Suriye üzerinde tehlikeli gerginlik

İsrail’in önceki gece Suriye’de bazı noktalara hava saldırısı düzenlemesinin ardından bölgede gerginlik yükselirken, Rusya’dan konuyla ilgili gelen çarpıcı açıklamalar büyük dikkat çekti. İlk olarak salı gecesi Suriye ordusu, “İsrail’in başkent Şam yakınlarındaki bir silah deposuna hava saldırıları düzenlediğini” duyurdu. Ordudan bir yetkili Suriye resmi medyasına yaptığı açıklamada deponun vurulduğunu, üç askerin yaralandığını, füzelerin çoğunun ise havada imha edildiğini söyledi. Suriye resmi haber ajansı SANA’da, “Hava savunma sistemlerimiz Şam’ın batı kırsalında düşman hedeflere karşılık verdi” açıklaması yer aldı. Buna karşın İsrail’den yapılan açıklamalardaysa “Suriye’den atılan bir uçaksavar füzesinin hava savunma sistemi tarafından vurulduğu” duyuruldu. Ordudan yapılan ve İsrail tarafında herhangi bir hasar veya can kaybının yaşanmadığı belirtilen açıklamada, olaya ilişkin daha fazla detaya yer verilmedi.

Hizbullah iddiası

İsrail basınında yer alan haberlere göre, İsrail savaş uçakları Şam yakınlarında, içinde Fecr-5 füzelerinin bulunduğu İran’a ait bir silah deposunu imha etti. Haberlerde, İran’ın bu silah depolarının İsrail’in kuzeyindeki Celil bölgesini tehdit etme ihtimalinin bulunduğuna dikkat çekildi. Lübnan Hizbullahı’na mensup bazı “önemli şahsiyetlerin” Şam’a ulaştığı belirtilen haberlerde, Hizbullah mensubu bu kişilerin de İsrail hava saldırılarına maruz kaldığı vurgulandı. İsrail makamlarından söz konusu haberleri doğrulayan veya yalanlayan herhangi bir açıklama yapılmadı.

‘İniş esnasında’

Dün konuyla ilgili Rusya’dan gelen açıklamalarsa dikkat çekti. İsrail’in Suriye’ye yönelik hava saldırısı hakkında açıklama yapan Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, Suriye’ye ait hava savunma sistemlerinin kullanımının kısıtlanması için saldırıların Şam ve Beyrut havalimanlarına yolcu uçakları iniş yaptığı sırada düzenlediğini belirtti. Konaşenkov, İsrail’i “provokasyonla” suçlayarak, “İsrail’in F-16 savaş uçaklarıyla Suriye’ye gerçekleştirdiği saldırıda 2 yolcu uçağı doğrudan tehdit edildi” dedi.

Olası trajedi önlendi

Olası bir trajedinin önlenmesi için Suriye hükümet güçlerinin hava savunma ve radar sistemlerini kısıtlı olarak devreye soktuğunun altını çizen Konaşenkov, bu sayede Şam’daki hava trafik kontrolörlerinin yolcu uçağını tehlikeli bölgeden çıkarıp Rus Hmeymim üssünün yedek hava meydanına yönlendirmeyi başardığını vurguladı.

Yapılan açıklamada rejim güçlerinin İsrail tarafından atılan 16 füzeden 14’ünü etkisiz hale getirdiği de bildirildi. İsrail, iç savaşın başladığı 2011’den bu yana zaman zaman Suriye ve Golan Tepeleri’nden topraklarına roket atıldığını ileri sürerek, İran destekli Hizbullah güçlerine ve rejime ait askeri noktalara saldırılar düzenliyor. Eylül ayında İsrail jetlerinin Suriye üzerindeki operasyonunda bir Rus uçağı Suriye savunma sistemlerince vurulmuştu.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Suriye’deki son durumla ilgili açıklamalarda bulundu. Zaharova, Türkiye’nin Menbiç’te Kürt güçlere karşı bir harekata girişmesi ihtimaline ilişkin olarak, Moskova ve Ankara’nın, Suriye’de askeri operasyonlar düzenlenmesi konusunda eylemlerini koordine ettiğini söyledi. Zaharova, “Görüşlerimizi ve Suriye konusunda herhangi somut bir politikanın gerçekleştirilmesini, Türk meslektaşlarımızla sıkı bir biçimde koordine ediyoruz. Bu koordinasyon dış politika alanında olduğu gibi sahada terör karşıtı askeri operasyonlar düzenlenmesi alanında da geçerli” dedi. Haftalık basın toplantısında konuşan Zaharova, “ABD’lilerin terk ettiği toprakların kontrolünün kime bırakılacağı sorusu doğuyor. Uluslararası hukuku ve Suriye ile Suriye halkının geçtiği süreci göz önünde bulundurduğumuzda, bu Suriye hükümeti olmalı” dedi. Moskova’nın bu adıma teşvik eden tüm nedenleri tam olarak anlamadığını ve çekilme takvimiyle ilgili belirsizlikler olduğunu söyleyen Zaharova, Rus tarafının basındaki haberleri baz aldığını ve buna göre Suriye’nin kuzeyinden, güneydeki Tanf bölgesinden tam çekilmenin 2-3 ay içinde gerçekleşeceğini kaydetti.

Fransa’nın Suriye’deki gücü sınırlı

ABD ordusunun Suriye’den çekilme hazırlığı yaptığı sırada içinde YPG unsurlarını da bulunduran Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) desteğini sürdüreceğini duyuran Fransa, çoğu askeri noktada ABD imkanlarından yararlanıyor. Anadolu Ajansı’nın aktardığı habere göre, Suriye’deki Fransız askerlerinin sayısı sadece 200 civarında. Fransa’nın mevcut şartlarda SDG’ye bu desteği verecek imkanlara sahip olmadığı ifade ediliyor. Fransız unsurları Fırat’ın doğusunda 9 askeri noktada varlık gösteriyor. Fransa, Suriye’nin kuzeyindeki Ayn el Arab’ın (Kobani) güneyinde bulunan Miştanur Tepesi, Sırrin ilçesi, Ayn İsa beldesi, Harab Işk köyündeki Fransız Lafarge çimento fabrikası, Rakka üssü, Kabiba petrol sahası, Kahar askeri noktası, Tabka havaalanındaki askeri üste ve Münbiç’te Sacu çayı civarında varlık gösteriyor. Deyrizor ilindeki Kabiba petrol sahasının güney kesiminde Fransız top bataryaları bulunuyor. Petrol sahasının işletme binalarını Fransızlar merkez olarak kullanıyor. Deyrizor’un Mayadin ilçesinin doğusundaki Kahar petrol sahasında Fransız topçu bataryaları ve özel kuvvetleri yer alıyor.

‘Derin endişe duyuyoruz’

Rusya Dışişleri Bakanlığı da açıklamada bulundu. İsrail Hava Kuvvetleri’ne ait 6 adet F-16 savaş uçağının, Lübnan hava sahası üzerinden Şam civarına saldırılar gerçekleştirdiği bilgisine yer verilen açıklamada, “İsrail uçaklarının, Şam ve Beyrut’ta bulunan havalimanlarına giden sivil uçakları bir kez daha kalkan olarak kullanarak saldırı gerçekleştirdiğini vurgulamak gerekir” denildi. Rusya’nın, İsrail tarafından gerçekleştirilen saldırılara yönelik endişelerin paylaşıldığı açıklamada, “İsrail, 1701 sayılı karar dahil, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin kararlarını ve Suriye’nin toprak bütünlüğünü kabaca ihlal etmiştir. İsrail’in Suriye’ye yönelik saldırıları ve saldırıların şekli nedeniyle derin endişe duyuyoruz” ifadeleri kullanıldı.