Tehlikeli gerginlik

DIŞ HABERLER SERVİSİ - Son dönemde büyük bir gerginliğe sahne olan Kudüs’te Filistinliler ile İsrail polisi arasında çatışmalar sürüyor. Önceki gece ve dün çıkan olaylarda, Filistin Kızılayı’na göre 331 Filistinli yaralanırken, İsrail de 20’den fazla polisin yaralandığını duyurdu.

Dün sabah namazını Doğu Kudüs’ün Eski Şehir bölgesinde yer alan Mescid-i Aksa’da kılan binlerce Filistinli, namazın ardından Mescid-i Aksa’nın avlusunda tekbirler getirerek gösteri düzenledi. Filistinliler, gösteri sonrasında Mescid-i Aksa’da nöbet tutmaya başladı ve barikat kurdu. Mescid-i Aksa’ya baskın düzenleyen İsrail polisi ise, Filistinlilere göz yaşartıcı gaz, plastik mermi ve ses bombalarıyla müdahale etti. İsrail polisi 4 saat süren olayların ardından Mescid-i Aksa’dan çekildi. Filistinliler, “fanatik Yahudilerin kutladığı Kudüs Günü’nde Mescid-i Aksa’ya baskın yapacağını” söyleyerek bölgede nöbet tuttuklarını ifade ederken, İsrail polisi, “düzeni sağlamak üzere güç kullandıklarını” ileri sürdü ve Filistinlilerin ibadet sonrası “eylem yaptığını” savundu.

Olaylar akşam namazından sonra da devam etti. İsrail polisi, Mescid-i Aksa’daki cemaate akşam namazından sonra bir kez daha müdahale etti. El-Meğaribe Kapısı önünde tartışma yaşanırken, polis yine ses bombaları ve plastik mermilerle müdahale etti.

Yürüyüş durduruldu

Gündüz yaşananlardan sonra güvenlik kurumlarının verdiği tavsiye sonucu, Yahudilerin yürüyüş için Şam Kapısı yerine Yafa Kapısı’ndan girmesi kararlaştırıldı. Ancak daha sonra Gazze’den füze atılması nedeniyle “Kudüs Günü” bayrak yürüyüşü tamamen sonlandırıldı. Birçok İsrailli, İsrail’in Doğu Kudüs’ü işgal ettiği, 1967’deki Altı Gün Savaşı’nın yıldönümüne denk gelen günü İbrani takvimine göre “Kudüs Günü” olarak kutluyor. Bu yıl bu takvime göre Kudüs günü 9-10 Mayıs’a denk gelmişti.

Kudüs’te olaylar, Nisan ayının son haftasında Filistinlilerin Ramazan geleneğine uygun olarak oruçlarını Eski Şehir’in Şam Kapısı merdivenlerinde açmalarının engellenmesiyle başlamış, Şeyh Cerrah mahallesindeki Filistinlilerin tahliye edilmesine yönelik kararlarla da iyice tırmanmıştı.

Arabalı arbede

Kudüs’te İsrail polisi ve Filistinliler arasında gerginlik sürerken, sokaklarda da İsrailliler ve Filistinliler arasında tansiyon artıyor. Son olarak, Mescid-i Aksa çevresinde yaşanan bir olay kameralara yansıdı. Videoda, İsrailli sürücünün trafikteyken arka kapısının bir kişi tarafından açılmaya çalışıldığı ve ardından taşlarla saldırıldığı, şoförün ise önce geri geri gittiği ardından aracını hızla kaldırımdaki kalabalığın üzerine sürdüğü görülüyor. Polis havaya ateş açarak kalabalığı dağıtıyor. Olayda birkaç Filistinlinin ve araçtaki iki kişinin yaralandığı belirtildi.

Kudüs neden tartışmalı?

Dünyanın tarihi en eskiye dayanan kentlerinden biri olan Kudüs, üç büyük din için de kutsal kabul ediliyor. Kudüs’ün statüsü, İsrail-Filistin çatışmasının da en merkezi sorunlarından birini oluşturuyor. İsrail’in 1967 yılında Altı Gün Savaşı’nda, o zamana kadar Ürdün’ün kontrolü altında bulunan Doğu Kudüs’ü işgal etmesiyle başlayan tartışma sürüyor. İsrail, 1980 yılında kabul ettiği kanunla Kudüs’ü “bölünmez başkenti” ilan etti. Ayrıca aynı kanunla kentte yaşayan Araplara vatandaşlık verildi. Ancak Filistinliler de Doğu Kudüs’ün gelecekte kurulacak Filistin devletinin başkenti olmasını talep ediyor. Kudüs’ün İsrail tarafından çizilen statüsü çok az ülke tarafından kabul görürken, ABD’nin bu yöndeki adımı Donald Trump’ın gerçekleştirdiği en tartışmalı icraatlerden biri oldu. İsrail’in Doğu Kudüs’te kurduğu yerleşimler de bir başka tartışma konusu. Kudüs’te yaklaşık 850 bin kişilik nüfusun yüzde 37’sini Araplar, yüzde 61’ini de Yahudiler oluşturuyor.

Gazze’de füzeler ateşlendi: 9’u çocuk 20 ölü

Kudüs’teki Şeyh Cerrah mahallesi ve Mescid-i Aksa’da Filistinlilere yönelik saldırılar sonrası bu kez de silahlar konuşmaya başladı. Nitekim İsrail polisinin özellikle Mescid-i Aksa’daki son müdahalelerinin ardından İsrail’e yönelik ültimatom yayınlayan Hamas, dün akşam Batı Kudüs ve İsrail’in güneyine roket saldırıları düzenledi. Bunu İsrail’in Gazze’ye yönelik misilleme ve hava saldırıları izlerken, 9’u çocuk 20 Filistinlinin hayatını kaybettiği bildirildi.

Anadolu Ajansı’nın haberine göre akşam saatlerinde Gazze Şeridi’nden Batı Kudüs ve Beyt Şems kentine 6 roket atıldığı bildirildi. Roket saldırılarının sorumluluğunu üstlenen Hamas’tan “düşmanın Kudüs’teki saldırganlığına yanıt” açıklaması gelirken, İzzeddin Kassam Tugayları Sözcüsü Ebu Ubeyde, “Kutsal şehre karşı işlenen suç ve saldırıların yanı sıra Şeyh Cerrah ve El Aksa Camii’nde halkımıza yapılan zulme cevaben işgal altındaki Kudüs’teki düşmana füze saldırısı başlattık” dedi.

İsrail ordusu da, Kudüs’e en az 50 roket fırlatıldığını, bir kısmının Demir Kubbe hava savunma sistemince imha edildiğini açıkladı. Hamas ise bu sayının 100 olduğunu bildirdi. Bunların ardından İsrail’den misilleme geldi. Filistin Sağlık Bakanlığı, bu misilleme sırasında 9’u çocuk 20 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu. İsrail ordusu, Gazze’ye yönelik saldırıda biri üst düzey komutan olmak üzere 3 Hamas üyesinin öldüğünü söyledi.

İslami Cihad’ın askeri kanadı sözcülerinden Ebu Hamza, İsrail misillemesine de ‘münasip karşılık verileceği’ni açıklarken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da, “füze saldırılarına en güçlü karşılığı” vereceklerini duyurdu. Bununla birlikte İsrail, Gazze Şeridi’ne hava saldırısı da düzenlerken, ordunun, Gazze sınırına yeni sevkiyat yaptığı, kara operasyonunun da masada olduğu haber veriliyor. Bu arada ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab, sadece İsrail’e atılan roketleri kınadı, taraflara tansiyonu azaltmaları ve sivillerin bulunduğu yerleri hedef almamaları çağrısı yaptı.