12.03.2024 - 12:03 | Son Güncellenme:
İsrail'in Gazze'yi yerle bir ettiği savaşta 159'uncu gün, dalga dalga tüm Orta Doğu'yu esir alan savaşta gelişmeleri canlı blog sayfasına taşıyoruz.
İnsani yardımların deniz yoluyla ulaştırılması için Gazze Şeridi kıyısına liman inşa etmek üzere ABD Donanması’na ait dört gemi, ABD’nin Virginia eyaletinden yola çıktı. Tuğgeneral Brad Hinson gazetecilere yaptığı açıklamada, yardımların büyük gemilerden küçük gemilere aktarılması için bir açık deniz platformu ve karaya çıkarılması için bir iskeleden oluşacak yeni tesisin "60 gün içinde" faaliyete geçmesinin beklendiğini söyledi.
7. Ulaştırma Taburu'ndan yaklaşık 500 askerin operasyonda yer alacağını belirten Hinson, "Zorlu ortamlarda su üzerinden idame desteği sağlayabiliyorlar. Bunu yapmak üzere eğitildiler ve bu kabiliyeti sağlamak için pek çok tatbikata katıldılar" dedi.
Un, pirinç ve protein içeren mavnayı çeken İspanyol sivil toplum kuruluşu Open Arms’a ait gemi, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ndeki (GKRY) Larnaka Limanı’ndan sabah saatlerinden Gazze Şeridi’ne doğru yola çıktı. ABD merkezli yardım kuruluşu World Central Kitchen (WCK) tarafından sağlanan ve Birleşik Arap Emirliklerinin finanse ettiği 200 tonluk yardımı Gazze’ye ulaştıracak olan geminin, Gazze Şehri'nin güneyindeki WCK tarafından inşa edilen bir iskeleye yanaşması bekleniyor.
İsrail’in Gazze Şeridi’ne saldırıları Ramazan ayında da devam ederken, ABD, Mısır ve Katar arabuluculuğunda İsrail ve Hamas arasında bir ateşkes anlaşmasına yönelik çabalar sürüyor. CIA Başkanı Willian Burns, ABD Temsilciler Meclisi’nde yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi’nde bir ateşkes anlaşmasının hala mümkün olduğunu ifade etti. Burns, "Bence hala böyle bir anlaşma ihtimali var. İsrailli, Katarlı ve Mısırlı muhataplarımızla çok yakın çalışarak bu konuda çabalarımıza devam ediyoruz. Bu çok zorlu bir süreç. Kimsenin başarıyı garanti edebileceğini sanmıyorum. Garanti edebileceğimizi düşündüğüm tek şey alternatiflerin daha kötü olduğu" dedi.
“Gazze’de ateşkes anlaşmasına yakın değiliz”
Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, Katar’ın başkenti Doha’da düzenlediği basın toplantısında, İsrail ile Hamas arasında ateşkes anlaşması için görüşmelerin sürdüğünü belirterek, “Gazze'de ateşkes anlaşmasına yakın değiliz ama umudumuzu koruyoruz" demişti.
Ensari, tüm tarafların Ramazan ayı içinde anlaşmaya varmak için çalışmaya devam ettiğini, ancak anlaşma için "herhangi bir zaman çizelgesi sunamayacağını" ifade etmişti. "Durum oldukça karmaşık" diyen Ensari, Katar'ın Gazze'de kısa süreli bir ateşkes yerine kalıcı bir ateşkes sağlanması için çalıştığını kaydetmişti.
Arabulucular tarafları yumuşatmaya çalışıyor
Katar ve Mısır, İsrail ile Hamas arasında esir takası ve ateşkes anlaşması sağlanmasına yönelik diplomatik çabaları sürdürüyor. İsrail yönetimi, Hamas "yok edilene" ve tüm rehineler serbest bırakılana kadar savaşmaya devam edeceğini, yalnızca "geçici bir ateşkesi" kabul edeceğini belirtiyor. Hamas ise İsrail Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmeden rehineleri serbest bırakmayacağını ifade ederken, rehineler karşılığında İsrail'de ömür boyu hapis cezasına çarptırılan üst düzey isimler de dahil olmak üzere çok sayıda mahkumun serbest bırakılmasını istiyor.
Arabulucuların her iki tarafı da taleplerini yumuşatmaları konusunda ikna etmeye çalıştığı belirtiliyor.
İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik ablukası devam ediyor. Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, yaptığı açıklamada, “Bütün bir nüfus hayatta kalmak için insani yardıma muhtaç. Çok az yardım geliyor ve kısıtlamalar artıyor” dedi.
İsrail tarafından yardım yüklü bir tırın çocuklar için medikal kitler içerisinde bulunan medikal makaslar taşıdığı gerekçesiyle geri çevrildiğini aktaran Lazzarini, “Medikal makaslar, İsrailli yetkililerin uzun yasaklı ürünler listesine eklendi. Listede, anestezikler, güneş enerjisi ile çalışan ışıklar, oksijen tüpleri, ventilatörler, su temizleme tabletleri, kanser ilaçları ve doğum kitlerine kadar temel ve hayat kurtarıcı malzemeler yer alıyor” dedi.
İnsani yardımların teslimatının kolaylaştırılması ve hızlandırılması çağrısında bulunan Lazzarini, “2 milyon insanın hayatı buna bağlı, kaybedecek zaman yok” dedi.
Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, İsrail ve Hamas arasındaki ateşkes görüşmelerine yönelik, "Gazze'de ateşkese yakın değiliz" dedi.
İsrail'in son 24 saatte Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda 67 Filistinlinin hayatını kaybetmesi sonucu 7 Ekim'den bu yana toplam can kaybı sayısı en az 31 bin 184’e yükseldi.
Sovyetler Birliği tarafından üretilen Il-76 model nakliye uçağı Rusya'nın Ivanovo şehri üzerinde düştü.
Ramazanın ilk gününde Müslümanlar, Doğu Kudüs'te bulunan Mescid-i Aksa'ya akın etti. Kudüs İslami Vakıflar Dairesi'ne göre İsrail güçlerinin kısıtlamalarına rağmen Mescid-i Aksa'da 35 bin kişi yatsı ve teravih namazlarını kıldı. Yerel kaynaklar, İsrail güçlerinin 5 aydır Müslümanların Mescid-i Aksa'ya girişine kısıtlamalar getirdiğini, gençlerin ise girişinin engellendiğini aktardı.
İsrail güçlerinin Mescid-i Aksa'ya açılan kapılardan birinde Filistinli bir adamı darp edip gözaltına aldığı öğrenildi.
Gazze'deki Filistinli sağlık personeli BBC'ye, geçen ay hastanelerine düzenlenen baskının ardından İsrail askerleri tarafından gözlerinin bağlandığını, gözaltına alındıklarını, soyunmaya zorlandıklarını ve defalarca dövüldüklerini anlattı.
Nasır Hastanesi'nde doktor olan Ahmed Ebu Sabha, bir hafta boyunca gözaltında tutulduğunu, orada ağızlıklı köpeklerin üzerine salındığını ve bir İsrail askeri tarafından elinin kırıldığını aktardı. Anlattıkları, misilleme korkusuyla isminin gizli kalmasını isteyen diğer iki doktorunkiyle yakından örtüştü.
SAYISIZ İŞKENCE
Aşağılandıklarını, dövüldüklerini, üzerlerine soğuk su döküldüğünü ve saatlerce rahatsız pozisyonlarda diz çökmeye zorlandıklarını anlattılar. Serbest bırakılmadan önce günlerce gözaltında tutulduklarını da eklediler.
BBC, anlatılanları İsrail orsuna (IDF) sordu. Ordu sorulara doğrudan cevap vermedi veya kötü muameleye ilişkin belirli iddiaları reddetmediler. Ancak operasyon sırasında sağlık personelinin zarar gördüğünü yalanladılar.
İsrail ordusu, 'gözaltındakilere yönelik kötü muamele IDF kurallarına aykırıdır ve kati suretle yasaklanmıştır' savunmasını yaptı. IDF, Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'ta yer alan Nasır Hastanesi'ne 15 Şubat'ta baskın yaptı. İsrail'in iddiasına göre hastanede Hamas üyeleri saklanıyordu. Öte yandan, 7 Ekim'deki Hamas saldırıları sırasında rehin alınan bazı İsraillilerin de bu hastanede tutulduğu ileri sürülüyordu.
'HAREKET EDENİ VURDULAR'
Baskında dört hasta yaşamını yitirdi. Hamas ise, üyelerinin hastanelerde konuşlanmadığını bildirdi. Operasyondan bir gün sonra, 16 Şubat'ta gizlice çekilen görüntülere göre, hastanenin acil servis binasının önünde, iç çamaşırlarıyla diz çökmüş halde bir grup erkek görüldü. Fotoğraftakilerin, ellerinin arkadan bağlı olduğu ise dikkatlerden kaçmadı.
Bazılarının yanlarında sağlık çalışanlarının giydiği önlükler olduğu da açıkça görüldü. Hastanenin genel müdürü Dr. Atef Al-Hout, BBC'ye yaptığı açıklamada, "Kafasını kıpırdatan veya herhangi bir hareket yapan kim varsa vurdular" diyor ve baskın sırasında gözaltına alınanların "utanç verici bir pozisyonda iki saat bekletildiğini" aktarıyor.
Gazze’ye 7 Ekim’den bu yana saldırılarını sürdüren İsrail, açlık ve susuzlukla mücadele eden Gazze halkı için denizden yardım koridoru açılmasına izin verileceğini geçtiğimiz hafta açıklamıştı. İsrail’in açıklamasının ardından Gazze’ye denizden ilk yardım yola çıktı. Hafta sonu yola çıkması beklenen ancak teknik nedenlerle ertelenen un, pirinç ve protein içeren mavnayı çeken gemi, sabahın erken saatlerinde Güney Kıbrıs’ın Larnaka limanından alkışlarla ayrıldı. İspanyol sivil toplum kuruluşu Open Arms’a ait gemi, ABD merkezli yardım kuruluşu World Central Kitchen (WCK) tarafından sağlanan ve Birleşik Arap Emirliklerinin finanse ettiği 200 tonluk yardımı Gazze’ye ulaştırması bekleniyor. Geminin Gazze Şehri'nin güneyindeki WCK tarafından inşa edilen bir iskeleye yanaşması bekleniyor.
WCK Kurucusu Jose Andres ve CEO’su Erin Gore yayınladıkları açıklamada, “Amacımız milyonlarca öğün yemekle dolu tekne ve mavnaların sürekli olarak Gazze’ye doğru yol aldığı bir deniz rotası oluşturmak” ifadelerini kullandı. Ayrıca WCK tarafından yapılan açıklama, Güney Kıbrıs’ta bekleyen 500 ton yardımın da gönderileceği kaydedildi.
İsrail-Hamas savaşının hemen başında çatışmalara dahil olan Lübnan'da faaliyet gösteren Hizbullah savaşçıları 8 Ekim'den beri İsrail ordusu ile çatışıyor ve Tel Aviv'e sık sık füze saldırılarında bulunuyor. Dün gece saatlerinde İsrail, Lübnan'ın iç kesimlerini jet uçaklarıyla vurdu. İsrail kanadı saldırılarda Hizbullah'ın üst düzey liderlerinin hedef alındığını öne sürdü.
Saatler sonra ise Hizbullah'tan savaşın başından beri yaptıkları en büyük saldırı gerçekleşti. 100'den fazla roket Lübnan sınırından İsrail'e ateşlendi, dahası savaşçılar aynı anda Golan Tepeleri'ne 30 roket daha fırlattı.
İsrail kanadı ise bu roketleri Demir Kubbe sistemleriyle etkisiz hale getirmeye çalıştı ve sivillerin sığınaklar veya güvenli bir yere gitmeleri için ülke genelinde sirenler çaldı.
İran'ın milis güçlerinden olan İslami Direniş, Tel Aviv yakınlarındaki en büyük havalimanı Ben Gurion'a drone saldırısı düzenledi.
Gazze'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı'na sığınan yerinden edilmiş Filistinli Rıdvan Abdel-Hai, AFP haber ajansına yaşadıklarıyla ilgili, "zaten oruç tutuyoruz" dedi.
Gazze Şeridi'nin güneyinde, 33 yaşındaki Randa Baker, ailesine insani yardımlardan oluşan basit bir yemek ikram ederken AFP'ye, "Bu yılki Ramazan açlık, acı ve kayıp" dedi.
Genç kadın, geçtiğimiz yıl İsrail hava saldırısında kendilerinin ve komşularının evlerini yerle bir ettiğini anlatarak kocası 31 kişinin yaşamını yitirdiğini belirterek, "Bizimle birlikte masada olması gereken insanlar gitti" dedi.
Filistinli Müslümanlar, Ramazan'ın ilk gecesinde teravih namazını işgal altındaki Doğu Kudüs'te bulunan Mescid-i Aksa'daki Kubbet-üs-Sahra'nın dışında kıldı.
İsrail’de askerlikten muaf tutulan, ancak son dönemde halkta oluşan rahatsızlık sonrası askere alınmaları gündeme gelen ultra-ortodoks Haredilerden tehdit gibi bir açıklama geldi. İsrail’de Sefarad Hahambaşı İzhak Yusuf, kendilerini İsrail ordusunda askere alacak bir yasanın hükümet tarafından çıkarılması halinde ülkeyi terk edecekleri uyarısında bulundu.
İsrail merkezli Haaretz gazetesinin haberine göre Yusuf, "Haredileri askere gitmeye zorlarsanız hepimiz yurtdışına taşınırız" dedi. Laik kesimi uyaran Yufus, bu kişilerin, 'kendilerinin dini çalışmaları olmasa ordunun başarılı olamayacağını anlamadığını' savundu.
Muhalefet lideri Yair Lapid ise, Yusuf'un açıklamalarının, İsrail’i savunmak için hayatlarını riske atan askerler için bir utanç ve hakaret teşkil ettiği suçlamasında bulundu. Lapid, Yusuf için "Maaşını devletten alıyor, devleti tehdit edemez" dedi.
Tüm çabalara rağmen Gazze’de Ramazan öncesi ateşkes sağlanamazken, ABD Başkanı Joe Biden, Ramazan dolayısıyla yayınladığı mesajında ateşkes için baskı yapma sözü verdi.
Gazze’de Ramazan ayı öncesinde ABD, Katar ve Mısır gibi ülkelerin girişimleriyle ateşkes sağlanmasına yönelik çabalar olumlu sonuçlanmadı. Bölge, Ramazan’a bomba ve top sesleriyle girdi.
ABD Başkanı Joe Biden, Ramazan mesajında, Gazze’de ateşkes için baskı yapma sözü verdi, “Gazze’de yaşanan acıların farkında olduğunu” kaydetti. Biden, “Gazze’deki savaş Filistin halkına korkunç acılar getirdi. Binlerce çocuğun da bulunduğu çoğu sivil 30 binden fazla Filistinli öldürüldü” değerlendirmesi yaptı.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz da Ramazan mesajında Gazze’de barış yolunda atılacak önemli adımlardan birisinin, Ramazan ayında daha uzun süreli bir ateşkes olacağını dile getirdi. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de benzer mesajları verdi.
Yemen'in uluslararası alanda tanınan hükümetinin bir sözcüsü uluslararası medyaya, ABD ve İngiltere tarafından gerçekleştirilen hava saldırılarının batı Yemen'deki liman şehirlerini ve küçük kasabaları vurduğunu, en az 11 kişinin hayatını kaybettiğini ve 14 kişinin ise yaralandığını söyledi.
Öte yandan, ABD Merkez Komutanlığı (Centcom), Pazartesi günü altı saldırı gerçekleştirdiğini ve Husi kontrolündeki bölgelerde insansız bir su altı gemisini ve 18 gemisavar füzeyi imha ettiğini açıklamıştı.
'GAZZE İLE DAYANIŞMA İÇİN SALDIRILARI ARTTIRACAĞIZ'
Centcom yaptığı açıklamada, "Bu silahlar bölgedeki ticaret gemileri ve ABD Donanması gemileri için yakın bir tehdit oluşturuyordu" dedi ve saldırıların 'seyrüsefer özgürlüğünü korumak ve uluslararası suları daha güvenli hale getirmek' için gerçekleştirildiğini öne sürdü.
Husilerin Kızıldeniz'deki saldırıları küresel gemi taşımacılığını sekteye uğrattı, firmaları Güney Afrika çevresinde daha uzun ve daha pahalı yolculuklara yönelmeye zorladı. Yanı sıra, İsrail-Gazze savaşının Orta Doğu'nun genelinde istikrarsızlığa sebep olacak şekilde yayılabileceği korkularını tırmandırdı.
ABD, İngiltere ve diğer koalisyon ortaklarından gelen misillemelere rağmen Husiler, dünyanın en yoğun nakliye yollarından birinde ticari gemilere yönelik saldırı kampanyalarını artırdı.
Husilerin askeri sözcüsü Yahya Sarea geçtğimiz Salı günü yaptığı açıklamada, grubun Gazze'deki Filistinlilerle dayanışma amacıyla Ramazan ayı boyunca askeri operasyonlarını artıracağını kaydetti.
Sarea ayrıca "ABD gemisi Pinokyo'nun Kızıldeniz'de füzelerle hedef alındığını duyurdu. Centcom ise yaptığı açıklamada, füzelerin 'gemiyi etkilemediğini ve herhangi bir yaralanma veya hasar bildirilmediğini' savundu.
İsrail’in uyguladığı abluka yüzünden tüm insani ihtiyaçlardan mahrum kalan Gazze Şeridi’nde açlık ve susuzluk sebebiyle 27 kişi hayatını kaybetti. Fransız gazetesi Liberation ise yayınladığı insanlık dışı karikatür ile açlık ve susuzlukla mücadele eden ve hayatlarını kaybeden Gazzelilerle alay etti.
Gazete, Ramazan ayının başlaması sebebiyle yayınladığı çirkin karikatürde fare ve hamamböceklerini yakalamaya çalışan Filistinli bir erkeği, daha iftar vaktinin gelmemesi sebebiyle de Filistinli bir kadının onu eline vurarak durdurmasını tasvir etti.
Karikatürde ayrıca İsrail ordusu tarafından bombalanan bir binanın enkazı altında kalan bir kişinin eli de resmedildi.