Nükleer güç sahibi ama elektriği yok

7 bin megavatı aşan enerji açığını nedeniyle kent merkezlerinde 16-20 saat, kırsal bölgelerde 20-22 saati bulan enerji kesintileri nedeniyle hayat felç olurken protesto eylemleri ülke geneline yayılıyor.

Elektrik kesintileri, Lahor, Multan, Faysalabad, Siyalkot, Ravalpindi ve Bavalpur gibi sanayi kentlerinde üretimi olumsuz etkilerken, yollara dökülen protestocular polisle çatıştı, yolları trafiğe kapatarak bazı kamu binalarını ateşe verdi.

Elektrik yetersizliği nedeniyle kentlere içme ve kullanma suyu verilemediği ve tarım alanlarında sulanamadığı bildirildi.

Muhalefet partileri ve bazı sivil toplum örgütleri elektrik kesintilerinin yüz binlerce kişiyi işsiz bıraktığı ve hayatı durma noktasına getirdiği gerekçesiyle ülke genelinde büyük eyleme hazırlanıyor.

Hükümete Pazar gününe kadar süre veren muhalifler, kesintilerin asgari düzeye indirilmemesi durumunda kentlerde büyük çaplı eylemler düzenleyecekleri uyarısında bulundu.

KISA VADEDE ÇÖZÜM ZOR

Pakistan, 2006 yılında karşı karşıya kaldığı enerji sorununa çözüm bulmak amacıyla son yıllarda Çin, İran, Türkmenistan ve Tacikistan ile bir dizi anlaşmalar imzaladı. Uzmanlar, bölgesel güvenlik sorunları, coğrafi olumsuzluklar, maliyetlerin yüksek olması ve finansman problemi nedeniyle bu anlaşmaların Pakistan’ın enerji sorununa kısa vadede çözüm getiremeyeceği görüşünde birleşiyor.

Pakistan enerji krizi çözmek için yüksek maliyetli ilk anlaşmayı komşusu İran ile 2010 yılında imzaladı. Toplam maliyeti 7,5 milyar Dolar tutan proje tamamlanırsa İran’dan Pakistan’a günde 22 milyon metreküp dağalgaz pompalanacak fakat söz konusu proje ABD’nin İran’a uyguladığı ambargo engeline takıldığı için ne zaman tamamlanacağı bilinmiyor.

Pakistan’ın Türkmenistan ile imzaladığı anlaşma gereği, Türkmen gazı Pakistan, Hindistan ve Bangladeş’e taşınacak. Projenin tamamlanması durumunda Türkmenistan’dan bölgeye günde 27 milyon metreküp sıvılaştırılmış doğalgaz akışı sağlanacak. Büyük kısmı Afganistan’dan geçecek doğalgaz boru hattı Afganistan’daki güvenliğin sağlanamaması nedeniyle belirsizliğini koruyor.

Pakistan, bölgedeki en önemli müttefiki ve stratejik ortağı Çin ile geçen yıl imzaladığı anlaşmaya göre, Çin 2022 yılına kadar Pakistan’a sekiz adet nükleer çevrim ve hidroelektrik santrali kuracak.

Çin ayrıca, enerji konusundaki bilgi ve birikimlerini Pakistan ile paylaşacak.

Pakistan ile Tacikistan arasında 2010’da imzalanan anlaşma ise iki ülke arasında enerji nakil hattı kurulmayı öngörüyor. Bu hattın inşasına coğrafi engeller ve güvenlik sorunları nedeniyle henüz başlanabilinmiş değil.

Pakistan enerji üretimini çeşitlendirememesi, enerji verimliğini arttıramaması, kayıp ve kaçaklar nedeniyle elektriğe bölge ülkeleri arasında en yüksek fiyatı uyguluyor.

Pakistan elektrik enerjisinin önemli kısmını doğalgaz ve dizel çevrim santrallerinden sağlıyor. Pakistan’da doğal ömrünü tamamlamış iki büyük hidroelektrik santrali ve 1970’lerde yapılmış iki adet nükleer çevrim santrali bulunuyor.