Son dakika... Rusya-ABD ve dünya: Hazırlıksız yakalandılar, Avrupalı liderler yas sürecinde
21.02.2025 - 07:33 | Son Güncellenme:
DIŞ HABERLER SERVİSİ
CNN International, yeni analizinde "Her şey nasıl bu kadar hızlı, bu kadar kötü hale geldi?" sorularına yanıt aradı. İşte detaylar...
CNN International, başlığında "Avrupa'nın en yakın müttefiki, en kötü düşmanıyla yatakta, peki şimdi ne olacak?" başlığını attığı analiz haberde "Avrupa'nın liderleri ve yetkilileri, geçen hafta Amerikan desteğinin Ukrayna için şaşırtıcı bir hızla çöküşe geçmesi karşısında hazırlıksız yakalandı. Birçoğu hala ABD Başkanı Donald Trump'ın neden Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy'e bu kadar öfkeyle saldırdığını, Kremlin'den duyulan zehirli dezenformasyonu neden papağan gibi tekrarladığını anlayamıyor" yorumu yaparken ekledi.
"Kıtadaki liderler, bu hafta yapılan Rusya-ABD görüşmelerine dahil edilmedi. ABD'nin Ukrayna'ya ne zaman bir barış anlaşmasını sunacağını ya da çatışmayı sırt çevirmekle ilgili tehdidini ne zaman gerçekleştireceğini bilmiyorlar. Ve bundan sonra ne olacağını da bilmiyorlar. Londra merkezli düşünce kuruluşu Chatham House'da kıdemli araştırma görevlisi ve Avrupa Programı Başkanı Armida van Rij. 'Bu durumun art arda, günler içinde darbeler şeklinde gelmesi kıta için gerçekten bir şok oldu' dedi."
'AVRUPALI POLİTİKACILAR YAS SÜRECİNDE'
"Avrupalı politikacılar yas sürecinden geçiyor. Paris'teki telaşlı bir zirve, belirsiz yeni bir gerçekliğin sınırlarını çizmeye yönelik bir dizi çarpıcı yeni fikri ateşledi" diyen analiz şöyle sürüyor:
Ancak önemli başkentler hala hedeflerinde kararsız. Bir barış gücü, artırılmış savunma harcamaları ve yeni askeri yardımlar öne sürüldü, ancak hiçbir zaman bir bütünlük içinde sunulmadı. Avrupa'nın dağınık niyetleri, bu hafta çarpıcı bir bölünmüş ekranın bir tarafını oluşturuyordu; diğer tarafta ise ABD ve Rusya aniden dostane bir hale gelirken, Ukrayna’nın taleplerini ve topraklarını müzakere masasından kaldırıyordu.
SAHAYA ASKER SÜRMEK
"Avrupa, Trump’'n Ukrayna'nın egemenlik mücadelesine Biden yönetiminden daha az ilgi göstereceğini bekliyordu, ancak bu kadar ani, kesin ve sert bir kopuşa hazırlıklı değildi. Bir ABD başkanının, bir düşmanın işgalinin sorumluluğunu kuşatma altındaki müttefikine yüklemesi şoke ediciydi ve Avrupalı liderlerden birleşik bir kınama aldı. Hem duygusal hem de pratik açıdan Avrupa sarsılmış durumda" yorumuyla süren analizde şu ifadeler yer alıyor:
Ancak bu durum Avrupa için sürpriz olmamalıydı. Aylar boyunca Trump ve yakın çevresi, Ukrayna’daki savaşın başlangıcını ve olası sonunu sorgulamış, Kiev’in egemenliğine karşı ilgisizlik göstermiş ve büyük bir politika değişikliğinin geleceğini açıkça belli etmişti.
Önümüzde iki gelecek var: biri bir barış anlaşmasıyla, diğeri ise anlaşma olmadan. Ancak her iki senaryo da muhtemelen Avrupa’nın liderliğini gerektiriyor; Trump yönetimi, önceliklerinin Hint-Pasifik bölgesi ve kendi sınırları olduğunu açıkça belirtti.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Avrupa hükümetlerini ortak bir amaç etrafında toplamaya yönelik ilk önemli adımı attı ve bu hafta politikasında önemli bir değişiklik duyurdu: İngiltere, Ukrayna’da kabul edilmiş bir barışı sağlamak için sahaya asker sürmeye hazır.
Batılı yetkililer Çarşamba günü, böyle bir gücün muhtemelen 30 bin askerden az olacağını ve 'güvence sağlama', Ukrayna'nın kritik altyapısını koruma ve devlete güven aşılamaya odaklanacağını söyledi.
Yetkililer, bu çabanın İngiltere ve Fransa tarafından yürütüldüğünü söyledi. Paris, geçen yıl sahaya asker göndermeyi gündeme getirmişti ancak Avrupa tarafından reddedilmişti. Ancak Starmer, bir Amerikan 'güvence mekanizmasının' kritik olacağını belirtti; yetkililer, böyle bir mekanizmanın büyük olasılıkla hava gücüne odaklanacağını ve Polonya veya Romanya gibi bir NATO ülkesinden yönetileceğini söyledi.
ACI VERİCİ BİR AYRILIK
Sahaya asker sürme fikri herkes tarafından desteklenmiyor. Özellikle, NATO'nun Avrupa’daki en büyük ordusuna sahip olan ve Ukrayna’da önemli bir aktör konumundaki Polonya, bunun kendi sınırlarını daha savunmasız hale getireceğinden endişe duyuyor.
Eğer daha küçük, gayriresmi bir Avrupa liderlik grubu şekillenecekse, Polonya Başbakanı Donald Tusk'un da dahil olması muhtemel. Tusk, İngiltere, Fransa ve Almanya gibi büyük uluslara, savunmaya ne kadar katkı sağladıkları konusunda rahatsız edici gerçekleri masaya getirecektir.
Ve Almanya, özellikle sert bir eleştiriyle karşı karşıya. Pazar günü yapılacak ve haftalarca sürebilecek müzakerelere yol açabilecek talihsiz bir seçim, ülkenin yeni hükümetini belirleyecek. Muhtemel yeni başbakan Friedrich Merz, geçen hafta Münih Güvenlik Konferansı’nda Ukrayna konusunda şahin bir duruş sergiledi.
'ABD, 70 yıllık iş birliğini terk ediyor' dedi bu hafta bir İngiliz milletvekili CNN’e. 'NATO'nun temel bir direği olmaya devam ediyor ve bunun zaman içinde süreceğini umuyorum; ancak düşmanları ve müttefikleri konusunda net olmaya devam etmesi gerekiyor.'
'TRUMP'I ÖFKELENDİRMEK, PUTİN'E YARAR'
Trump, Zelenskiy'le dalga geçti savaşın harap ettiği ülkede seçimleri teşvik etti ve Rusya’nın başlattığı savaş için Ukrayna'yı eleştirdi. Avrupalılar buna karşı çıktı, ancak Trump'ı daha da öfkelendirmek, Putin'in işine yarayabilir.
Bazı uzmanlar, bir liderin ortaya çıkmasının yardımcı olabileceğini söylüyor: Avrupa'yı ortak bir amaç etrafında toplayabilecek, Kiev ile Washington arasında köprü kurabilecek bir figür. İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron en belirgin adaylar ve her ikisi de önümüzdeki hafta Washington'u ziyaret edecek. Bu ziyaretler, beklenenden çok daha büyük bir önem kazanmış durumda.
Ancak Avrupa, savunma konusunda birlik içinde olmasıyla tanınmıyor ve her büyük liderin içeride seçim ya da ekonomik sıkıntıları var. Üstelik Trump'a ne zaman ve ne kadar sert karşılık verileceği de zorlu bir mesele; hükümetler, bu ilişkinin kopmasının Moskova'nın ekmeğine yağ sürebileceğinin farkında.
Ve böylece sorular devam ediyor. İngiliz savunma analisti Nicholas Drummond CNN'e "Amerika ile olan ilişkimizde bir çatlak istemiyoruz. Ama en yakın müttefikiniz en büyük düşmanınızla yatağa girdiğinde ne yaparsınız?" yorumunu yaptı.
