Savaşta son dakika... Burkan füzesiyle Hermes 900'ü imha ettiler! İsrail İHA'sı yok edildi, arkasından üç ülke birden çıktı

İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıları 240 gündür devam ederken, Maldivler hükümeti İsraillilerin ülkeye girişini yasaklama kararı aldı. Başkanlık Ofisi tarafından yapılan açıklamada, Bakanlar Kurulu'nun İsrail pasaportuna sahip olanların ülkeye girişini engellemek için yasaları değiştirmeye ve süreci denetlemek için bir alt komite kurmaya karar verdiği aktarıldı.

Geçen yıl yaklaşık 11 bin İsrailli Maldivler'i ziyaret ederken, bu sayı ülkeye toplam giren turist sayısının yüzde 0.6'sını oluşturdu. İsrail'in nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan Maldivler ile diplomatik bağları bulunmuyor.

İran ile Çin arasında Basra Körfezi krizi çıktı. Çin’in İran ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında hakimiyet tartışmasına neden olan Basra Körfezi’ndeki adalar konusunda taraf olması ve BAE hakimiyetini tanıyan bildiriyi imzalaması İran’ı kızdırdı. İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Çin'in Tahran Büyükelçisi Cong Peiwu’nun bakanlığa çağrıldığı bildirildi. Açıklamada, “Çin yönetiminin BAE ile düzenlenen toplantı sonrası yayınlanan ortak bildiride bir kez daha adalar konusundaki asılsız iddiaları desteklemesi kabul edilemez. İran olarak Çin ile kurduğumuz ilişkiyi ayrıcalıklı ve özel görüyoruz. Sınırlara karşılıklı saygı ve toprak bütünlüğünün korunması iki ülke ilişkilerinin temelini oluşturmaktadır” ifadeleri kullanıldı.

Filistin Sağlık Bakanlığı, İsrail’in son 24 saatte düzenlediği 4 saldırıda 60 Filistinlinin hayatını kaybettiğini, 220 sivilin de yaralandığını aktardı. Bölgede 7 Ekim’den bu yana ortaya çıkan bilançonun da belirtildiği açıklamada, can kaybının 36 bin 439’a, yaralı sayısının ise 82 bin 627’ye yükseldiği ifade edildi.

Filistinli Mahkumlar Derneği tarafından yapılan açıklamada, İsrail güçlerinin işgal altındaki Batı Şeria’da gerçekleştirdiği son baskınlarda aralarında 1 çocuk ve birkaç eski mahkumun da bulunduğu en az 10 kişiyi tutukladığı kaydedildi. İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki saldırılarının başlamasından bu yana ise Batı Şeria’da toplam 8 bin 895 Filistinlinin tutuklandığı belirtildi.

İsrail'e ait Hermes 900 model İHA, Lübnan'da faaliyet gösteren Hizbullah savaşçıları tarafından vuruldu. Alevler içinde yere çakılan İHA'nın görüntüleri İsrail basınında ilk sıradan manşet oldu. İsrail ordusu İHA'nın karadan ateşlenen bir füzeyle vurulduğunu doğruladı. Hizbullah ise söz konusu İHA'nın ele geçirildiği ve incelemek üzere gerekli parçaların toplandığını belirtti. Bu saldırıyla birlikte Hizbullah, Ekim ayından beri İsrail'e ait toplamda dördüncü İHA'sını düşürmüş oldu. Son aylarda toplamda iki Hermes 450 drone ve iki Hermes 900 modeli Hizbullah tarafından yok edildi.

Öte yandan Hizbullah son birkaç gündür İsrail'e yönelik saldırılarını artırdı. Gün içerisinde sık sık bombardıman denemeleri yapan Hizbullah dün İsrail'in Kiryat kasabasını İran üretimi "Burkan" roketleriyle vurmayı başardı dahası saldırıda İsrail ordusunun 769'uncu Tugayı'nın karargâhı olan Gibor Kampı ağır hasar aldı.

BURKAN FÜZESİNİN ÖZELLİKLERİ

Burkan füzeleri İran tarafından geliştirilen ve 2015'ten bu yana Yemen'deki Husiler ve Hizbullah'a verilen bir füze türü. Buna karşın Burkan serisinin, Rus yapımı Scud füzelerinin daha önce rastlanmayan bir türevi olduğu ve Kuzey Kore'den elde edildiği iddiası da dile getiriliyor.

Husilere göre özellikleri:

Hareketli askeri rampadan fırlatılabiliyor.

Suudi Arabistan'ın yüzde 80'ine ulaşma kapasitesi var.

Havada imha önleyici savaş başlığı teknolojisi ile üretildi.

Husiler Burkan 2-H'in kullanıldığı füze saldırısı ile savaşta "yeni bir aşamaya" geçildiğini söylüyor.

İran, İsveç'in geçici maslahatgüzarını Dışişleri Bakanlığına çağırdı. İran Dışişleri Bakanlığı tarafından sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, "İsveçli bir yetkilinin İran İslam Cumhuriyeti'ne yönelik asılsız ve kinci suçlamalarda bulunmasının ardından İsveç'in Tahran Büyükelçiliği geçici maslahatgüzarı, bakanlığın Batı Avrupa Genel Müdürlüğü Yardımcısı tarafından Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı" denildi.

İsveç Güvenlik Servisi, Perşembe günü yaptığı açıklamada "İran’ın, İsveç’teki İsrail ve Yahudi çıkarları, hedefleri ve faaliyetlerine zarar vermek amacıyla aralarında İsrail’in de dahil çeşitli ülkelerin temsilcilerini hedef alıyor" açıklamasını yapmıştı.
İran’ın İsveç Büyükelçiliği ise suçlamaları reddetmişti.

İran Cumhurbaşkanı Reisi, Mayıs ayında geçirdiği helikopter kazasında yaşamını yitirdi. Reisi'nin kaza noktasını bulamayan İran, Türkiye'den yardım talep etti ve kaza noktasını Akıncı TİHA buldu. Açıklanan kaza raporunda ise kazanın olumsuz hava koşulları nedeniyle gerçekleştiği belirtildi, Tahran yönetimi ayrıca Reisi'nin yanmış cesedinde herhangi bir suikast izine rastlanmadığını ifade etti.

İran Haziran ayı içerisinde yeni cumhurbaşkanını seçecek, adaylardan biri de ABD tarafından yaptırım uygulanan ve özel listede olan Devrim Muhafızlarının eski komutanlarından Vahid Haghanian. İsrail medyasında yer alan haberlerde, adaylar arasına resmen adını yazdıran Haghanian'ın Dini Lider Ayetullah Ali Hamaney'in en yakın 'eski' yardımcılarından biri olduğu hatırlatıldı. Haghanian dışında toplamda 17 kişi daha adaylık için başvuruda bulundu, adaylar arasında ayrıca Zohreh Elahian isimli eski kadın milletvekili de yer alıyor. İran'ın resmi devlet medyasında ise Haghanian hakkında "Hamaney'in görünmez eli" olarak bahsediliyor. Yerel basında çıkan haberlerde Haghanian'ın aday olma sebebinin 'kişisel' olduğu öne sürülüyor.

HAGHANIAN KİMDİR?

Hamaney ile 1980'li yıllarda tanışan Haghanian, 1984 yılında İslam Devrim Muhafızları Birliği'ne (IRGC) katıldı ve kısa süre sonra Devrim Muhafızları'nın Tahran'daki "Sarallah Devriyeleri" olarak bilinen güvenlik devriyelerine komuta etti. Bu dönemde Haghanian, İslami Cumhuriyetçi Parti Merkez Konseyi üyesi Abdullah Jasbi'nin şoförlüğünü yapıyordu ve bir süre sonra, Ali Hamaney'in şoförü oldu.

"KARANLIK SİCİL"

İran medyası Haghanian hakkında "Karanlık sicili" başlığı altında farklı detaylara da yer verdi. İran muhalefetinin "En büyük düşmanı" olarak görülen Haghanian'ın Hamaney'in oğlundan bile daha nüfuslu olduğu ve seçimin en güçlü adaylarından biri olduğu belirtiliyor.

SEÇİLİRSE SEÇİMLER İPTAL OLABİLİR

İran'da olası seçim sonuçlarını Haghanian'ın ya da kadın bir adayın seçimi kazanması büyük ihtimalle seçimlerin iptaline neden olacak çünkü son karar verici Hamaney'in seçim sonuçlarını tanımama yetkisi bulunuyor. Sadece seçim sonuçları değil Hamaney İran'da bütün iç, dış, nükleer, savaş, ekonomi ve diğer politikalardan da sorumlu bir lider.
Öte yandan İran'da adayların başvurularını inceleyen bir komisyon da bulunuyor. Bu komisyon 11 Haziran'a kadar adayları inceleyecek ve gerek gördüğü kişileri eleyecek. Konsey, aralarında eski başkan Laricani'nin de bulunduğu çok sayıda reformcu ve ılımlı adayı 2021'deki son cumhurbaşkanlığı seçimlerinden hemen önce diskalifiye etmişti.

AHMEDİNEJAD BAŞVURUYU YAPTI

İran'da daha önce adaylığı Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından veto edilen eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad da adaylığını resmen açıkladı. Ahmedinejad, başvuru sürecinde dördüncü gelişme Bakanlığına adaylık için başvuru yaptı. Yine seçimin önemli adaylarından biri olarak gösterilen Ahmedinejad, "Çok teşekkür ederim, bu aşamada tarihi sorumluluğumu yerine getirdim." dedi.

İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ile Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, anlaşmaya karşı olduklarını açıkladı. Maliye Bakanı Smotrich yaptığı açıklamada İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya "Hamas’ı yok etmeden ve esirleri geri getirmeden önerilen taslağı kabul eden bir hükümetin parçası olmayacağını" söyledi.

Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir ise, "Bu anlaşma savaşın sona ermesi ve Hamas’ın yok edilmesi hedefinden vazgeçilmesi anlamına gelmektedir. Bu terörizm için bir zafer ve İsrail devleti için güvenlik tehdidi oluşturan pervasız bir anlaşmadır" dedi. Ben-Gvir, Netanyahu’nun teklifi kabul etmesi halinde "acil durum hükümetini feshetme" sözü verdi.

Filistin basını İsrail ordusunun Batı Şeria'da 15 yaşında bir çocuğu öldürdüğünü belirtiyor. İsrail ordusu ayrıca bölgeye gelen ambulanslara da ateş açarak çocuğun tedavi edilmesini engelledi ve müdahale edilemeyen çocuk yaşamını yitirdi.

Hollanda Savunma Bakanı Kajsa Ollongren Al Jazeera'ye, Hollanda mahkemesinin Şubat ayındaki kararından bu yana Hollanda'nın İsrail'e herhangi bir F-35 savaş uçağı parçasını transfer etmediğini söyledi. Hollanda hükümeti o dönem bu karara itiraz etmişti, dava ise hala sürüyor. Savunma Bakanı Ollongren ise "Mahkeme kararına elbette uyuyoruz, davanın sonucunu bekliyoruz" ifadelerini kullandı.

ABD Başkanı Joe Biden, İsrail’in kalıcı ateşkes için Hamas’a üç aşamalı bir plan önerdiğini duyurdu. Üst düzey bir Hamas yetkilisi, BBC’ye yaptığı açıklamada eğer İsrail bu anlaşmayı hayata geçirecekse kendilerinin de kabul edeceğini söyledi. Biden’ın kamuoyu önünce İsrail ve Hamas’a uygulamaya çalıştığı baskının anlaşmanın sağlanması için yeterli olup olmayacağı henüz bilinmiyor. Netanyahu, Cumartesi günü yaptığı açıklamada “savaşın sona erdirilmesi için öne sürdükleri koşulların değişmediğini” belirtti. Bu koşullar arasında Gazze’nin İsrail için bir tehdit oluşturmaması da var. Hamas’ın Katar’daki siyasi ofisinden Basem Naim, BBC’nin Newshour programına yaptığı açıklamada, kendilerinin Biden’ın açıkladığı planı olumlu karşıladıklarını, sonraki adımın İsrail tarafından gerçekleştirilmesi gerektiğini belirtti.

AŞIRI SAĞ BİLE 'TAMAM' DEDİ

Biden’ın teklifi hem İsrail hem Hamas tarafında taleplerinin karşılandığını söyleme fırsatı veriyor. İsrail’deki aşırı sağ siyasetçilerin bu teklife karşı çıkacağı düşünülürken ülkenin en güçlü muhalif siyasetçilerinden Yair Lapid, bu plana destek olabileceklerini söyledi. Daha önce Netanyahu’nun koalisyonunda yer alan aşırı sağcı siyasetçiler, Hamas’ın yok edilmeden savaşın bitişini öngören hiçbir anlaşmya onay vermeyeceklerini açıklamıştı. Netanyahu’nun Cumartesi günkü açıklamasında “tam zafer” tabirinin geçmemesi ve bazı ifadelerinin muallak olması ise planı kabul etmesini sağlayabilir.

Biden’ın açıkladığı plana göre ilk aşamada ateşkes, İsrail’in Gazze’den çekilmesi, bazı mahkumların ve rehinelerin serbest bırakılması, insani yardımın Gazze’ye ulaşması var.

NETANYAHU KANADI: BEĞENMEDİK

Öte yandan Netanyahu'nun baş danışmanı Ophir Falk Biden'ın anlaşmasını beğenmediklerini belirterek "Üzerinde çalışılması gereken çok nokta var" deyip ekledi:

"İyi bir anlaşma değil, ama rehinelerin serbest bırakılmasını canı gönülden istiyoruz"

Danışmanından saatler sonra açıklamalarda bulunan İsrail Başbakanı Netanyahu ise daha önceki gibi son Hamas savaşçısının öldürülene kadar savaşın devam edeceğini bildirdi. Gece saatlerinde yüz binlerce İsrailli ise Biden'ın önerisinin kabul edilmesi için sokaklara çıktı ve savaşı durdurma çağrısında bulundu.

Gece saatlerinde Husiler, ABD savaş gemilerine füze saldırısı düzenledi. Washington tarafından yapılan açıklamada bütün füzelerin havadayken imha edildiği belirtildi ve herhangi bir hasar veya yaralanmaya yol açmadığını hatırlatıldı.