19.04.2022 - 08:37 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr BBC Türkçe
Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy, Rusya'nın haftalardır beklenen Donbas saldırısının başladığını gece yarısı dünyaya duyurdu. Aynı açıklamayı Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da bugün öğle saatlerinde yaptı. Rus işgal birliklerinin saldırıya geçtiği cephe hattının uzunluğu, 480 kilometreyi buluyor.
Zelenskiy'nin Kiev'e davet ettiği ABD Başkanı Joe Biden'ın herhangi bir ziyaret planı bulunmadığını ise, Beyaz Saray açıkladı. Beyaz Saray sözcüsü Jen Psaki, Biden'ın Kiev ziyaretinin beklenmediğini aktardı ve yerine Dışişleri Bakanı Antony Blinken veya Savunma Bakanı Lloyd Austin'in Ukrayna'ya gidebileceği bilgisini verdi. Psaki, ABD'li bir yetkilinin gitmesine karar verilmesi halinde de bunun zamanının güvenlik sebebiyle önceden açıklanmayacağını da sözlerine ekledi.
Gece bir video mesajı yayımlayan Zelenskiy, "Donbas için savaşın başladığını" belirtti. Kendisinin ve birliklerinin ülkeyi savunacağını vurgulayan Zelenskiy, 'hiçbir şeyden vazgeçmeme' sözü verdi. Rus ordusunun çok büyük bir kısmının artık bu taarruza odaklanmış durumda olduğunu belirten Zelenskiy, bölgeye ne kadar Rus askeri sevk edilirse edilsin Ukrayna askerinin savaşmaya devam edeceğini kaydetti.
Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Başkanı Oleksiy Danilov ise, Rusya'nın bölgedeki Ukrayna cephe hatlarını kırmaya çalıştığını ifade etti.
Zelenskiy'nin en üst düzey danışmanlarından Andriy Yermak, yeni başlayan saldırının 'savaşın ikinci aşaması' olduğunu söyledi. "Ordumuza güvenin" diyen Yermak, halka Ukrayna askerinin saldırıyı durdurabileceğine dair güvence verdi.
Ruslar, Pazartesi gün boyunca şehirleri roket ve topçu ateşiyle bombaladı. Lugansk'taki Kreminna kentinde ve Donetsk bölgesinde sekiz sivil hayatını kaybetti. Lugansk bölgesinin valisi, bazı şehirlerde sürekli çatışmaların bildirildiğini ve durumun 'cehennem' olduğunu söyledi. Harkov'da ise vali, yoğun çatışmaların beklendiği bölgelerde sivillerin tahliye edildiğini açıkladı. Daha önce işgalden büyük ölçüde zarar görmemiş batı şehri Lviv'de de Rus saldırıları nedeniyle Pazartesi günü yedi kişi hayatını kaybetti, 11 kişi de yaralandı. Rus savunma yetkilileri, Pazar gecesi Ukrayna'da Harkov, Zaporizhzhia, Donetsk ve Dnipropetrovsk bölgelerindeki 16 askeri tesisin yanı sıra ülkenin güneydoğusundaki Mykolayiv'deki bir liman da dahil olmak üzere yüzlerce askeri hedefin vurulduğunu duyurdu.
ABD ve diğer Batılı ülkeler Ukrayna'ya askeri yardım göndermek için zamana karşı yarış veriyor. Washington, silah taşıyan dört uçağın hafta sonu Ukrayna'ya ulaştığını açıkladı. ABD Savunma Bakanlığı Pentagon ise, Ukraynalılara obüs kullanımı konusunda eğitim vermeye hazırlanıyor. Söz konusu eğitim, Ukrayna toprakları dışında olacak.
Tarihi yaptırımlarla yüzleşen Rusya, özellikle Avrupa Birliği'nin hava sahasını kapatması nedeniyle zor durumda. Moskova'dan hareket eden bir uçak, İspanya'nın sınır dışı ettiği Rus diplomatları almak için Madrid'e doğru yola çıktı. Kuzey Kutbu'nun yakınına kadar gidip tüm Avrupa'yı dolaşan uçak, Madrid'den sonra Kuzey Afrika kıyılarını takip ederek Yunanistan'ın başkenti Atina'ya indi. Atina'dan Moskova'ya dönüşle birlikte toplamda 15 bin kilometre yol kat edilmiş oldu.
FlightRadar verilerine göre, 15 bin 163 kilometrelik mesafe neredeyse Singapur ve New York arasındaki dünyanın en uzun uçuşu kadar.
Donbas'a karşı girişilen saldırı, Rusya'nın Kiev kuşatmasındaki başarısızlığının ardından uzun zamandır bekleniyordu. Başlangıçta Rusya'nın amacının Ukrayna'nın büyük şehirlerini ele geçirmek ve hükümeti devirmek olduğu tahmin ediliyordu.
Ancak, sert bir direnişle karşılaşan ordusu, 'operasyonun ilk aşamasında hedeflediklerine genel olarak ulaştıklarını' ve birliklerin başkentin çevresindeki bölgelerden çekildiğini söylemişti. Bunun ardından Rus yetkililer, planlarının Rusça konuşan Donbas bölgesine odaklanarak, bölgeyi 'özgürleştirmek' olduğunu duyurdu.
Rusya lideri Vladmir Putin, işgali Ukrayna'yı askerden arındırma ve 'Nazi etkisini temizlemek' olarak nitelendirdi. Moskova geçen ay Lugansk'ın yüzde 93'ünü ve Donetsk'in de yüzde 54'ünü kontrol ettiğini duyurmuştu. Ukrayna'nın Donbas bölgesinde 40-50 bin arasında askerinin olduğu düşünülüyor. Bu askerlerin büyük çoğunluğu da, bölgedeki Rus destekli ayrılıkçılara karşı yıllardır savaş veriyor. Rus lider Putin, geçen hafta yaptığı bir konuşmada Rusya'nın hedeflerindeki değişikliği, amacının 'Donbas'ta yaşayan ve Rusya ile kopmaz bağları olan insanlara yardım etmek' olduğunu açıklamıştı. Pentagon Basın Sözcüsü John Kirby ise, Rusya'nın 'gelecekteki taarruzları için koşulları belirlediği' konusunda uyarılarda bulundu. Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Başkanı Danilov, Ukrayna televizyonuna verdiği bir röportajda, "Putin, bir devlet olarak bizi ve siyasi liderliğimizi yok etme hedefini rafa kaldırmadı" dedi.