Son dakika... Suudi Arabistan'da Rusya-ABD buluşması sona erdi: 4.5 saat sürdü!
18.02.2025 - 10:06 | Son Güncellenme:
DIŞ HABERLER SERVİSİ
Rus ve ABD heyetleri arasındaki 4 buçuk saat süren kritik görüşme sona erdi. Heyetlerden ilk açıklamalar geldi. Dünya liderlerinin gözü bugün hem Suudi Arabistan'da hem de Türkiye'de. İşte gelişmeler...
ABD Başkanı Donald Trump'ın emriyle Suudi Arabistan'da başlayan Ukraynasız Rusya-ABD heyeti görüşmeleri dünya gündemini kilitledi.
Riyad'da ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Rus mevkidaşı Sergey Lavrov öncülüğündeki görüşme 4 buçuk saat sürdü. AFP'nin son dakika haberine göre Rus müzakereci, Putin-Trump zirvesi için tarih konuşmak için henüz erken olduğunu söyledi.
HEYETLERDEN İLK AÇIKLAMA: BİRBİRİMİZİ ANLIYORUZ
Rusya'nın egemen varlık fonunun başkanı Kirill Dmitriev, Rus devlet televizyonuna şunları söyledi: "Çok olumlu ve yapıcı bir diyalog başladı. Biden yönetiminin asla Rusya'nın pozisyonunu dinlemeye çalışmadığının aksine, bu çok net bir şekilde diyalog başlatma, Rusya'nın pozisyonunu anlama ve üzerinde anlaştığımız konuları tartışma çabasıydı."
Dmitriev ayrıca şunları ekledi: "Pek çok konuda aynı fikirdeyiz... Birbirimizi çok daha iyi tanıdık... Artık birbirimizi çok daha iyi anlıyoruz."
Putin'in danışmanı Yuri Uşakov ise görüşmeler hakkında Rus devlet televizyonuna yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Fena değil, fena değil. Rusya ve ABD'nin birbirine yakınlaşıp yakınlaşmadığını söylemek zor, ancak konuştuğumuz konu buydu. Ele almak istediğimiz tüm meseleleri çok ciddi şekilde tartıştık. Birbirimizin çıkarlarını dikkate alma ve ikili ilişkileri geliştirme konusunda anlaştık, çünkü hem Moskova hem de Washington bununla ilgileniyor."
Uşakov, ayrıca "ayrı bir müzakereci ekibinin zaman içinde temas kurması konusunda" da anlaşmaya varıldığını belirtti.
KREMLİN: PUTİN 'GEREKİRSE' GÖRÜŞMEYE HAZIR
Öte yandan Kremlin'den yapılan açıklamada "Putin, gerekirse Zelenskiy ile görüşmeye hazır" ifadeleri yer aldı.
ABD VE RUS HEYETLERİ BULUŞTU
ABD ve Rus heyetleri, ikili ilişkileri normalleştirmeyi ve Ukrayna'daki savaşı sonlandırmayı hedefleyen görüşmelere Riyad'da başladı. Görüşmelere ABD Dışişleri Bakanı Rubio ve Rus mevkidaşı Lavrov liderlik ediyor.
ERDOĞAN-ZELENSKIY GÖRÜŞMESİ BAŞLADI
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile Beştepe’de bir araya geldi. Görüşmenin ardından basın açıklaması yapılması bekleniyor.
ABD Dışişleri Bakanı Rubio ve Prens bin Salman. Fotoğraf: AFP
ZELENSKİY: GÜVENLİK GARANTİSİ İSTİYORUZ
Resmi ziyaret kapsamında bulunduğu Ankara'da ülkesinin Ankara'daki yeni büyükelçilik binasının açılışında konuşan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, "Ülke olarak barış istiyoruz, savaşın bitmesini istiyoruz. Ama tabii söz konusu savaşın bitmesinin belli bir güvenlik garantilerine dayanmasını istiyoruz. Bu güvenlik garantilerinin ABD, Avrupa Birliği, Türkiye dahil olmak üzere tüm Avrupa tarafından verilmesini istiyoruz" dedi. Gözler Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Zelenskiy'nin ikili görüşme sonrası yapacağı açıklamalarda.
Zelenskiy, dün akşam Ankara'ya eşi Olenka Zelenskiy ile aNKARA'DAFotoğraf: AA
İNGİLİZ BASINI: KRİTİK GÖRÜŞME
İngiliz Daily Wrap Zelenskiy-Erdoğan görüşmesi için "Suudi Arabistan'daki barış görüşmeleri sırasında Ankara'ya kritik ziyaret" başlığı atarken şu ifadelere yer verdi: "Bu ziyaret, ABD ve Rusya’nın savaşın sona erdirilmesiyle ilgili görüşmeler yapmak üzere Suudi Arabistan'da bir araya geleceği kritik bir döneme denk geliyor. Daha önce Ukrayna'daki çatışmada arabuluculuk teklifinde bulunan Türkiye, bir kez daha barış için harekete geçmeye hazır olduğunu vurguluyor. Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, hem Avrupa'nın hem de Türkiye’nin müzakerelere katılması gerektiğini belirtti. Ayrıca ateşkesin sağlanması ve uzun vadeli bir barış planının oluşturulması gerektiğinin altını çizdi. Zelenskiy, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırılarının başlamasından bu yana Türkiye'yi iki kez ziyaret etti. Son ziyareti Mart 2024'te gerçekleşmişti. Zelenskiy, Suudi Arabistan'ı da ziyaret edecek."
'TRUMP'IN 500 MİLYAR DOLARLIK GİZLİ UKRAYNA PLANI'
Telegraph'ın haberine göre ABD Eski Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna’ya yönelik 500 milyar dolarlık ‘geri ödeme’ talebi, sıradan bir mali düzenlemenin ötesine geçiyor. ABD’nin Ukrayna’nın kritik mineralleri üzerindeki kontrolü ile sınırlı kalmayan bu plan, limanlardan altyapıya, petrol ve doğal gazdan ülkenin daha geniş kaynak tabanına kadar hemen her şeyi kapsıyor. Telegraph'ın ele geçirdiği, 7 Şubat 2025 tarihli ve "Gizli ve Ayrıcalıklı" olarak işaretlenmiş taslak anlaşma, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin ofisine bir hafta önce ulaştı. Belgede, Ukrayna’nın yeniden inşa sürecinden "düşman tarafların faydalanmaması için" ABD ile ortak bir yatırım fonu kurulması öneriliyor. Ancak bu fon, Ukrayna’nın ekonomik kontrolünü Washington’a devreden bir düzenleme niteliğinde.
ABD'NİN UKRAYNA'YI EKONOMİK EL KOYMA MI?
ABD, Telegraph'ın ele geçirdiği plana göre Ukrayna'nın doğal kaynaklarından elde edilen gelirlerin yüzde 50'sini ve gelecekte üçüncü taraflara verilecek yeni ruhsatlardan elde edilecek finansal değerin yüzde 50'sini alacak. Ayrıca ABD, bu gelirler üzerinde "rehin hakkına" sahip olacak. Belgede, "Bu madde, 'Önce bize ödeyin, sonra çocuklarınızı doyurun' anlamına geliyor" ifadeleri yer alıyor.
Zelenskiy, Eylül 2024'te Trump ile yaptığı görüşmede, ABD'nin Ukrayna'nın nadir toprak elementlerine ve kritik minerallerine doğrudan yatırım yapması fikrini öne sürmüştü. Bunu, ABD'nin Ukrayna’ya askeri yardım sağlamaya devam etmesini garanti altına almak için bir adım olarak görüyordu. Ancak Trump'ın talep ettiği koşullar, savaşta yenilmiş ülkeler üzerine empoze edilen tazminatlardan daha ağır oldu.
'ALMANYA'DAN FAZLA ÖDEYECEK'
Telegraph, Trump'ın Ukrayna'dan talep ettiği ekonomik yükün, Almanya'nın 1. Dünya Savaşı sonrası Versailles Antlaşması ile ödemek zorunda bırakıldığı tazminattan daha ağır olduğuna dikkat çekiyor. Bu tazminat, 1921 Londra Konferansı ve 1924 Dawes Planı ile hafifletilmişti. Ancak Trump, Ukrayna için böyle bir esneklik düşünmüyor ve aynı zamanda Rusya'ya herhangi bir mali yük getirmekten de kaçınıyor.
Trump, Fox News'e verdiği demeçte, Ukrayna’nın "500 milyar dolarlık ödemeyi kabul ettiğini" iddia etti ve şu ifadeleri kullandı: "Çok değerli toprakları var. Nadir elementler, petrol, doğal gaz ve başka kaynaklar açısından inanılmaz bir yer."
UKRAYNA'NIN MİNERAL KAYNAKLARI
Trump'ın Ukrayna'nın mineral rezervleriyle ilgili beklentileri, uzmanlara göre oldukça abartılı. Ukrayna, Avrupa'nın en büyük lityum rezervlerinden birine sahip olsa da, lityum fiyatları 2022’den bu yana yüzde 88 oranında düştü. ABD'de McDermitt Caldera'nın 40 milyon metrik tonluk lityum rezervi, ülkeyi bu alanda öne çıkarıyor. Benzer şekilde, Ukrayna'nın şeyl gaz rezervlerinin bir kısmı Rus kontrolü altında ve batıdaki rezervlerin çıkarılması çok yüksek maliyetlere sahip.
UKRAYNA EKONOMİK BASKI ALTINDA
Ukrayna'nın, Trump'ın 500 milyar dolarlık talebini makul bir süre içinde karşılaması imkansız görünüyor. Ülke, son üç yıldır liberal demokrasiler adına cephede büyük fedakarlıklar yaparken, Trump'ın dayattığı bu koşullar, Ukrayna’yı ekonomik olarak ABD’nin boyunduruğuna sokacak bir adım olarak değerlendiriliyor. Zelenskiy, Rusya'nın askeri tehdidi ile ABD'nin ekonomik baskısı arasında zor bir karar vermek zorunda kalabilir.
AVRUPA'DA GÖVDE GÖSTERİSİ
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un çağrısıyla Paris’te gerçekleşen zirveye, İngiltere, Almanya, İtalya, Polonya, İspanya, Hollanda ve Danimarka liderlerinin yanı sıra Avrupa Konseyi ve Avrupa Komisyonu başkanları da katıldı. Paris zirvesi, ateşkes sonrası Ukrayna’ya asker gönderilmesi konusunda önemli. Nitekim İngiltere Başbakanı Keir Starmer, bir barış anlaşması kapsamında Ukrayna’nın yanı sıra Avrupa’nın da güvenliğini garanti altına almak amacıyla İngiliz birliklerini bu ülkede konuşlandırmaya “hazır ve istekli” olduklarını söyledi. İsveç Başbakanı Ulf Kristersson da, Ukrayna’daki savaş sonrası barış gücüne katkı sağlama olasılıklarını değerlendireceklerini belirtti, bunun anlaşmanın sonucuna bağlı olduğunu kaydetti.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz ise, Avrupa birliklerinin Ukrayna’da barış gücünde yer almasını tartışmanın erken olduğunu, ancak Avrupalıların Ukrayna’nın silahsızlandırılması ve askerden arındırılması fikrini kabul etmeyeceğini söyledi.
