönetimi sağlayacak.
ALMANYA TETİKLEDİ
Almanya ayrıca üçüncü ülkelerin Ukrayna'ya tank sevk etmesini de onayladı. Böylece, Polonya ve diğer Avrupa ülkelerinin önü açılmış oldu.
Kararın etkisi kısa sürede dalga dalga yayıldı. Kararın duyurulmasından sonra İspanya, Finlandiya gibi ülkeler de Alman Leopard tanklarını Ukrayna'ya sevk edeceklerini ilan etti. Hollanda Başbakanı Mark Rutte de ülkesinin Ukrayna'ya muharebe tankı göndermeye hazırlandığını açıkladı.
Almanya'nın kararına arka arkaya teşekkür açıklamaları geldi. İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Fransa lideri Emmanuel Macron ve Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki Berlin yönetimine teşekkür etti. Fransa, daha önce hafif tank AMX10-RC'yi cepheye sürmeyi planladığını, Leclerc tanklarını da Ukrayna'ya gönderebileceğini duyurmuştu.
RUSYA KÜPLERE BİNDİ
Berlin'in hamlesine Rusya'dan ilk tepki, Almanya Büyükelçiliği'nin resmi açıklaması oldu. Savaşın yeni bir seviyeye ulaştığını belirten büyükelçilik, tank sevkiyatının çatışmayı tırmandıracağını kaydedip Almanya'nın 'tarihi sorumluluğu' hiçe sayıp terk ettiğini savundu. Açıklamada, Nazi Almanya'sının İkinci Dünya Savaşı'nda Rusya'ya karşı işlediği suçlara atıfta bulunuldu.
Rus Büyükelçi Sergei Nechayev, "Bu olağanüstü tehlikeli bir karar" ifadesini kullandı.
Daha önce Amerikan medyasında, Almanya'nın ABD'ye, Ukrayna'ya Leopard 2 tanklarını ancak M1 Abrams tanklarının da gönderilmesi halinde yollayacağı yönünde haberler yayımlanmış, iki ülke de bu haberleri yalanlamıştı.
Kiev yönetimi, aylardır Leopard tanklarının Ukrayna'ya sevk edilmesi için Batılı müttefiklerine çağrıda bulunuyordu. Ancak Leopard'ların başka ülkede kullanımını veto etme hakkını elinde bulunduran Berlin, bu tankların Ukrayna'ya gönderilmesine karşı çıkıyordu.
Doğu Avrupa ülkesi Polonya, Salı günü Leopard tanklarının Ukrayna'ya sevkiyatı için Almanya'ya resmi başvuru yaptı.
Uluslararası Stratejik Çalışmalar Enstitüsü'ne göre en az 16 ülke Leopard 2 tanklarına sahip. Alman Deutsche Welle'ye göre ise, Türkiye dâhil bazı NATO ülkelerinin sahip olduğu Leopard tankları, savunma uzmanlarınca Ukrayna için en uygun savaş aracı olarak gösteriliyor.
Bir diğer NATO üyesi İngiltere ise Ukrayna'ya Challenger 2 tankları yollayacak. The Times gazetesi, ağırlığı 70 tondan fazla olan modern Challenger tankları için 'Muharebe alanında gerçek bir canavar' diyor.
Tank sevkiyatları beklendiği gibi dünyada ilk haber. CNN International'dan The Guardian'a, Politico'dan Washington Post'a, BBC'den Al Jazeera'ya tüm büyük yayın kuruluşları Abrams ve Leopard kararını manşetten veriyor. İngiliz Telegraph gazetesi, tank sevkiyatını 'çığır açıcı' olarak niteleyip Putin'e çekiç darbesi indirildiğini belirtti.
BBC Savunma Muhabiri Jonathan Beale, Ukrayna yetkililerinin savaşı kazanmak için 300 modern tanka ihtiyaç duyduğunu söylediklerini ancak gönderilecek tank sayısının muhtemelen bu rakamı bulmayacağını belirtiyor. Ancak Beale'a göre, Ukrayna'ya 100'e yakın tank gönderilmesi savaşta fark yaratabilir. Batılı ülkelerin tanklarının Rus tanklarından daha modern olduğunu kaydeden Beale, şöyle devam ediyor:
"Eğer Ukrayna birlikleri eğitilir ve silahlar zamanında teslim edilirse, bu iki gelişme baharda başlatılabilecek bir harekatın kritik unsurları olabilir. O zaman böylesi bir harekat için eksik tek unsur, hava gücü olur. Ukrayna, savaşın başlangıcından bu ana Batılı ülkelerden modern savaş uçakları istiyor. Ancak bu uçaklardan Ukrayna'ya bir tane bile verilmedi."
Kiev yönetimi, Kırım dahil Rus işgali altındaki topraklarının tümünü kurtarmayı hedefliyor. Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy'nin özel kalem müdürü Andriy Yermak, Rusya'ya 'yıkıcı bir yumruk' atmaları için Batılı ülkelere yüzlerce tank göndermeleri çağrısı yapmış ve "Tanklar, Ukrayna'nın 1991 sınırlarına dönmesinin katkıda bulunacaktır" demişti.
