Rusya: Anlaşmaya güvenin ana faktörü Türkiye
03.11.2022 - 13:30 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Kremlin, Moskova'nın tahıl sevkiyatına izin veren protokole dönmesini "Türkiye'nin varlığı, anlaşmalara olan güvenin ana faktörüdür" açıklamasıyla değerlendirdi.
Hafta sonu Ukrayna limanlarından dünya pazarına tahıl sevkiyatını sağlayan anlaşmayı askıya alan Rusya, Türkiye'nin araya girmesiyle kararından geri adım attı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rus mevkidaşı Vladimir Putin'le görüştükten sonra Moskova'nın anlaşmaya geri dönmeye karar verdiğini söyledi. Erdoğan, "Dün aradım, bugün 12'den itibaren tahıl koridorunu açtılar" diyerek Putin'i nasıl ikna ettiğini anlattı.
Kremlin ise bugün yaptığı açıklamada "Türkiye’nin tahıl anlaşmasının yeniden başlamasındaki varlığı, anlaşmalara olan güvenin ana faktörüdür" dedi:
"Mevcut durumda garantiler Türk tarafına sunuldu. Ancak anlaşılır gerekçelerden dolayı doğrudan bize sunulamadı. Bu durumda Moskova ve Ankara bu garantilerin verildiği taraflar oluyor. Anlaşmanın önemi vurgulanıyor ve elbette Ankara ve bizzat Türk diplomatlar, askeri yetkililer ve Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından yürütülen çalışma, büyük övgüyü hak ediyor. Tabi ki şu da var, Türkiye'nin bu anlaşmada yer alması, anlaşmaya güvenin ana güven faktörü."
Kremlin ayrıca, tahıl koridoru anlaşmasının uzatılmasına yönelik herhangi bir karar verilmediğini de aktardı:
"Anlaşmanın uzatılmasını resmi olarak görüşmemiz gerekiyor. Tüm tarafların anlaşmanın uygulanmasını ve parametrelerini değerlendirmesi gerekecek. Daha sonra karar verilebilir."
Rusya lideri Vladimir Putin de, dün anlaşmadan çekilme haklarını saklı tuttuklarını söylemiş fakat çekilseler bile bunun Ukrayna’dan Türkiye’ye yapılan tahıl sevkiyatını engellemeyeceğini belirtmişti.
Bu sabah Ukrayna limanlarından tahıl yüklü 7 gemi hareket etti. 290 bin ton yük taşıyan gemiler İstanbul Boğazı'ndan geçerek Asya ve Avrupa piyasasına ulaşacak.
İşgalin yol açtığı küresel gıda krizini durdurmayı hedefleyen Türkiye'nin öncülüğünde, Birleşmiş Milletler'in de yer aldığı tahıl koridoru anlaşması Temmuz 2022'de İstanbul'da imzalandı.
Moskova, Putin'in 2014 yılında el koyduğu Kırım'ın en büyük şehri Sivastopol'daki limanda demirli savaş gemilerine saldırı düzenlendiği gerekçesiyle anlaşmayı hafta sonu rafa kaldırmıştı.
Sivastopol limanından alınan yeni uydu görüntüleri, Rusya'nın Karadeniz Filosu'nun önemli gemileri Amiral Essen ve Amiral Makarov'un batmadığını ortaya koydu. Planet Labs tarafından yayımlanan uydu fotoğraflarında iki geminin de halihazırda limanda demirli olduğu görüldü. Askeri analistler, fırkateynlerin biraz hasar almış olabileceğini ancak fotoğraflarda bunu seçmenin mümkün olmadığını belirtiyor.
Karadeniz Filosu'nun bir diğer gemisi Amiral Grigorovich ise, şu anda Akdeniz'de. Ukrayna, Rusya'nın Karadeniz'deki gözbebeği Moskva savaş gemisini Nisan ayında iki füzeyle vurmuş, sulara gömülen Moskva Kremlin'in aldığı en ağır darbelerden biri olarak kayıtlara geçmişti.
Rus lider Putin, Ukrayna’nın tahıl sevkiyatı yapılan Karadeniz kıyılarından saldırı düzenlemeyeceğine dair güvence vermesi sonrası anlaşmaya döndüklerini kaydetti.
FİYATLAR TEKRAR DÜŞÜŞE GEÇTİ
Rusya'nın anlaşmadan çekildiğini duyurmasıyla gıda fiyatları artmıştı. Moskova'nın geri dönüş kararıyla birlikte fiyatlar yeniden düşüşe geçti. Chicago Ticaret Borsası'nda (CBOT) buğday vadeli işlemleri yüzde 6 düşerek 8,47 dolara geriledi. Mısır ve soya fasülyesi fiyatlarında da düşüş görüldü.
Ukrayna ve Rusya’nın dünyanın en büyük buğday üreticileri olması nedeniyle savaşın buğday fiyatlarına etkisi büyük.
Tahıl Koridoru Anlaşması, Ukrayna ve Rusya’nın tahıl ve diğer gıda ürünlerini dünya pazarlarına ihraç etmesini sağlıyor.
Anlaşma şimdiye kadar 9,7 milyon metrik tondan fazla tahıl ve diğer gıda ürünlerinin Ukrayna limanlarından ayrılmasına izin verdi.
Anlaşmayı yürütmek ve gözlemlemek üzere Temmuz ayında İstanbul'da Müşterek Koordinasyon Merkezi kurulmuştu.
Türkiye’nin başkanlık ettiği merkezde Rusya, Ukrayna ve BM’nin temsilcileri yer alıyor. İmzalanan anlaşma, küresel bir gıda krizine karşı önlem olarak görülüyor.
