Gazze'deki savaşta son durum... ABD ordusundan 212. günde gelen itiraf: Vurulan bütün İHA'lar bizim

İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik ablukası devam ederken, insani yardımlar bölgeye kısıtlı şekilde sürüyor. Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, yaptığı açıklamada, “İsrailli yetkililer, Birleşmiş Milletler'in insani yardım erişimini engellemeye devam ediyor. Daha bu hafta, ön saflarda yer alan UNRWA ekiplerimizle birlikte Gazze'de olmayı planladığım ziyaretime ikinci kez izin vermediler” dedi.

İnsani yardım çalışanlarına ve konvoylarına yönelik saldırılarda artış kaydedildiğini ifade eden Lazzarini, “Sadece geçtiğimiz 2 hafta içerisinde konvoylara ateş açılması, BM personelinin tutuklanması, zor kullanma, çıplak şekilde üst araması, silahla tehdit ve kontrol noktalarında uzun gecikmelerle konvoyların karanlıkta hareket etmesine ya da iptal edilmesine neden olan 10 olay yaşadık” dedi.

Söz konusu olayların Gazze Şeridi’nde kıtlığı önlemek için zamana karşı yarışılan bir dönemde tekrar tekrar meydana geldiğine dikkat çeken Lazzarini, bu olayların insani yardım ekipleri arasında korku ve endişeye neden olduğunu ifade etti.

“BAĞIMSIZ BİR SORUŞTURMA VE HESAP VEREBİLİRLİK TALEP EDİYORUM”

İsrail ve Filistin arasındaki 7 Ekim olaylarının başından bu yana UNRWA ve diğer insani yardım personelleri de dahil olmak üzere BM, tesislerinin ve operasyonlarının açıkça göz ardı edildiğini vurgulayan Lazzarini, “Tümü uluslararası hukuk kapsamında korunan insani yardım çalışanlarının, operasyonlarının ve tesislerinin açıkça göz ardı edilmesine ilişkin bağımsız bir soruşturma ve hesap verebilirlik talep ediyorum. Aksi bir durum tehlikeli bir emsal teşkil edecek ve dünya genelindeki insani yardım çalışmalarını tehlikeye atacaktır” dedi.

İsrailli yetkililere, Gazze Şeridi’nin kuzeyi de dahil olmak tüm bölgeye insani yardım erişimini kolaylaştırma çağırısında bulunan Lazzarini, “İnsani erişimin engellenmesi insancıl hukukun ihlalidir” dedi.

İsrail ve Hamas, arasındaki ateşkes müzakereleri devam ederken, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Başkanı William Burns, taraflara anlaşmaya varmaları konusunda baskı yapmak üzere Katar’a gidiyor.

Konuya aşina adı açıklanmayan bir yetkili, Burns’ün, Katar Başbakanı Mohammed bin Abdulrahman Al-Thani ile ateşkes müzakereleriyle ilgili acil bir toplantı için Katar’ın başkenti Doha’ya gittiğini ifade ederek, "Burns, İsrail ve Hamas'a müzakerelere devam etmeleri için azami baskı uygulamak amacıyla Katar Başbakanı ile acil bir toplantı yapmak üzere Doha'ya gidiyor" dedi.

İsrail ve Hamas arasında Gazze Şeridi’nde ateşkes müzakereleri devam ederken, müzakereler için Mısır’ın başkenti Kahire’de bulunan Hamas heyeti, istişareler için Katar’ın başkenti Doha’ya dönüyor.

Adı açıklanmayan bir Hamas yetkilisi, ateşkes anlaşmasına dair görüşmelerin Mısır’da sona erdiğini belirterek, heyetin Mısır’dan Katar’a doğru yola çıktığını ifade etti. Yetkili, "Mısır İstihbarat Teşkilatı Başkanı ile yapılan toplantı sona erdi ve Hamas heyeti daha ileri istişareler için Doha'ya gidiyor" dedi.

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'ndeki Kerem Şalom Sınır Kapısı'na roketli saldırı gerçekleştirildiğini duyurdu. İsrail ordusundan yapılan açıklamada, sınır kapısının yardım geçişine kapatıldığı kaydedildi. Refah Sınır Kapısı yakınlarından Kerem Şalom Sınır Kapısı'na doğru yaklaşık 10 roket atıldığı kaydedilen açıklamada, aralarında İsrail askerlerinin de bulunduğu 7 kişinin yaralandığı aktarıldı. Yaralılardan bazılarının durumunun ağır olduğu bildirildi.

İsrail’de Nisan ayında aralarında Katar merkezli Al Jazeera’nin da bulunduğu kanalların yayınlarını “ulusal güvenliği tehdit ettiği” gerekçesiyle yasaklama yetkisi veren yasa onaylanmıştı. İsrail, yasanın onaylanmasının ardından ilk adımı attı. Başbakan Binyamin Netanyahu kabinesi tarafından bugün yapılan oylamada Al Jazeera'nın İsrail'deki faaliyetlerinin durdurulmasına karar verdi. İsrail hükümeti kararın ne zaman yürürlüğe gireceğine dair bir açıklama yapmadı. Sosyal medya hesabından açıklama yapan Netanyahu, “Liderliğimdeki hükümet oybirliğiyle şu kararı aldı: Kışkırtıcı Al Jazeera İsrail'de kapatılacak” ifadelerini kullandı.

Dünya İsrail'in yaklaşık 2 milyon kişinin yaşadığı Refah'a yönelik geniş çaplı saldırısını beklerken ABD ordusundan savaşın 212. gününde bir itiraf geldi. ABD medyasına konuşan üst düzey ABD'li deniz subayları, İsrail ordusunun dost ateşi yaparak kendi İHA'larını vurduğunu ve bu vurulan İHA'ların ABD tarafından temin edildiğini bildirdi. Söz konusu yetkili yaşananlarla ilgili şöyle konuştu:
"İsrail'de devre dışı bırakılan İHA'ların çoğu dost ateşi yüzünden oluyor. Kendi İHA'larını düşürüyorlar"

İHA ve dron benzeri hava araçları konusunda İsrail'in hiçbir toleransının olmadığını hatırlatan yetkililer, Tel Aviv kanadının herhangi bir tehlikeye karşı düşünmeden hareket ettiğini kaydetti.

ABD'li yetkililer ayrıca bu hatalı hedef almaların dron sayısının artması durumunda devam edeceğini bildirdi.

Öte yandan an itibariyle İsrail ordusu hava savunma sistemi olarak demir kubbe ve Arrow-3, Arrow-2 ve Davud'un Sapanı sistemlerini kullanıyor. İsrail ordusu önümüzdeki yıllarda envanterine lazer ışınıyla çalışan "Demir Işık" sistemini de katacak. Bu sistem Yaklaşık 100 kilowat gücünde bir lazer ışınının yardımıyla çalışıyor ve havadaki roketleri daha uygun bir maliyetle hedef alıyor.

Hamas'ın siyasi kanadının lideri İsmail Haniye, İsrail ile ateşkes imzalama konusunda istekli olduklarını bildirdi. Anlaşma kapsamında esir takasının gündemde olduğunu belirten Haniye, saldırıların devam etmesi ve savaşın boyutunun büyümesi konusunda ise İsrail Başbakanı Netanyahu'yu suçladı.

Filistin Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, İsrail ordusunun son 24 saatte gerçekleştirdiği 3 saldırıda 29 kişinin hayatını kaybettiği, 110 kişinin yaralandığı bildirildi. Saldırıların başladığı 7 Ekim’den bu yana hayatını kaybedenlerin toplam sayısının 34 bin 683’e, yaralananların sayısının ise 78 bin 18’e yükseldiği ifade edildi.

ABD'deki üniversitelerde Filistin'e destek gösterileri devam ederken Chicago Sanat Enstitüsü Okulu öğrencileri tarafından kurulan çadır kampa müdahale eden polis, 68 kişiyi gözaltına aldı.

ABD’nin en kalabalık şehri New York kentinde bomba paniği yaşandı. New York Polis Departmanı tarafından yapılan açıklamada, Brooklyn Heights'te 1, Manhattan’da ise 2 sinagog ile Brooklyn Müzesi’ne mail yoluyla bomba ihbarı yapıldığı belirtildi. İhbarın ardından polis, Brooklyn Heights'teki sinagogda yaklaşık 250 kişiyi tahliye ederken, gerçekleştirilen incelemeler sonucu 4 yapıda da herhangi bir patlayıcı tespit edilmediği aktarıldı.
New York Valisi Kathy Hochul, eyalet yetkililerinin durumu aktif olarak izlediğini aktararak, “Tehditlerin gerçek olmadığı tespit edilmiştir. Korku tohumları eken kişilere müsamaha göstermeyeceğiz. Sorumlular cezalandırılmalıdır” ifadelerini kullandı.

İsrail'in Haaretz gazetesine konuşan üst düzey bir İsrailli yetkili yaptığı açıklamada, Hamas'ın müzakerelerin ilerlemesine izin veren mevcut rehine anlaşması teklifini kabul etmesi halinde Tel Aviv'in özel bir heyeti Kahire'ye göndereceğini bildirdi.

Türkiye, İsrail ile ilgili ihracat ve ithalat işlemlerinin tüm ürünleri kapsayacak şekilde durdurdu. Ticaret Bakanlığı’nın kararla ilgili yayımladığı yazılı açıklamada, “İsrail hükümetinin, Gazze'ye kesintisiz ve yeterli miktarda insani yardım akışına izin verinceye kadar Türkiye’nin yeni tedbirleri uygulayacağı” belirtildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Cuma namazı sonrası yaptığı açıklamada İsrail’i eleştirdikten sonra, “Aramızda 9,5 milyar dolarlık bir ticaret hacmi vardı. Bu ticaret hacmini de biz yok farz ederek bu kapıyı kapattık” diye konuştu. İki ülke arasındaki ticaret hacminde ihracatın ağırlığı nedeniyle son kararın asıl olarak İsrail’e ihracatı etkilemesi bekleniyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2023'te Türkiye’nin İsrail’e ihracatı 5,2 milyar dolar, İsrail’den ithalatı ise 1,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu bir yıllık dönemde iki ülke arasındaki ticaret hacmi yaklaşık 6,8 milyar dolar oldu. TÜİK verilerine göre, 2023'te 5,4 milyar dolar ihracat ile Türkiye'nin ihracat listesinde İsrail 13'üncü sırada yer aldı. 2023'te İsrail'e ihracat bir önceki yıla göre yüzde 23'e yakın düştü.

İSRAİL MEDYASI: BİZİ ZOR GÜNLER BEKLİYOR

İsrailli gazete Calcalist ise Türkiye'nin yaptırımlarına dair bir analiz yayınladı. Söz konusu analizde "Sanayi için temel hammaddeler gelmeyecek ve emtia fiyatları önümüzdeki günlerde artacak" ifadesi kullanıldı. Gazete ayrıca gıda fiyatlarının da Türkiye'nin yaptırımlarımdan etkileneceğini duyurdu. Calcalist, ambargo sonrası gereken ürünlerin üretiminin 'bir tuşla' gerçekleşmeyeceğini dolayısıyla ekonomik olarak Tel Aviv'i zor günlerin beklediğini yazdı ve "Üretim hatlarının kurulması, işçilerin işe alınması ve eğitilmesi konusunda önemli yatırımlar yapılması uzun sürecek" dedi.

Dahası, İsrail sanayisinde savaştan önce bile sadece 12 bin kişi çalışıyordu, savaşla birlikte bu sayı daha da azaldı ve ülkede adeta işçi kıtlığı yaşanmaya başladı. İsrail'in bu konudaki adımı ise 4 yıllık bir kalkınma programı olmuştu.

İSRAİL'İN HAMLESİ NE OLDU?

İsrail kanadı ise Türkiye'ye alternatif olarak ürünlü Mısır ve İspanya'dan almak için girişimlere başladı. Hatta bazı ürünlerin tedariğinin Çin'den yapılacağı dahi söyleniyor. Gazete, kaplama ve seramik ürünlerindeki krizin her geçen gün derinleştiğini çünkü Türkiye dışında bu konuda alternatifin olmadığını belirtiyor.
İsrail'in ithal olarak Türkiye'den aldığı ürünlerin bir diğer kısmı ise inşaat sektörüyle alakalı. Bu bağlamda Tel Aviv kanadı savaştan önce cam, alüminyum profiller, kimyasallar ve boyaları Türkiye'den sipariş ediyordu. İsrailli ekonomistler ise Calcalist'e hem işçi kıtlığı hem de Türkiye'nin ambargosu sebebiyle inşaat sektörünün durma noktasına geleceğini bildirdi ve ev fiyatlarının savaşın uzaması durumunda iki katına çıkabileceği hatırlatıldı.

İsrail kanadı her ne kadar birçok Türkiye'nin uyguladığı ambargonun birçok sektörü etkileyeceğini belirtse de ana olarak inşaat ve sanayinin durma noktasına geleceği konusunda endişeli.

İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki saldırıları aralıksız devam ederken, ateşkes müzakereleri de Mısır’da sürüyor. İsrail ile Hamas arasında başkent Kahire’de gerçekleştirilen esir takası ve ateşkes anlaşması müzakerelerinin sonuç verip vermeyeceği merakla takip ediliyor. İsmi açıklanmayan bir Hamas yetkilisi müzakerelere ilişkin yaptığı açıklamada, “İsrail, saldırıları sürdürmekte ısrar ederek anlaşmaya varılmasını engelliyor. Siyonist varlık esirlerini kurtarmak için bir anlaşma peşinde ama bunu saldırının sona ermesiyle ilişkilendirmiyor” dedi.

Fransız haber ajansı AFP’ye konuşan yetkili, Hamas’ın “Gazze'ye yönelik saldırıların durdurulmasını açıkça içermeyen bir anlaşmayı hiçbir şekilde kabul etmeyeceğini” vurguladı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu anlaşmanın önündeki en büyük engel olmakla suçlayan Hamas yetkilisi, “Elimizdeki bilgiler Netanyahu'nun kişisel nedenlerle bir anlaşmaya varılmasını engellediğini doğruluyor” ifadelerini kullandı.

Almanya'nın başkenti Berlin'de Filistin ile dayanışma eylemleri hız kesmeden devam diyor. İsrail'in Gazze Şeridi’ne saldırlarının başladığı günden bu yana her haftasonu Berlin’de düzenlenen gösteriler bugün de gerçekleştirildi. Wilmersdorfstrasse Caddesi'nde toplanan yaklaşık 2 bin Filistin destekçisi, kısa bir konuşma ve Kur'an-ı Kerim tilavetinin ardından yürüyüşe geçti. Wittembergplatz Meydanı'na yürüyen göstericiler, "Gazze'deki soykırımı durdurun", "Almanya hâlâ hiçbir şey öğrenememiş", "Arap liderlerin Gazze'de maskesi düştü" yazılı pankartlar taşıyarak, "Almanya finanse ediyor, İsrail bombalıyor", "Soykırımı durdurun", "Filistin'e özgürlük" sloganları attı.

Gazze'de ateşkes sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılması yönündeki çabalar yoğunlaşırken, müzakereler Cumartesi günü Kahire'de yeniden başladı. Hamas, heyetinin son ateşkes önerisini inceledikten sonra "olumlu bir havayla" Kahire'ye gittiğini açıkladı. Açıklamada, "Filistinlilerin taleplerini karşılayacak bir anlaşmaya varmaya kararlıyız" denildi.

ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, örgütün "ateşkes anlaşmasını gözü kapalı kabul etmesi gerektiğini” söyledi. Ateşkes Refah'a yönelik planlanan büyük savaş için de önem arz ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, anlaşmaya varılsa bile Gazze'nin güneyindeki Refah kentine kara operasyonu düzenleneceğini defalarca vurguladı. İsrail medyası Cumartesi günü, müzakerelerin son turunda da tutumunun değişmediğini bildirdi. Gazze Şeridi’nin kuzey ve orta bölgelerindeki çatışmalardan kaçan yaklaşık 1,4 milyon kişinin Refah'a sığındığı tahmin ediliyor.

İsrail basınına yansıyan haberlerde ise askerlerin ailelerinin dahi Refah'a yönelik yapılacak saldırıya karşı çıktığı belirtildi. 600'den fazla ailenin yetkililere mektup yazdığını belirten Jerusalem Post, ailelerin askerlerin Refah'ta bir 'ölüm tuzağına' çekileceğinden korktuğunu ifade etti.

Yetkililere gönderilen mektuplarda birçok aile böyle bir saldırının "Kime hizmet edeceğini" sordu ve sağduyu çağrısında bulundu. Aileler ayrıca savaş boyunca ölen onlarca İsrail askeri nedeniyle artık hükümete güvenmediklerini de hatırlatarak "Artık size güvenmiyoruz, böyle bir savaş gerekli değildi, siyasi düşünceler kayıplara sebep oluyor" dedi.

"SİNVAR CANLI ÇIKAMAYACAK"

İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Tzachi Hanegbi Cumartesi akşamı Kanal 12'ye verdiği bir röportajda İsrail Savunma Kuvvetleri'nin Hamas lideri Yahya Sinvar'ı ortadan kaldırmaya çok yaklaştığını açıkladı. Hanegbi, " Amerikalılar bin Ladin'i on yıl bekledi ve eminim bizim anımız da gelecek ve o kadar da uzun sürmeyecek" dedi ve ekledi:

"Tünellerden kaçıyor, ona çok yaklaştık. Oradan canlı çıkamayacak kaderi belli"

Savaşın başından beri İsrail'e sayısız saldırı düzenleyen Hizbullah, yeni günde yine füzeleri ateşledi. İsrail'in kuzeyinde uyarı sirenleri çalarken saldırılarda herhangi bir can kaybının olmadığı bildirildi.