Son dakika... Avrupa'da kablo krizi: Finlandiya Rus tankere el koydu
27.12.2024 - 07:12 | Son Güncellenme:
WSJ
Son bir aydır alttan alta ilerleyen Baltık Denizi'ndeki kablo sabotajı iddialarında gerginlik Noel günü yeni kabloların kesilmesi üzerine Finlandiya'nın Rusya bağlantılı tankere el koymasıyla doruk noktasına ulaştı. Finlandiya liderleri, kritik önemdeki kablo altyapısına yönelik Rus sabotajı olduğu iddialarıyla NATO'dan koruma talep etti. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ittifakın Estonya ve Finlandiya'ya yardıma hazır olduğunu söyledi. İşte tankerin güzergahı ve gerilimin ayrıntıları...
Finlandiya Ulusal Polis Şefi Ilkka Koskim'ki. Fotoğraf: AP
DIŞ HABERLER SERVİSİ - Finlandiya, Noel Günü'nde deniz altı elektrik ve veri kablolarını kestiği şüphesiyle Rus petrolü taşıyan bir tankerine el koydu. Finlandiyalı yetkililerin, Rusya'nın yaptırımları delme çabalarının bir parçası olduğunu söylediği Eagle S adlı tanker, Çarşamba günü yerel saatle öğlen 12.00'de bölgeden geçtikten kısa süre sonra Finlandiya ve Estonya'yı bağlayan kablolar işlevini yitirdi. Bunun üzerine Finlandiya sınır muhafızları ve polisi tankere el koydu.
Eagle S tankeri (ileride) ve kablo olayı öncesi onu izleyen sahil güvenlik teknesi. Fotoğraf: Fin Sahil Güvenliği/AP
TANKER ORADA OYALANDI
Gemi izleme sitesi Marine Traffic'e göre, Eagle S, Estlink 2 güç kablosuna ulaştığında yavaşladı ve yolculuğuna devam etmeden önce üzerinde oyalandı. Finlandiya yetkilileri, Finlandiya ve Estonya'yı birbirine bağlayan üç ve Finlandiya ve Almanya'yı birbirine bağlayan bir olmak üzere dört veri kablosunun aynı anda kesintiye uğradığını söyledi. Bunlardan biri olan C-Lion1, geçen ay benzer şekilde kesilmiş ancak o kesintide bir Çin kargo gemisinden şüphelenilmişti. Kablo sahibi Cinia, kabloyu haftalar içinde ikinci kez onarmak için bir onarım ekibi gönderdi.
MÜRETTEBAT GÖZALTINDA
Olaydan hemen sonra, Finlandiya sınır muhafız amiral gemisi Turva, Cook Adaları'na kayıtlı tankeri durdurdu ve tankere Finlandiya sularına doğru eşlik etti. Fin polis sözcüsünün yaptığı açıklamaya göre, Fin yetkililer Perşembe günü gece yarısı civarında gemiye bindi ve komutayı üstlenerek gemideki tüm mürettebat üyelerini gözaltına aldı. Polis sözcüsü, geminin en az bir çapasının eksik olduğunu ve eksik çapanın kablonun deniz tabanında sürüklenerek kesilmesine neden olabileceğini gösterdiğini söyledi.
Finlandiya polis sözcüsü soruşturma açtıklarını duyurdu. Fotoğraf: AP
UÇUŞA YASAK BÖLGE
Finlandiya savcıları olası bir ağır sabotaj suçlamasıyla ilgili soruşturma başlattı. Finlandiya yetkilileri bölgenin etrafında uçuşa yasak bölge oluşturdu ve yakında hasarlı kabloların etrafındaki deniz tabanını araştıracaklarını söyledi. Sözcü, Finlandiya ordusunun yardım ettiğini söyledi. Finlandiya ve Estonya hükümetleri, olayı görüşmek üzere Perşembe günü akşam saatlerinde acil toplantılar düzenledi. Estonya Dışişleri Bakanı Margus Tsahkna, olayların sıklığının bunların kaza değil saldırı olarak değerlendirilmesi gerektiği anlamına geldiğini söyledi. Tsahkna Perşembe günü akşam saatlerinde yaptığı açıklamada "Yaptırımları atlatmanın yanı sıra, gölge filo Baltık Denizi'nde bir güvenlik tehdidi oluşturuyor ve biz sadece oturup izleyemeyiz" ifadelerini kullandı.
KREMLİN'İN GÖLGE FİLOSU
Finlandiya Başbakanı Petteri Orpo, X.'te yaptığı bir paylaşımda, "Harekete geçmek ve buna son vermek istiyoruz" dedi. Orpo, olay hakkında diğer NATO liderleriyle görüştüğünü ve konunun ittifak içinde resmen gündeme getirilebileceğini söyledi. Kremlin'in gölge filosuna karşı daha fazla çaba sarf edilmesi gerektiğini, çünkü bu tür gemilerin "Rusya'nın savaş sandığına para pompaladığını" ve Ukrayna'ya karşı savaşını sürdürmesine olanak sağladığını söyledi.
NATO'DAN AÇIKLAMA
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, ittifakın kritik altyapının korunmasında Estonya ve Finlandiya'ya yardım etmeye hazır olduğunu duyurdu. Rutte Perşembe günü Network X'e şunları söyledi: "NATO müttefiklerinin yanında duruyor ve kritik altyapılara yönelik her türlü saldırıyı kınıyor. Estonya ve Finlandiya tarafından başlatılan soruşturmaları izliyoruz ve daha fazla destek sağlamaya hazırız."Ancak Rutte ne tür bir destekten bahsettiğini belirtmedi.
Öte yandan AB, Perşembe günü son olayın ardından gölge filoyu hedef alan yeni yaptırımları değerlendireceğini söyledi.
ONARIM AYLAR SÜREBİLİR
Finlandiya hükümeti ve özel telekom operatörleri, şu an için veri kablolarındaki kesintinin etkisinin az olduğunu çünkü acilen yedek kablolara geri döndüklerini açıkladı. Ancak, güç kablosu operatörü Fingrid, 650 megavatlık bağlantının onarılmasının aylar sürebileceğini ve hava koşullarının uzun süre kötü olması durumunda ülkenin güç kaynağının tehlikeye girebileceğini söyledi.
Noel Günü yaşanan kablo kesintileri, Rusya ile gölge bir çatışma noktasına gelen Baltık'ı çevreleyen Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü ülkelerine ait kritik deniz altı altyapısının hasar görmesini içeren olaylar silsilesinin son örneği oldu. The Wall Street Journal kablo kesintilerinin, Vladimir Putin'in 2022'de Ukrayna'ya tam ölçekli bir işgal emri vermesi ve Avrupa ve ABD ile ilişkilerinin gerilmesinden bu yana yaygınlaştığı yorumunu yaptı.
