18.10.2024 - 09:36 | Son Güncellenme:
Milliyet.com.tr
İsrail'in Gazze Şeridi'ni işgal ettiği kanlı savaşta 378'inci gün, Lübnan'daki kara işgalinde ise 18'inci güne girildi. Orta Doğu'ya dalga dalga yayılan çatışmaları bütün ayrıntılarıyla canlı blog sayfasına taşıyoruz.
Husilerin Askeri Sözcüsü Yahya Seri, X hesabından yaptığı açıklamada, İsrail limanlarıyla çalışmaya devam eden bir firmaya ait "Megalopolis" isimli gemiye İHA'larla saldırdıklarını aktardı.
Arap Denizi'nde hedef aldıkları söz konusu gemiyi vurduklarını belirten Seri, İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları durmadığı sürece İsrail'le bağlantılı gemileri hedef almaya devam edeceklerini kaydetti.
İsrail Basını'nın iddiasına göre, İsrail ABD'den İran saldırısı öncesi 2. THAAD'ı istedi.
THAAD füze savunma sistemleri, İsrail'de atmosfer içinden ve dışından gelen balistik ve hipersonik füzeleri önlemek amacıyla devrede olacak.
BIDEN'DEN FLAŞ AÇIKLAMA
Öte yandan ABD Başkanı Biden olası İran saldırısına ilişkin, "İran’a ne zaman ve nasıl saldıracağını biliyorum ama söylemem" ifadelerini kullandı.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Lübnan Başbakanı Necib Mikati ile düzenlediği basın toplantısında, “UNIFIL'in hedef alınmasını kabul edilemez bulduğumu yineliyor ve bir kez daha tüm taraflardan bu askerlerin her birinin güvenliğinin garanti altına alınması için çaba göstermelerini istiyorum” dedi.
İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan, Hamas lideri Sinvar'ın hayatını kaybetmesinin ardından yazılı açıklama yayımladı. Filistin halkına ve özgürlükçü halklara Sinvar'ın kaybından dolayı başsağlığı dileyen Pezeşkiyan, "Hamas Hareketinin Siyasi Büro Başkanı Sayın Yahya Sinvar'ın şehadet haberi, başta kahraman Filistin halkı olmak üzere dünyanın tüm özgürlük tutkunu halkları için acı verici olsa da bu aynı zamanda işgalci ve çocuk katili Siyonist rejimin durdurulamaz suçlarının da açık bir göstergesidir." ifadelerini kullandı.
Sinvar'ın hayatı boyunca İsrail'e karşı mücadelesine övgüde bulunan Pezeşkiyan, onun ölümünün İsrail işgaline karşı direnişi akamete uğratmayacağını belirtti. Pezeşkiyan, "Düşman şunu bilmelidir ki, komutanların ve liderlerin şehadeti, İslam ümmetinin zulüm ve işgale karşı direnişinde hiçbir aksamaya neden olmayacaktır." değerlendirmesinde bulundu.
Hamas, İzzeddin el-Kassam Tugayları komutanlarından Mahmud Hamdan'ın da Hamas Siyasi Büro Başkanı Yahya Sinvar'la birlikte girdiği çatışmada hayatını kaybettiğini bildirdi. Hamas'tan yapılan yazılı açıklamada, Kassam Tugayları'nın Tel Sultan Komutanı Mahmud Hamdan'ın İsrail askerleriyle çıkan çatışmada yaşamını yitirdiği belirtildi.
Açıklamada, Hamdan'ın, Hamas lideri Sinvar'la birlikte İsrail ordusuna karşı girdikleri çatışmada öldüğü ifade edildi.
ABD Savunma Bakanı Austin, Brüksel'deki NATO karargahında son gelişmelerle ilgili açıklama yaptı. ABD'nin Gazze'yi istikrara kavuşturmada "muhtemelen" bir rolü olabileceğini, "bir çeşit ateşkes sağlayarak, bölgeyi istikrara kavuşturmakta gerekli adımları atacaklarını" söyledi.
Lübnan'da Birleşmiş Milletler (BM) güçleri ve İsrail arasındaki gerilim tırmanırken, Beyrut'u ziyareti sırasında "Gazze'de kalıcı ateşkes şart" ifadelerini kullanan İtalya Başbakanı Meloni, açıklamalarda bulundu: "Beyrut'taki BM'nin barış gücü desteklenmeli ve güçlendirilmeli. Lübnan'daki kurumlar da güçlenmeli. Bu ülke çok büyük zorluklarla başa çıkmaya çalışıyor. İtalya elinden gelen bütün cephelerde yardım vermeye hazırdır. Şu anda Lübnan'ı etkileyen çatışmalarda 1 milyondan fazla Lübnanlı evinden edildi. Bu konuyu Avrupa'da gündeme getireceğiz. Mültecilerin ülkesine dönmesi için gerekli şartların oluşmasını sağlayacağız."
Al Jazeera'ya konuşan Ortadoğu uzmanına göre Hamas'ın liderlik konusunda ikiye ayrılma veya iki başlı bir yaklaşımı olması muhtemel. Orta Doğu Dışişleri Konseyi'nden Beverly Milton-Edwards, Haniye'nin İran'da suikaste uğramasının ardından, Sinwar'ın silahlı kanat ve siyasi büro da dahil olmak üzere hareketin tamamını devraldığını söyledi. Uzman, "Aynı zamanda, liderlik iç toplantılar yaparak paralel bir liderlik oluşturulması kararı aldı ve Sinvar'ın ölümüyle ilgili güncel açıklamayı yapan Halil el Hayye'nin de dahil olduğunu söyledi. Uzman, el Hayye'yi Sinvar ile birlikte büyüyen ve ona yarın biri olarak tanımladı. Analist, hareketin gelecekte iki lidere sahip olmasının muhtemel olduğunu ve esirler arasında olduğu kadar diğer yerlerde de birçok kıdemli figür bulunduğunu belirtti. Bunun gizlilik içinde yürütülebileceğini söyleyen, Edwards, Hamas'ın 1987'de başlayan ilk İntifada'nın ardından kurulduğu dönemde de benzer bir gizliliğin uygulandığını hatırlattı.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Yahya Sinvar için "özgürlük için fedakar bir mücadele" dedi ve ekledi "Gaza için şehit olarak ölmekten korkmadı" dedi. Erakçi, X hesabından yaptığı açıklamada "Sinvar, son anına kadar cesurca savaştı" dedi. Dışişleri Bakanı, basına servis edilen Sinvar'ın son anlarını içerek görüntüler için "bölgedeki tüm direniş savaşçıları için ilham kaynağı" dedi.
Hamas lideri Yahya Sinvar'ın üzerinden çıkan mühimmatın fotoğrafları paylaşıldı. İsrail Güney Komutanlığı Komutanı Tümgeneral Yaron Finkelman, bölgenin analizini yaptıklarını belirterek, bu kareyi sosyal medya hesabından iletti.
Hamas'ın Siyasi Büro Üyesi Halil el-Hayye de yaptığı video görüntülü açıklamada, hareketin lideri Yahya Sinvar’ın İsrail saldırısında hayatını kaybettiğini kaydetti. Hamas'ın Siyasi Büro Üyesi Hayye, Sinvar'ın yılmadan öne çıktığını, ön saflarda çarpıştığını ve savaş pozisyonları arasında hareket ettiğini belirtti. Siyasi Büro Üyesi Hayye, "Mücadele, tüm Filistin toprakları üzerinde başkenti Kudüs olan bir Filistin devleti kurulana kadar devam edecek" diye konuştu. Hayye, Gazze'ye yönelik saldırılar durdurulmadıkça, İsrail güçleri Gazze'den tamamen çekilmedikçe ve Filistinli tutuklular gözaltı merkezlerinden serbest bırakılmadıkça İsrailli esirlerin ülkelerine geri dönmeyeceğini söyledi.
İsrail Devlet Başkanlığı basın ofisinin geçtiği nota göre Isaac Herzog ve Başbakanı Binyamin Netanyahu, bugün Hamas lideri Yahya Sinvar'ın öldürülmesinin ardından "oluşan fırsat penceresini" değerlendirdi. Bildiride, "ikili Sinvar'ın ölümünün ardından rehinelerle ilgili avantajı değerlendirmek için çözümleri konuştu" ifadeleri yer aldı.
Hamas'tan Yahya Sinvar ile ilgili ilk resmi açıklama geldi. Hamas, Sinvar'ın ölümünü teyit etti. Hamaslı üst düzey bir yetkili Basem Naim, Cuma günü Hamas lideri Yahya Sinvar'ın ölümünü kabul etti ancak Hamas'ın "sonunda galip geleceğini" vurguladı. Sinvar'ın isminin geçmediği Hamas resmi açıklamasında, "Sevilen insanları, özellikle bizim gibi olağanüstü liderleri kaybetmek acı verici ve üzücü" denildi ve eklendi:
"Ancak kesin olarak bildiğimiz şey şu ki, biz eninde sonunda galip geleceğiz; bu, özgürlükleri için savaşan tüm halkların sonudur."
Hamas lideri Yahya Sinvar'ın Refah'taki bir çatışmada öldürüldüğünü açıklayan İsrail, 1987'den bugüne kadar Filistinli grubun üst yöneticilerine defalarca suikast düzenledi. İşgal ordusu ve istihbarat teşkilatı Mossad, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nin işgaline karşı ilk Filistin ayaklanmasının yaşandığı 1987'den bu yana Hamas'ın liderlerini ve kilit isimlerini hedef aldı. İsrail'in suikast düzenlediği Hamas liderleri Yahya Ayyaş, Halid Meşal, Şeyh Ahmed Yasin, Abdülaziz El Rantisi, Adnan El Gul, Nizar Rayan, Salih Aruri, İsmail Haniye, Yahya Sinvar.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres'i 'istenmeyen adam' ilan eden İsrail, geçen haftadan bu yana Lübnan sınırında görev yapan BM barış gücü askerlerine saldırıyor.
BM'yi karşısına alan Tel Aviv yönetimi, Yahya Sinvar'ın öldürülmesinin ardından Guterres'i bir kez daha hedef tahtasına koydu.
İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz, Sinvar'ın ölümüne sessiz kaldığını ileri sürdüğü BM Genel Sekreteri'ne ateş püskürüp 'İsrail ve Yahudi karşıtı gündemi' desteklemekle suçladı.
Sabah saatlerinde İsrail'in en güneyinden en kuzeyine birçok noktada sirenler çaldı. İsrail ordusu, Kızıldeniz kıyısındaki Eilat'ta şüpheli bir kamikaze silahlı insansız hava aracı (SİHA) nedeniyle duyulan sirenlerin 'yanlış alarm' olduğunu açıkladı.
Lübnan sınırına kuş uçuşu yaklaşık 20 kilometre uzaklıktaki Akka ve çevresinde dakikalar sonra çalan sirenler ise, Hizbullah'ın yeni füze saldırısını haber veriyordu.
Bölgede yaşayanların sığınaklara gitmesi istendi, İsrail ordusu Hizbullah'ın Lübnan'dan yaklaşık 15 füze ateşlediği bilgisini verdi. İşgal ordusu bazı füzelerin hava savunma sistemleri tarafından durdurulduğunu, bazılarının ise İsrail topraklarına düştüğünü kaydetti. Ordu açıklamasında Akdeniz kıyısında bir kamikaze drone'nun engellendiği de belirtildi.
İsrail ordusu ayrıca, Hizbullah'ın Taybe biriminin komutanı Muhammed Hüseyin Ramal'ın hava saldırısında öldürüldüğünü açıkladı. Taybe kasabası, İsrail sınırına birkaç kilometre mesafede bulunuyor.
İsrail 23 Eylül'den bu yana başkenti Beyrut dahil Lübnan'ın birçok şehrini savaş uçaklarıyla yoğun şekilde bombardımana tutuyor. 1 Ekim tarihinde ise kara işgalinin başladığı duyuruldu.
Geride kalan yaklaşık bir ayda Lübnan'da 2 bine yakın kişi yaşamını yitirdi, 1 milyonu aşkın insan evlerini terk etmek zorunda kaldı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas lideri Yahya Sinvar'ın öldürüldüğünü ilan etmelerinin ardından özel bir güvenlik toplantısı gerçekleştirecek.
Yerel medya, bakanlar ve istihbarat yetkililerinin katılacağı toplantının gündeminin rehine anlaşması olacağını yazdı. Kirya'daki ordu karargahındaki toplantıdan çıkacak karar merakla bekleniyor.
Al Jazeera muhabiri Nour Odeh ise, İsrail Başbakanı'nın Sinvar sonrasında da savaşın devam edeceği mesajını verdiğini hatırlatıp, muhalefet lideri Benny Gantz'ın işgal askerlerinin uzun yıllar Gazze Şeridi'nde kalacağını söylediğini bildirdi.
Savaşın bitebileceği yönünde işaretler bulunmadığını ve Hamas'ın sessizliğini koruduğunu kaydeden Al Jazeera muhabiri, İsrail tarafında kutlamalar yapılırken Filistinlilerin ise Yahya Sinvar'da sonuna kadar muharebe eden bir savaşçı gördüğünü belirtti.
"Tünelde olmayan, saklanırken suikasta uğramayan birini gördüler" diyen Nour Odeh, şimdi bundan sonra ne olacağına dair endişelerin başladığı yorumunu yaptı.
'SAHADA HİÇBİR ŞEY DEĞİŞMEYECEKTİR'
Gazze'den bildiren Al Jazeera muhabiri Hani Mahmud ise, Sinvar'ın ölümünün sahada herhangi bir değişikliğe yol açmayacağını kaydetti.
Gazze Şeridi'nde herkesin halihazırda savaşın bitip bitmeyeceği sorusunu sorduğunu, Filistinlilerin toplu katliamların sona ermesini ve evlerine dönebilmeyi umduğunu aktaran Mahmud'a göre, Yahya Sinvar'ın hayata geçirdiği stratejilere katılmayanlar bile Hamas liderinin zulme karşı mücadele ederken bir savaşçının ölümüyle kutsandığını düşünüyor. Al Jazeera muhabiri, "Bir kişinin ölümü, sahada hiçbir şeyi değiştirmeyecektir" yorumunu yaptı.
İsrail Hamas lideri Yahya Sinvar'ı öldürdüğünü 17 Ekim 2024 Perşembe günü dünyaya ilan etti. 62 yaşındaki Sinvar, 2011 yılında İsrail hapishanelerinden çıktıktan sonra Gazze Şeridi'ni yönetmeye başladı. 31 Temmuz'da Hamas'ın siyasi büro şefi İsmail Haniye İran'ın başkenti Tahran'da suikasta uğrayınca, Hamas'ın liderliğine seçildi.
1962'de Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus Mülteci Kampı'nda doğan Sinvar'ın anne ve babası Aşkelonluydu. İsrail'in kuruluş yıllarında Gazze'ye silah zoruyla sürülen Filistinliler arasında Sinvar ailesi de vardı. Filistinlilerin 'Nekbe-Felaket' olarak adlandırdığı sürgünün ardından aile mülteci oldu. Nekbe, İsrail'in 1948'de kuruluşunun ardından çıkan Arap-İsrail savaşında Filistinlilerin topraklarından kitlesel olarak sürülmesini ifade ediyor.
Gazze İslam Üniversitesi'nden Arap dili alanında lisans derecesiyle mezun olan Yahya Sinvar, gençlik yıllarında birçok kez İsrail tarafından gözaltına alınıp hapse atıldı.
1988'deki tututkluluğu tam 23 yıl sürdü, 2011'de İsralli asker Gilad Şalid karşılığında serbest bırakılan mahkumlar arasında Yahya Sinvar da vardı. Sinvar hapiste İsrail gazetelerini okuyarak İbranicesini geliştirdi, bu dili akıcı şekilde konuşmaya başladı.
Hapisten çıkar çıkmaz Gazze'ye dönen Sinvar, 41 kilometre uzunluğundaki Akdeniz kıyı şeridini savaşa kadar fiili olarak yönetti.
ELDEKİ TEK GÖRÜNTÜ
İsrail tarafından 7 Ekim baskınının mimarı olarak nitelendirilen Yahya Sinvar, bir yılı aşkın süredir her yerde ABD'nin desteğiyle aranıyordu. İsrail'in işgaldeki bir numaralı hedefi olan Sinvar'ı bulmak için istihbarat ağının yanı sıra teknolojik gözetleme cihazları dahil her yöntemi denedi, Gazze Şeridi'nin altındaki her taşın altına baktı.
İsrailliler geride kalan aylarda rehinelerin serbest bırakılması karşılığında Yahya Sinvar'a Gazze'den çıkış bileti vereceklerini söylediler.
Sinvar'ı bir tünelden geçerken gösteren kayıt 377 günlük kovalamacada eldeki tek görüntüydü.
TESADÜFEN KARŞILAŞTILAR
Gazze'nin en güneyinde yer alan Refah'ta bir İsrail işgal devriyesiyle tesadüfen karşılaşan Yahya Sinvar, çatışmaya girdi. Bir eve giren Hamas liderinin yeri insansız hava aracıyla tespit edildi, bu Sinvar'a ait son görüntü olarak kayıtlara geçti.
Ev tank ateşiyle vuruldu, işgal askerleri çatışma bölgesine yeniden döndüğünde cesetlerden birinin Hamas liderine benzediğini fark etti ve ardından haber yayıldı.
GLOCK DETAYI
Hamas henüz liderinin durumuna dair bir açıklama yapmış değil, İsrailliler ise DNA testiyle Yahya Sinvar'ın kimliğinin belirlendiğini söylüyor.
İsraillilerin paylaştığı fotoğraflarda, Yahya Sinvar'ın cesedinin yanında bir tabanca kabzası vardı. Koltuk kenarına sıkışmış şekilde duran silahın, Sinvar'ın 2018 yılındaki bir mitingde gösterdiği Glock tabanca olduğu yorumları yapıldı.
'İSTİHBARAT ZAFERİ DEĞİL'
Al Jazeera'ya konuşan analist Elijah Magnier, Sinvar'ın öldürülmesinin kesinlikle bir istihbarat operasyonu ya da hedefli suikast olmadığını belirtti. İsrail ve ABD tarafından gelen istihbarat zaferi çıkışlarının sahada gerçekle örtüşmediğini kaydeden askeri analist Magnier, tesadüfen gerçekleşen bir çatışmanın ardından Yahya Sinvar'a bir tünelde değil bir binanın içinde ulaşıldığını söyledi.
PASAPORTUN SAHİBİ ŞU ANDA MISIRDA
Hamas liderinin yanında bulunan bir pasaport dikkat çekiciydi. Pasaport Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı'na (UNRWA) ait bir okuldaki öğretmene aitti. UNRWA, öğretmenin Yahya Sinvar'la birlikte olmadığını, halihazırda Mısır'da yaşadığını duyurdu.
YENİ LİDERİN ADI GİZLENEBİLİR
Analistler, Hamas'ın Sinvar'ın yerine seçeceği yeni liderini açıklamayabileceği yorumunu yapıyor. Zira, İsrail geçmişte Filistinli grubun birçok liderine suikast düzenledi ve bazı dönemler Hamas liderini gizledi. Söz konusu ihtimal İsmail Haniye'nin Temmuz ayı sonunda suikasta uğramasıyla masadaydı ancak Yahya Sinvar'ın öldürülmesiyle daha da güçlenmiş gibi görünüyor.
Al Jazeera'ya konuşan Cambridge Üniversitesi'nden Orta Doğu uzmanı Roxane Farmanfarmaian, Sinvar'ın yerini alabilecek muhtemel isimlerin daha 'sert' olacağı yorumunu yaptı.
NETANYAHU: SAVAŞ BİTMEDİ
İsrail'in birçok şehrinde kutlama yapanların görüntüleri sosyal medyada paylaşıldı. Sonsuz bir savaş isteyen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, işgalin durması için Hamas'ın silah bırakması ve rehinelerin salıverilmesini şart koştu.
BIDEN: İSTİHBARAT DESTEĞİ VERDİK
ABD lideri Joe Biden Hamas lideri Sinvar'ın öldürülmesini 'dünya için iyi bir gün' olarak niteledi, operasyonlarda İsraillilere istihbarat desteği sunduklarını söyledi.
ABD Başkan Yardımcısı ve mevcut başkan adayı Kamala Harris, "Adalet yerini buldu. Bugün ABD, İsrail ve tüm dünya daha iyi durumda. Hamas'ın liderliği yok edildi. Bu an bize Gazze'deki savaşı sonlandırma fırsatı veriyor" dedi.
ABD ordusunun Orta Doğu operasyonlarını yürüten Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) komutanı general Michael Erik Kurilla, Yahya Sinvar'ın öldürülmesini memnuniyetle karşıladığını belirtip İsrail ordusunu övdü.
İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve Avrupa Birliği'nden gelen tepkilerde Gazze Şeridi'nde yeni bir sayfa açıldığı belirtildi, rehinelerin serbest bırakılması istendi.
TÜRKİYE: DOĞRULAMA BEKLİYORUZ
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, katıldığı bir televizyon programında "Henüz Hamas tarafından bir doğrulama yapılmadı, onu bekliyoruz. Tabii örgüt tarafından bir doğrulama yapılmadığı sürece bizim bunu şu anda veri kabul etmemiz mümkün gözükmüyor ama bir yalanlama da gelmedi an itibarıyla" ifadesini kullandı.
İRAN: DİRENİŞ RUHUNU GÜÇLENDİRECEK
İran'dan yapılan ilk açıklamada Sinvar'ın ölümünün beklentilerin aksine direniş ruhunu güçlendireceği kaydedildi, Hamas liderinin çocuklara ve gençlere mücadelesiyle örnek olacağı vurgulandı.
İsrail'in yayınladığı fotoğraflarda, Hamas liderinin yanında taşıdğı tesbih, kurşun gibi detaylar dikkat çekici.
Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el Kassam Tugayları, İsrail işgal birliklerine kurduğu yeni pusunun görüntülerini paylaştı.
Gazze Şeridi'nin güneyindeki pusuda, kamikaze silahlı insansız hava aracı kullanıldı.
Kassam Tugayları, Han Yunus'taki saldırıda iki İsrail zırhlı aracının vurulduğunu ve dört askerin öldürüldüğünü belirtti. Açıklamada, vurulan askerlerin keşif devriyesi olduğu detayı da var.
1 Ekim'de ilan edilen kara işgaline karşı Lübnan sınırında İsrail ordusuyla çatışan Hizbullah, tansiyonu yükseltecek yeni bir aşamaya geçeceğini duyurdu.
Yazılı açıklamada, "Liderliğin direktifleri doğrultusunda düşman İsrail ile çatışmada tansiyonu yükseltecek yeni bir aşamaya geçilecek. Önümüzdeki günlerde bunun yansımaları olacak" denildi.
Lübnan'ın en büyük askeri gücü olan Hizbullah, geride kalan 17 günde 55 İsrail askerinin öldürüldüğünü belirtiyor. Yüzlerce askerin de yaralandığı çatışmalarda 20 Merkava tankı imha edildi, bazı insansız hava araçları düşürüldü.