Trump'ın şok vergi kararına dünyadan tepkiler: 'Tek taraflı zorbalık'

ABD Başkanı Donald Trump, tüm dünyanın merakla beklediği açıklamayı yaptı. Beyaz Saray'da düzenlenen toplantıda konuşan Trump, ithal ürünlere yüzde 10 oranında gümrük vergisi uygulanacağını ve yurtdışından gelen tüm otomobillere yüzde 25 vergi getirileceğini duyurdu. ABD'nin Türkiye'ye de yüzde 10 gümrük vergisi uygulayacağını belirtti.

Trump, yeni vergi düzenlemelerinin ABD ekonomisini güçlendirmek için atılan önemli bir adım olduğunu vurgulayarak, "Bize zarar veren ticaret engellerini kaldıracağız. Amerika’nın altın çağı geri dönüyor. Bugün ekonomik bağımsızlığımızı ilan ediyoruz" dedi.

Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, ABD Başkanı Donald Trump'ın dünyayı şok eden vergi kararının ardından İngiltere başbakanlık konutu Downing Sokağı 10 numara'dan iş dünyasının önde gelen isimleriyle acil buluştu.

"Dün gece Amerika Birleşik Devletleri Başkanı ülkesinin çıkarları doğrultusunda hareket etti, bu onun yetkisinde olan bir şey. Bugün ise ben, Britanya'nın çıkarları için harekete geçeceğim" diyen Starmer, ülkesinin çıkarlarını koruyacağını söyledi.

Görsel: Alberto Miranda / The Economist

Dünya ekonomi basınının önde gelen yayın organlarından The Economist, Trump'ın kararıyla ilgili "Başkan Trump'ın düşüncesiz tarifeleri ekonomik kaosa yol açacak" başlığı attı ve ekledi: "Eğer Amerika'nın 'yakın ve uzak ülkeler tarafından yağmalandığını, talan edildiğini, tecavüze uğradığını ve sömürüldüğünü' veya onun acımasızca 'refaha ulaşma sırasının elinden alındığını' fark etmediyseniz, tebrikler: Gerçeklikle ABD başkanından daha güçlü bir bağınız var. Özgür dünyanın liderinin, dünyanın en başarılı ve en saygı duyulan ekonomilerinden biri hakkında tamamen saçmalaması mı daha rahatsız edici? Yoksa, bu sanrılarının etkisiyle Donald Trump'ın 2 Nisan'da Amerikan ticaret politikasında bir asırdan uzun süredir en büyük kırılmayı ilan etmesi ve modern çağın en derin, en zararlı ve en gereksiz ekonomik hatasını işlemesi mi?"

The Economist ayrıca "Amerika'nın genel vergi oranı, Büyük Buhran dönemini geride bırakıp 19'uncu yüzyıl seviyelerine geri dönecek" yorumunda bulundu.

Batı dünyasının bazı bölgeleri yeni güne uyanırken, Trump'ın yeni küresel tarifelerine yönelik tepkiler gelmeye devam ediyor.

Fransa Başbakanı François Bayrou, Trump'ın vergilerinin hem Fransa hem de ABD için bir 'felaket' yarattığını söyledi.

Almanya Maliye Bakanı Jorg Kukies, BBC'ye verdiği demeçte, "Açıklamanın ardından konuştuğum hiç kimse müzakerelere kapıyı kapatmadı." dedi.

Norveç Başbakanı Jonas Gahr Støre, hükümetinin "fırsat verilirse ABD ile tarifeler konusunda müzakere edeceğini" belirtti.

Tayland Başbakanı Paetongtarn Shinawatra, ABD ile görüşmeler yapmak üzere yetkilileri göndermeye hazır olduklarını söyleyerek "Bence hala müzakere edebiliriz" dedi.

Vietnam Başbakanı Ông Phạm Minh Chinh, ABD tarifeleriyle ilgilenmek üzere bir görev gücü oluşturduğunu açıkladı.

İspanya Ekonomi Bakanı, ülkesinin ABD ile tarifeler konusunda "müzakere edilmiş bir çözüme" ulaşmak istediğini belirtti.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, vergileri 'küresel ekonomi için büyük bir darbe' olarak nitelendirdi. Leyen,"Bu büyük sonuçlar konusunda net olalım: Küresel ekonomi ciddi şekilde zarar görecek, belirsizlik artarak yayılacak ve daha fazla korumacılığı tetikleyecek. Sonuçlar, dünya genelinde milyonlarca insan için ağır olacak" dedi ve ekledi:

"Tüketiciler bunu anında hissedecek, özellikle en savunmasız vatandaşlar zarar görecek. Tüm işletmeler, büyük ya da küçük fark etmeksizin, ilk günden itibaren olumsuz etkilenecek."

'YOL HARİTASI DA YOK'

Ayrıca, tarifelerin geniş kapsamlı olmasından duyduğu üzüntüyü dile getiren Von der Leyen, bunun Avrupa'nın "en eski müttefiki" olarak tanımladığı ABD ile ticari ilişkileri ciddi şekilde etkileyeceğini belirterek şöyle devam etti:

"Amerika Birleşik Devletleri ile iş yapmanın maliyeti dramatik şekilde artacak. Daha da kötüsü, bu düzensizlik içinde hiçbir düzen yok gibi görünüyor. Büyük ticaret ortaklarının tamamı etkilenirken, ortaya çıkan karmaşa içinde net bir yol haritası da yok."

Çinli yetkililer ve devlet medyası, Trump'ın yeni ve kapsamlı gümrük tarifelerine sert tepki gösterdi.

Pekin’e yakınlığıyla bilinen Global Times gazetesinde yayımlanan bir görüş yazısında, Trump’ın duyurusu "vergi şantajı" olarak nitelendirildi. Çin Ticaret Bakanlığı ABD'nin uyguladığı tarifeleri kınayarak "kararlı karşı önlemler" alacaklarını açıkladı.

Çin Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada, Çin'in karara karşı olduğu ve kendi haklarını ve çıkarlarını korumak için kararlı karşı tedbirler alacağı belirtildi.

ABD'nin "karşılıklı tarife" olarak adlandırdığı uygulamanın öznel ve tek taraflı değerlendirmelere dayandığı, bunun uluslararası ticaret kurallarına uygun olmadığı ve ilgili tarafların meşru haklarını ve çıkarlarını tehdit ettiğine değinilen açıklamada, "Bu, tipik bir tek taraflı zorbalık uygulamasıdır. Bu, yalnızca ABD'nin kendi çıkarlarına zarar vermekle kalmayacak, aynı zamanda küresel ekonomik kalkınmayı ve tedarik zinciri istikrarını da tehlikeye atacak" ifadesine yer verildi.

'TİCARET SAVAŞININ KAZANANI OLMAZ

ABD'nin çok sayıda ticaret ortağının bu konudaki memnuniyetsizliklerini ve açık muhalefetlerini dile getirdiği hatırlatılan açıklamada, "Tarih, tarifeleri artırmanın ABD'nin sorunlarını çözmeyeceğini kanıtlıyor. Ticaret savaşının kazananı olmaz, korumacılık çıkış yolu değildir." ifadeleri kullanıldı.

Not: ABD, Çin'e yüzde 34 gümrük tarifesi uygulayacak

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, ABD'nin Avrupa Birliği'ne (AB) gümrük tarifesi getirmesini "yanlış bir tedbir" olarak değerlendirdiğini belirtti.

Başbakan Meloni, Facebook hesabından yaptığı paylaşımda, "ABD'nin, AB'ye yönelik gümrük tarifeleri getirmesini, yanlış bir tedbir olarak değerlendiriyorum ve bu, hiçbir tarafın çıkarına değildir." ifadesini kullandı.

Ticaret savaşlarının risklerine dikkati çeken Meloni, şunları kaydetti:

"ABD ile bir anlaşmaya varmak için elimizden geleni yapacağız, çünkü böyle bir ticaret savaşının kaçınılmaz olarak Batı'yı zayıflatıp, diğer küresel aktörlerin lehine işleyeceğine inanıyoruz. Her durumda, her zaman olduğu gibi, İtalya’nın ve ekonomisinin çıkarlarını koruyarak, diğer Avrupa ortaklarımızla da istişare içinde hareket edeceğiz."

Dünya piyasalarının nabzını tutan Market Watch, "Trump'ın vergileri 'en kötü senaryodan daha kötü' olarak nitelendirildi derken başlığına "Piyasalarda sert düşüş bekleniyor" dedi ve ekledi:

"ABD borsa vadeli işlemleri ve dolar, Trump'ın ticaret ortaklarına yönelik beklenenden yüksek tarifeleri duyurmasının ardından sert düşüş yaşadı."

deVere Group CEO'su Nigel Green, Trump'ın vergilerini şöyle değerlendirdi:

"Bu, küresel ticaret için sarsıcı bir gün. Trump, ABD'yi ve dünyayı daha müreffeh hale getiren İkinci Dünya Savaşı sonrası sistemi yerle bir ediyor ve bunu inanılmaz bir özgüvenle yapıyor."

İngiliz Daily Express gazetesi manşetine "Brexit sonrası İngiltere, Trump'ın gümrük vergilerinin en ağırından kaçtı" başlığı attı ve ekledi: "İngiltere'in ABD'ye ihracatı yüzde 10'luk vergiye tabi olurken AB için bu oran yüzde 20. AB'nin yüzde 20’lik bir vergiye tabi tutulması, Brexit'in İngiltere’yi daha kötü bir durumdan kurtardığını gösteriyor" ifadelerine yer verdi.

İngiltere'nin Küçük İşletmeler Federasyonu (FSB), bu gelişmenin küçük ve orta ölçekli işletmelere “büyük bir darbe” vuracağını söyledi. İngiliz ihracatçılarının yüzde 59’u ABD pazarına satış yapıyor.

FSB’den Tina McKenzie, “Bu vergiler, iç pazar durgun kalırken kar elde etmeye çalışan küçük işletmeler için büyük bir zarar verecek. Bu durum büyümeyi engelleyecek, fırsatları azaltacak ve küresel ekonomiye ciddi bir darbe vuracak” dedi.

İspanyol El Pais gazetesi "Trump Küresel Ticaret Savaşı'nı Başlattı" başlığıyla haberi manşetine taşırken, "Trump, bu açıklamasını, diğer ülkelerin ABD'ye uyguladığı engeller hakkında gerçek dışı iddialara dayanan öfkeli ve intikam dolu bir konuşma ile yaptı. Son yüzyılın en yüksek gümrük vergileri, küresel ekonominin geleceğini karartıyor" ifadelerine yer verdi ve ekledi.

"Bulutlu bir havada gerçekleşen konuşması, ekonomi için daha da karanlık bir tablo çizdi. ABD, tüm ithalatlara en az yüzde 10 evrensel gümrük vergisi koyacak ve en büyük ticaret açığı verdiği ülke ve bloklara daha ağır yaptırımlar uygulayacak. Avrupa Birliği’ne yüzde 20’lik bir vergi getirilirken, Çin için bu oran yüzde 34 olacak."

BBC'nin analizinde "Donald Trump'ın siyasi görüşleri, kamuoyundaki onlarca yılı boyunca önemli değişimler geçirdi. Ancak 1980’lerden bu yana değişmeyen tek inancı, gümrük tarifelerinin ABD ekonomisini güçlendirmek için etkili bir araç olduğu düşüncesi" denilirken şu görüşlere yer verildi:

"Ancak bu, onun için devasa bir risk. Ekonomi uzmanları, siyasi görüşleri ne olursa olsun, bu ölçekteki gümrük vergilerinin nihayetinde Amerikan tüketicilerine yansıyacağını, fiyatları yükselteceğini ve küresel bir resesyonu tetikleyebileceğini söylüyor."

ABD'de yapılan ankete göre, vatandaşların yüzde 58'i Başkan Donald Trump'ın tarife politikalarının ülke ekonomisine zarar vereceğini düşünüyor. Marquette Hukuk Fakültesi tarafından yapılan ankette, Trump'ın ikinci dönemindeki kararlarının halk üzerindeki etkisi ölçüldü.

Sonuçlara göre, ABD'lilerin yüzde 58'i Trump'ın açıkladığı tarifelerin ekonomiye zarar vereceğine inanırken, yüzde 28'i faydalı olacağını savunuyor. Katılımcıların yüzde 58'i bu politikaların enflasyonu artıracağını öngörüyor.

Öte yandan, ABD'lilerin yüzde 43'ü Trump hakkında olumsuz görüşe sahipken, yüzde 64'ü kurumların kapatılmasının başkanın yetkisi dışında olduğunu düşünüyor.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Almanya'ya ziyaret gerçekleştiren Ürdün Kralı 2’nci Abdullah ile görüşmesinden sonra başbakanlıkta düzenlenen basın toplantısında ABD Başkanı Donald Trump'ın gümrük tarifesi kararını değerlendirdi. Scholz, Trump'ın açıkladığı kapsamlı gümrük vergilerini ekonomik hata olduğunu kaydederek, Trump'ın tarife kararının temelde yanlış olduğunu ve küresel ekonominin bundan olumsuz etkileneceğini vurguladı. Scholz, “Bu, tüm dünyada refah oluşturan ve esasen Amerikan çabalarının sonucu olan ticaret düzenine yapılan bir saldırıdır” dedi.

Avrupa Birliği'nin (AB) 450 milyon tüketicisiyle dünyanın en güçlü tek pazarına sahip olduğunun altını çizen Scholz, “Bu da bize bir ticaret savaşını önlemek için ABD hükümetiyle görüşmeler yapma gücü vermektedir. Biz çatışmaya değil, iş birliğine bağlıyız. Avrupa'nın çıkarlarımızı savunacağız. Avrupa, ABD'nin kararına birlik içinde, güçlü ve uygun bir şekilde karşılık verecektir” diye konuştu.

İngiliz basınının önde gelen gazetelerindein The Guardian manşetine taşıdığı habere "Trump, ABD'nin küresel ticaret savaşını alevlendirirken Birleşik Krallık'a yüzde 10 gümrük vergisi getirdi" başlığı attı.

"Buna rağmen, ABD’nin en yakın ticaret ortakları olan Kanada ve Meksika’ya 'karşılıklı tarifeler' getirilmediği belirtilen haberde İngiltere İş Dünyası ve Ticaret Bakanı Jonathan Reynolds'ın "ABD en yakın müttefikimizdir, bu yüzden sakin kalmaya ve bu anlaşmayı tamamlamaya odaklandık. Umuyoruz ki bugün açıklanan tarifelerin etkisini azaltacak bir uzlaşı sağlayabiliriz." sözlerine yer verildi. Bakan Reynolds ekledi:

'BİRLEŞİK KRALLIK NE GEREKİYORSA YAPACAKTIR'

"Gerekirse harekete geçmek için elimizde birçok seçenek var… Kimse bir ticaret savaşı istemiyor ve bizim amacımız bir anlaşma sağlamak. Ancak masadan hiçbir şey kaldırılmış değil, hükümet Birleşik Krallık’ın ulusal çıkarlarını korumak için ne gerekiyorsa yapacaktır."

Daha önce Avam Kamarası’nda konuşan Başbakan Keir Starmer, hükümetin “tüm olasılıklara karşı hazırlıklı” olduğunu ve aceleci bir tepki vermekten kaçınacağını belirtmişti.