04.04.2023 - 11:10 | Son Güncellenme:
Milliyet.com.tr
Rusya lideri Vladimir Putin, 24 Şubat 2022'de giriştiği Ukrayna işgalinde en büyük ödülü yalnızca sekiz ay elinde tutabildi. Rus birlikleri işgal edilebilen tek bölgesel başkent Herson'dan çekilmek zorunda kalırken, Putin savaşın başından bu yana en utanç verici kararı alıyordu.
Ukraynalıların Herson'u kuşatması ise, şehrin güneydeki Kırım Yarımadası ile bağlantıyı koparmasıyla gerçekleşti. Herson ve Kırım arasındaki Dinyeper Nehri üstündeki köprüler bir bir füzelerle havaya uçuruldu, 30 bin Rus askeri kapana kısıldı.
Kırım, son dokuz yılda Rusya için en hassas noktaydı. Moskova, Kiev'deki siyasi otorite boşluğundan yararlanarak Mart 2014'te Ukrayna toprağı olan yarımadaya el koydu. Bu, 'ilan edilmemiş bir savaşın' başlangıcı ve iki ülke arasındaki krizin dönüm noktasıydı. 17 Mart 2014 tarihinde Rusya lideri Putin Rusya'nın Kırım'ı ilhakını onaylayan imzayı attı.
Sekiz yıl sonra ise Rusya, 'özel askeri operasyon' adı altında bütün Ukrayna'yı işgal etmeyi denedi. Savaşın başında Ruslar, Belarus üzerinden Kiev'e girdi. İşgalcilerin planı Zelenskiy'i Kiev'den kaçırıp yerine kendi seçtikleri bir kuklayı atamaktı. Ancak hem Batı desteği hem de Ukrayna halkının direnişi sayesinde Rusya bir bataklığa saplandı.
Batıdan gelen silah, tank ve hava savunma destekleriyle Rusya savaşı ülkenin doğusuna kaydırdı. Burada aylardır Bakhmut'u almaya çalışan Ruslar hedeflerine ulaşmak üzere. Geçtiğimiz gün, Wagner grubunun lideri Yevgeny Prigozhin, bölgeye Rus bayrağını dikti ve görüntüleri yayınladı.
Aynı dakikalarda ise Ukrayna, Kırım Yarımadası'nın Rusya’dan geri alınması durumunda uygulanmak üzere 12 maddelik bir planı duyurdu. Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Oleksiy Danilov'un duyurduğu plan, yarımadayla Rus ana karası arasında otoyol ve demiryolu bağlantısı sağlayan Kerç Köprüsü'nün yıkılmasını içeriyor.
Putin'in en prestijli projesi olan köprü Ekim 2022'de havaya uçuruldu ve saldırı Rus işgalcilerin aldığı en ağır darbelerden biri olarak kayıtlara geçti. Ukraynalılar, ayrıca 2014'ten bu yana bölgede Rus yetkililere hizmet edenlerin tasfiye edilmesini planlıyor. Danilov, söz konusu isimlerden 'çerçöp' olarak bahsetti, planı İkinci Dünya Savaşı sonrası Almanya'nın Naziler'den arındırılması sürecine benzetti.
Danilov, planın ikinci aşamasında Ruslar'la işbirliği yapan ve Ukrayna devletine ihanet eden yargıç, hakim ve güvenlik görevlilerinin yargılanacağını belirtti. Ayrıca, 2014 yılından sonra Kırım Yarımadası'na yerleşen Ruslar'ın bölgeden kovulacağı ve mülkiyet alımlarının iptal edileceği ifade edildi.
ABD'nin en önemli gazetelerinden Washington Post, Rusya'nın Kırım korkusunu uydu fotoğraflarıyla gözler önüne serdi. Uydudan çekilen görüntülerde Rus ordusunun Kırım sahiline siper kazdığı, olası bir tank çıkarması için ise engeller koyduğu görüldü. Rus askeri analisti Ian Matveev, "Görünüşe göre Rus ordusu, Kırım'ın yakın gelecekte savunulması gerektiğini anlıyor" dedi.
Rusların savunma hazırlığı, Ukrayna'nın bahar aylarında bir taarruza geçmesi ihtimaliyle artış gösterdi. Analistler bir saldırının muhtemel olmadığını söylese de, Rusya, Kırım'ın batı kıyısındaki bir kasaba olan Vitino yakınlarında sadece birkaç hafta içinde kilometrelerce tahkimat inşa etti.
Uydu görüntüleri, Kırım'da bazı engellerin birkaç gün içinde yerleştirildiğini kanıtlıyor. İnternette yayınlanan iş ilanlarında Rusya, Kırım'daki siperleri ahşap ve betonla doldurmaları için inşaat işçileri arıyor ve günde 90 dolardan fazla ücret veriliyor.
Bölge coğrafyası hem Ukrayna hem de Rusya için büyük zorluklar arz ediyor. Kırım, bir saldırıyı durdurabilecek dar, bataklık bir kara geçidiyle anakara Ukrayna'ya bağlı. Ancak cepheye yakınlığı Rusya'nın işgali için tehlikeli olabilir. Uydu görüntüleri, Rusya'nın savunmalarının çoğunun nehirler ve akarsular boyunca inşa edildiğini ve bunun da potansiyel bir Ukrayna kara saldırısına karşı ekstra bir engel oluşturduğunu ortaya koyuyor.
Kiev'de hükümet tarafından finanse edilen bir araştırma enstitüsü olan Ukrayna Ulusal Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nde araştırma görevlisi olan Mykola Bielieskov, tahkimatların boyutunun Rusya'nın korkularının 'en iyi göstergesi' olduğunu söyledi.
Ancak bazı Batılı yetkililer, Kırım konusunda doğrudan bir mücadelenin tehlikeli bir tırmanışa yol açabileceğinden endişe ediyor. Eski cumhurbaşkanı Dmitry Medvedev de dahil olmak üzere üst düzey Rus yetkililer, Moskova'nın Kırım'ı savunmak için nükleer silah kullanabileceğini defalarca ima ettiler.
1850'lerdeki Kırım Savaşı sırasında Rusya, Avrupalı güçlerin ittifakıyla savaştı. Tarihçiler, siper savaşının yaygın olarak kullanıldığı bu çatışmayı I. Dünya Savaşı'nın habercisi olarak niteliyor.
Ayrıca bu savaş bir zamanlar doğal bir kale olarak kabul edilen Kırım'ın modern deniz saldırılarına karşı savunmasız olduğunu da kanıtladı. Ancak Ukrayna donanması Rusya'ya kıyasla oldukça zayıf. Ayrıca yarımadaya yukarıdan hakim olacak hava gücünden de yoksunlar.
Rusya ayrıca Kırım'ın batısında, Vitino yakınlarında 20 millik kıyı şeridi boyunca hendekler inşa etti. 31 Mart tarihli uydu görüntüleri, aynı bölgeye yedek topların konuşlandırıldığını gösteriyor. Bazı analistler, silahların aktif savaş alanından uzakta konuşlandırılmasının kafa karıştırıcı olduğunu belirtiyor.