02.11.2022 - 13:44 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Rusya'nın hafta sonu Türkiye'nin öncülüğünde imzalanan tahıl koridoru anlaşmasını askıya alması, günlerdir dünya gündeminin ilk sırasında. Moskova, Kırım Yarımadası'nın en büyük şehri Sivastopol'daki donanma gemilerinin Ukrayna tarafından saldırıya uğradığı gerekçesiyle anlaşmayı rafa kaldırdı.
Rusya'nın yaptığı duyuru dünyadaki gıda fiyatlarının aniden yükselmesine yol açtı, yeni hafta başladığında Ukrayna limanlarından ayrılan tahıl yüklü bazı gemiler İstanbul Boğazı'na ulaştı.
ABD ve Avrupalı ülkeler Vladimir Putin'den anlaşmaya geri dönmesini isterken, aynı çağrı Birleşmiş Milletler'den de (BM) geldi.
Gözlerin çevrildiği Türkiye ise, krizin çözüldüğünü bugün en yetkili ağızdan açıkladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, meclisteki parti grup toplantısında şu ifadeleri kullandı:
"Yeni bir müjde de şu Sayın Putin ile yaptığımız görüşme üzerine Sayın Şoygu, Sayın Akar'ı arayarak bugün saat 12'den itibaren tahıl sevkıyatının devam edeceğini açıkladı. Öncelikle Afrika'nın fakir ülkelerine bu koridoru işletecek, Cibuti, Sudan'ı ele almayı tavsiye etti bunu da yapacağız."
Gazetecilerin Rusya lideri Vladimir Putin'i nasıl ikna ettiğini sorması üzerine, Erdoğan, "Onu biraz bana bırakın, önce Biden'a sonra size anlatacağım" yanıtını verdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sözleriyle aynı anda Moskova'dan peş peşe açıklamalar geldi. Kremlin, Ankara ve Moskova arasında arasında iletişimin sürdüğünü kaydetti.
Dakikalar sonra Rusya Savunma Bakanlığı, tahıl koridoru anlaşmasının süreceğini ilan etti. TASS haber ajansı, Ukrayna'dan tahıl koridoru rotası üstünde Rusya'ya askeri operasyon düzenlenmemesi yönünde yazılı garanti alındığını bildiriyor. Rusya Savunma Bakanlığı'nın açıklamasında Türkiye'nin Kiev'den güvenlik garantisi alınmasında adı açıklanmaya uluslararası bir örgütle yardımcı olduğu vurgulandı.
Ukrayna'dan yapılan açıklamada ilk açıklamada, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a minnettarlık duyulduğu belirtildi. İsmini açıklamayan üst düzey Ukraynalı yetkili, Türkiye sayesinde sonuç alındığını, Rusya'nın anlaşmaya geri döndüğünü kaydetti.
Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov da, Türkiye lideri Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'e oynadıkları rol nedeniyle teşekkürlerini iletti.
Rusya'nın anlaşmaya geri dönmesi, uluslararası haber ajansları tarafından 'acil' koduyla dünyaya geçildi. Agence France-Presse (AFP), 'Rusya Ukrayna ile tahıl anlaşmasının devam edeceğini söylüyor' başlığını kullandı.
'Rusya savaş zamanında Ukrayna'dan tahıl ihracatı anlaşmasına yeniden katılıyor' diyen Amerikan Associated Press (AP) haber ajansı, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gelişmeyi duyurduğunu aktardı.
AP, Erdoğan'ın İstanbul Boğazı'ndan geçecek gemilerin özellikle Afrika ülkelerine gideceğini vurguladığını, Somali, Cibuti ve Sudan'ı saydığını bildirdi.
New York Times gazetesi, 'Rusya, güvenlik garantisi aldıktan sonra tahıl anlaşmasına tekrar katıldığını söylüyor' başlığını kullandı. Rusya-Ukrayna canlı blogunda konuya geniş şekilde yer veren New York Times, Erdoğan ile Putin arasında Salı günü bir telefon görüşmesi gerçekleştiğini hatırlatıyor.
CNN Internatinoal, 'Rusya tahıl anlaşmasına geri döndüğünü söylüyor' manşetini attı.
Manşetinden 'Türkiye'nin araya girmesinden sonra Rusya Ukrayna tahıl anlaşmasına yeniden katılmayı kabul etti' diyen Al Jazeera, canlı blog sayfasında Moskova'nın gelişmeyi doğruladığını yazdı. Al Jazeera'nın İstanbul muhabiri, Türkiye'nin Ukrayna ve Rusya arasında 'fiili arabulucu' olduğu yorumunu yaptı. Al Jazeera muhabiri Resul Serdar, televizyon yayınında "Görünen o ki, anlaşma bir kez daha hayatta kalıyor ve çalışıyor" dedi.
Rusya'nın anlaşmaya geri dönmesiyle gıda fiyatları yeniden düşüşe geçti. Chicago Ticaret Borsası'nda (CBOT) buğday vadeli işlemleri yüzde 6 düşerek 8,47 dolara geriledi. Mısır ve soya fasülyesinde de düşüş görüldü.
Ukrayna ve Rusya’nın dünyanın en büyük buğday üreticileri olması nedeniyle savaşın buğday fiyatlarına etkisi büyük.
Tahıl Koridoru Anlaşması, Ukrayna ve Rusya’nın tahıl ve diğer gıda ürünlerini dünya pazarlarına ihraç etmesini sağlıyor.
Anlaşma şimdiye kadar 9,7 milyon metrik tondan fazla tahıl ve diğer gıda ürünlerinin Ukrayna limanlarından ayrılmasına izin verdi.
Anlaşmayı yürütmek ve gözlemlemek üzere Temmuz ayında İstanbul'da Müşterek Koordinasyon Merkezi kurulmuştu. Türkiye’nin başkanlık ettiği merkezde Rusya, Ukrayna ve BM’nin temsilcileri yer alıyor.
İmzalanan anlaşma, küresel bir gıda krizine karşı önlem olarak görülüyor.