Siyasi tarihe damga vurdu! Suikaste uğrayan dünya liderleri
08.07.2022 - 16:37 | Son Güncellenme:
Eski Japonya Başkanı Şinzo Abe'nin katıldığı bir etkinlikte suikaste kurban gitmesi dünya gündemine oturdu. Ancak dünya siyasi tarihinde suikaste uğrayan birçok lider bulunuyor.
Derleyen: Fazilet Şenol / Milliyet.com.tr - Eski Japonya Başkanı Şinzo Abe Nara'da katıldığı bir seçim kampanyası etkinliğinde vurularak hayatını kaybetti. Abe'ye el yapımı çift namlulu bir silahla ateş açan 41 yaşındaki Tetsuya Yamagami adlı saldırgan yakalanarak gözaltına alındı. Bu olay tüm dünyada siyasi liderlere düzenlenen suikastları tekrar gündeme getirdi.
ITO HİROBUMİ
Japonya'nın ilk başbakanı olan Ito Hirobumi, suikaste kurban giden ilk Japon başbakanı da oldu. Üç dönem başbakanlık yaptıktan sonra Japonya'nın koruması altındaki Kore genel valiliğine atandı. Bir Japon karşıtı, Koreli bir ulusçu olan An Jung-geun tarafından 26 Ekim 1909'da Çin'de öldürülmesi sonucu Japonya'nın Kore'yi ilhakı hızlandı. An Jung-geun’un en iyi savaş stratejilerine sahip olduğunu biliniyordu.
INEJİRO ASANUMA
Inejiro Asanuma Japonya Sosyal Demokrat Partisi lideri ve Japonya’nın muhtemel başbakan adayıydı. Asanuma 12 Ekim 1960'da Tokyo'daki bir televizyon programı çekimi sırasında, 17 yaşındaki aşırı milliyetçi genç Otoya Yamaguchi tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Ölüm anının televizyonda yayınlanması ülkedekileri şoke etti.
HARA TAKASHİ
Hara Takashi 1918'den 1921'e kadar Japonya başbakanı olarak görev yaptı. 1918 Pirinç İsyanları'nın ardından başbakan olarak atandı. Paris Barış Konferansı'na katılarak Milletler Cemiyeti'ni kurdu ve Japonların Kore'deki baskıcı politikaların gevşetilmesini sağladı. 4 Kasım 1921'de Nakaoka Kon'ichi tarafından öldürüldü. 'Sıradan Başbakan' lakabı verilen Hristiyan ilk Japonya başbakanı oldu.
ABRAHAM LINCOLN
Suikast denilince akıllara ilk gelen isim Kenndey olsa da ABD'nin 16. başkanı Abraham Lincoln suikast sonucu hayatını kaybeden ilk ABD başkan. 14 Nisan 1865'te eşi ile 'Our American Cousin' (Amerikalı Kuzenimiz) adlı oyunu izlemek için Ford Tiyatrosu'na gelen Lincoln burada başından vurularak öldürüldü.
JOHN F. KENNEDY
Tarihe damga vuran suikastlerden en unutulmazı ABD'nin eski 35. Başkanı John F. Kennedy'e yapılandı. 22 Kasım 1963 günü gerçekleştirilen seçim kampanyası için üstü açık limuziniyle Dallas'ta bir geziye katılan Kennedy, açılan ateş sonucu hayatını kaybetti. Suikastın faili olarak Lee Harvey Oswald yakalandı ancak o da gözaltındayken Jack Ruby tarafından öldürüldü. Üzerinden 59 yıl geçmesine rağmen Kennedy suikastında hâlâ gizemini koruyan pek çok nokta var.
BENAZİR BUTTO
Benazir Butto Pakistan'da iki kez başbakanlık yaptıktan çok uzun süre sürgün hayatı yaşamıştı. 2007'de seçimlere tekrardan katılmak için ülkesine dönme kararı aldığında El Kaide tarafından sürekli tehdit edildi. Butto 18 Ekim 2007'de bombalı saldırıya uğradı. Yara almadan kurtulduğu saldırıda 138 kişi hayatını kaybetti. 27 Aralık 2007'de düzenlediği seçim mitinginin ardından gerçekleştirilen saldırıda ise hayatını kaybetti. Benazir Butto, 1988'de hem Pakistan'ı hem de Müslüman bir ülkeyi yöneten ilk kadın olarak tarihe geçti.
KRAL FAYSAL
1964 - 1975 yılları arasında Suudi Arabistan'da krallık yapan Kral Faysal 25 Mart 1975'te yeğeni tarafından öldürüldü. Kral Faysal'ı öldüren yeğeni Faysal bin Musaid, halkıyla bir arada olan kralın yanına kutlama bahanesiyle yanına sokulduktan sonra tabancayla iki el ateş etmişti. İlk günlerde hükümet tarafından akli dengesinin bozuk olduğu yönünde açıklamalar yapıldı. Sonrasında hastanede yapılan muayenede yeğen Faysal’ın akli dengesinin bozuk olmadığı tespit edildi. Yargılaması yapılan Faysal bin Musaid idam cezasına çarptırıldı.
REFİK HARİRİ
1992-1995 yılları arasında Lübnan'da başbakanlık yapan Refik Hariri 14 Şubat 2005'te, Beyrut'taki St. George Oteli yakınlarında konvoyun geçisi sırasında bir tonluk bomba yüklü aracın patlatılması sonucu hayatını kaybetti. Hariri ülkedeki iç savaşın bitmesi için ciddi uğraşlar veren bir siyasetçiydi.
JAMES A. GARFIELD
ABD'nin 20. başbakanı olan James A. Garfield ABD'nin en kısa görev yapan 2. başbakanı oldu. Sadece 4 ay başbakanlık görevini sürdüren James A. Garfield 2 Temmuz 1881'de New Jersey, Elberon'daki hasta karısını ziyarete giderken Charles J. Guiteau tarafından sırtından vurularak öldürüldü.
MARTİN LUTHER KING
ABD'li Baptist din adamı ve insan hakları savunucusu Martin Luther King Jr. 4 Nisan 1968 günü saat 18:01'de Memphis, Tennessee'de kaldığı Lorraine Motel'de vuruldu. Hastaneye kaldırılan King kurtarılamadı. ABD'deki insan hakları mücadelesinin liderlerinden olan ve Nobel Barış Ödülü sahibi King, şiddet içermeyen mücadele yöntemlerini ve sivil itaatsizlik eylemlerini savunuyordu. Cinayet 1960'lı yıllarda ABD'de işlenen en önemli dört cinayetten birisi oldu.
ALDO MORO
Aldo Moro 1963-1968 ile 1974-1976 tarihlerinde İtalya Başbakanlığı görevinde bulunan Hristiyan demokrat liderdi. Aldo Moro, 16 Mart 1978'de evinden parlamentoya giderken Fani Caddesi'nde Kızıl Tugaylar tarafından kaçırıldı. Moro'nun korumaları da olay sırasında öldürüldü. 55 gün boyunca esir tutulan Aldo Moro’nun cesedi 9 Mayıs 1978'de bir otomobilin bagajında bulundu. Moro’nun istekleri kabul edilmeyen örgüt üyeleri tarafından öldürüldüğü iddia edildi. Aldo Moro'nun kaçırılması ve öldürülmesiyle ilgili birçok komplo teorisi ortaya atıldı. Ölümünden 36 yıl sonra aşırı solcu örgüt Kızıl Tugaylar tarafından kaçırılarak öldürülmesinden ise gizli servis sorumlu tutuldu.
YİTZHAK (İZAK) RABİN
Yitzhak Rabin İsrail’in 5. başbakanı, asker ve politikacıydı. Rabin 1974-77 yılları arasında ve 1992 ile 1995 yılındaki suikastına kadar olan sürede iki dönem başbakanlık yaptı. 1994 yılında Rabin, Şimon Peres ve Yaser Arafat ile birlikte Nobel Barış Ödülü’nü kazandı. Yigal Amir adında aşırı sağcı bir İsrailli radikal tarafından Oslo Anlaşması'nı imzalamasından dolayı suikasta uğradı. Rabin, İsrail’in ilk İsrail doğumlu ve suikasta kurban giden ilk başbakanı oldu. Aynı zamanda İsrail'in Levi Eşkol’dan sonra görevi başında vefat eden ikinci başbakanıydı. Suikasti hakkında birçok komplo teorisi ortaya atıldı.
MAHATMA GANDHİ
Hindistan Bağımsızlık Hareketi'nin öncüsü Mahatma Gandhi şiddetsiz eylem hareketinin öncüsü ve ruhani bir liderdi. Tüm Hindistan'ı kendisine ruhani olarak bağlayan ve haftalarca ölüm orucuna yatan Gandhi öncüsü olduğu Hindistan Bağımsızlık Hareketi’ni de başarıyla sonlandırmıştı. Gandhi, 30 Ocak 1948'de, Yeni Delhi'de bulunan Birla Bhavan'ın (Birla Evi) bahçesinde gece yürüyüşünü yaparken vurularak öldürüldü. Suikastçı Nathuram Godse, Hindu bir radikaldi ve Pakistan'a ödeme yaptırılmasında ısrar ederek Gandi'nin Hindistan'ı zayıflattığını savunan aşırı uç görüşteki Hindu Mahasabha ile bağlantısı vardı. Godse ve yardımcısı Narayan Apte daha sonra çıkarıldıkları mahkemede yargılandılar ve suçlu bulundular.
İNDİRA GANDHİ
İndira Priyadarşini Gandhi Hindistan tarihinde iki kere başbakanlık yapmış tek kadın ve en uzun süre görev yapan ikinci başbakandı. Mahatma Gandhi ile herhangi bir akrabalığı olmayan İndira Gandhi, Hindistan'ın siyasi bütünlüğüne yönelik ayaklanmalar ve şiddet eylemleriyle karşı karşıya kaldı. Hindistan birliklerinin Haziran 1984'te Sihlerin kutsal tapınağı olan Amritsar'daki Altın Tapınak'a saldırmasıyla karışıklıklar doruğuna çıktı. Bu saldırı sırasında 500'e yakın Sih yaşamını yitirdi. Bu olaydan beş ay sonra 31 Ekim 1984’te başbakanlık konutunun bahçesinde, kişisel koruması olan iki Sih'in açtığı yaylım ateşi sonucu öldü.
TURGUT ÖZAL VE BÜLENT ECEVİT'E SUİKAST GİRİŞİMİ
Türkiye'deki birçok siyasi lider de suikast girişimlerine maruz kalan isimler arasında yer alıyor. Bu isimler arasında Bülent Ecevit ve Turgut Özal ilk akla gelenlerden. 18 Haziran 1988'de Anavatan Partisi'nin olağan genel kongresi yapıldığı esnada dönemin başbakanı Turgut Özal konuşma yapmak için kürsüye çıktıktan kısa bir süre sonra, Kartal Demirağ isimli saldırgan Özal'a iki el ateş etti. Mermi mikrofondan sekip Özal'ı sağ el başparmağından yaraladı.
Ecevit'e ise siyasi hayatı boyunca pek çok suikast girişiminde bulunuldu. Bunlardan biri de 9 Mayıs 1977'de İzmir'in Çiğli ilçesinde seçim çalışmaları için İzmir'de yapılacak miting hazırlığı sırasında yaşandı. Seçim otobüsüne doğru yürüyen Ecevit'e ateş açıldı. Ecevit saldırıdan şans eseri yara almadan kurtuldu.
