Gazze'deki savaşta son dakika... Dünyanın gözü İran'ın üstünde! İsrail'e füze yağdı...

CNN Türk Washington Temsilcisi Yunus Paksoy ABD Başkanı Biden'ın konuya dair yaptığı ilk açıklamaları şöyle aktardı:'İran'a mesajım yapmayın. İsrail'in savunulmasına kendimizi adadık. İsrail'in savunulmasına yardım edeceğiz. İran başaramayacak.

Lübnan'dan İsrail'e 50'den fazla roket fırlatıldığı belirtildi. İsrail Ordu Sözcülüğünden yapılan açıklamada ise, füze saldırılarının engellendiği ifade edildi. İsrail Sağlık Bakanlığı ülke çapındaki hastanelere bir mesaj gönderdi ve acil durum departmanların olası bir saldırıya hazır olmalarını istedi.

Birleşmiş Milletler'in (BM) Gazze Şeridi’ndeki insani yardım koordinatörü Jamie McGoldrick, bölgedeki temiz su eksikliği ve artan sıcaklıklar nedeniyle su kaynaklı hastalıkların yayıldığını söyledi.

İran’ın İsrail’e yönelik düzenlemesi beklenen misilleme saldırısı gözleri bölgeye kilitledi. İsrail ordusu saldırıya karşı hazırlıklarına devam ederken, ABD ise bölgedeki durumu yakından izlemeyi sürdürüyor. ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby gazetecilere yaptığı açıklamada, “İran'dan gelebilecek tehdidi hala gerçek ve uygulanabilir olarak görüyoruz” dedi. ABD’nin Tahran’ın tehdidini göz önünde tutarak bölgedeki kuvvetlerinin pozisyonlarını gözden geçirdiğini belirten Kirby, “Durumu çok yakından takip ediyoruz” ifadelerini kullandı.

Doğu Kudüs ve Batı Şeria’daki Filistinliler Ramazan Bayramı’nın 3. gününde Cuma namazını kılmak için İslam dininin en kutsal üçüncü mekanı Mescid-i Aksa'ya akın etti. Binlerce Filistinli sabahın erken saatlerinden itibaren İsrail’in kurduğu askeri kontrol noktalarını geçerek Mescid-i Aksa’ya koştu. İsrail güçleri, Batı Şeria'dan gelenlerin Kudüs'e girişlerinde sıkı kısıtlamalar uygularken, çok sayıda Filistinlinin girişine izin vermedi. Kudüs İslami Vakıflar Dairesinden yapılan açıklamada, İsrail’in kısıtlamalarına rağmen 30 bin Müslümanın Ramazan Bayramı'nın 3. gününde cuma namazını Mescid-i Aksa’da kıldığı belirtildi.

ABD'nin en büyük televizyon ve basın kuruluşlarından CBS News, İran'ın, İsrail'e yönelik beklenilen saldırı hakkında bir rapor yayınladı. Bugün Wall Street Journal, iki ülke arasındaki gerilimin 48 saat içinde en üst seviyeye çıkacağını ve İran'ın saldıracağını söyledi. CBS News ise bu süreyi daha da kısaltarak bugün bitmeden İran'ın saldıracağını öne sürdü.

İsmini vermek istemeyen ABD'li yetkililere dayandırılan haberde, İran'ın yaklaşık 100 drone, ve düzinelerce füze ateşleyeceği bilgisi verildi.

NE OLMUŞTU?

İsrail'in 11 gün önce Suriye'nin başkenti Şam'da İran Konsolosluğu'na düzenlediği saldırıda 13 kişi hayatını kaybetti. Hayatını kaybedenler arasında Devrim Muhafızları komutanları ve subayları da vardı. İran söz konusu saldırı sonrası İsrail'den intikam alınacağına dair halkına söz verdi.

Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ile gerçekleştirdiği basın toplantısında, “Norveç, Filistin devletini ve BM’deki yerini tanımaya hazır. Asıl soru, bölgede barışa yönelik süreci desteklemek için bunu hangi dönemde ve hangi ortamda yapacağımızdır” dedi.

Fransa hükümeti vatandaşlarına İran, Lübnan İsrail ve Filistin topraklarına seyahat etmemeleri konusunda uyarılarda bulundu. Bakanlık, X'den yaptığı açıklamada, İran'da yaşayan diplomatların ve akrabalarının Fransa'ya döneceğini de hatırlattı.

İsrail'in 11 gün önce Suriye'nin başkenti Şam'da İran Konsolosluğu'na düzenlediği saldırıda 13 kişi hayatını kaybetti. Hayatını kaybedenler arasında Devrim Muhafızları komutanları ve subayları da vardı. İran söz konusu saldırı sonrası İsrail'den intikam alınacağına dair halkına söz verdi.

Amerikan The Wall Street Journal gazetesi, "İran'ın İsrail'in kuzeyinde ya da güneyinde de 24-48 saat içinde saldırı düzenleyebileceğini" ve İsrail'in de buna karşı hazırlık yaptığını yazmıştı. Gazeteye konuşan İran yönetimine yakın bir kaynak, saldırı planlarının tartışılmasına rağmen henüz nihai bir karara varılmadığını söyledi. İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron, İranlı mevkidaşı Hüseyin Emirabdullahiyan'ı aradı, ülkesinin gerilimi daha fazla artırmaması çağrısı yaptı.

"TAŞ DEVRİNE GÖNDERECEĞİZ"

İsrail'in Channel 12 televizyon kanalına bağlı haber sitesi N12 ise Tahran'ın konveksiyonel füzelerle saldırması olasılığı kapsamında elektromanyetik bir saldırının hazırlandığını yazdı.
Böyle bir saldırının İran'ı taş devrine tekrar döndüreceğini belirten N12, İran'ın ekonomik olarak çökeceğini hatta rejim değişikliğinin bile yaşanma ihtimalinin doğacağını öne sürdü. ABD'li uzmanlar tarafından yayınlanan raporda ise söz konusu bombanın yere çarpmasıyla birlikte gama ışınları yayacağını ve ülkedeki elektriğe bağlı bütün sistemleri çökerteceğini belirtildi. İsrail ordusunun envanterinde hali hazırda EMP bombaları adı altında "Scorpius" model füzeler bulunuyor.

Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Kudüs Strateji ve Güvenlik Enstitüsü'nden askeri tarihçi Dr. Yigil Henkin ise yerel basına " Elektromanyetik silahlar çoğunlukla teoride biliniyor çünkü henüz kimse onları kullanmadı." bilgi sistemlerini yok etmenin yanı sıra elektrik hatlarına ve her türlü sistemi yok edebilir" dedi.

İLK KEZ ABD DENEDİ

Öte yandan ABD benzer bir silahı 1960'lı yıllarda Pasifik Okyanusu'nda denedi. Bombanın patlaması sonrası 1.450 km uzaktaki Hawaii'de yaklaşık 300 sokak lambası tahrip edildi, alarmlar devreye girdi ve telefon iletişim ağlarında geniş çaplı bir kesinti yaşandı.

Rusya, Ukrayna'nın başkenti Kiev'in 50 kilometre güneyindeki Tripilya Elektrik Santrali'ne saldırı düzenledi. Enerji tesisi, füzeler ve insansız hava araçlarıyla (İHA) vuruldu.

ABD istihbaratı, Hamas'ın elindeki rehinelerin çeşitli nedenlerden dolayı öldüğüne dair bilgi edindiklerini yerel basınla paylaştı. Hamas, 7 Ekim'de İsrail'e saldırı düzenlediğinde aralarında yabancıların da bulunduğu yaklaşık 220 kişiyi kaçırdı zaman içerisinde bazı rehineler serbest kaldı. İsrail ise savaşın başından beri 34 rehinenin hayatını kaybettiğini belirtiyor. Wall Street Journal'de yer alan analizde ise rehinelerin aldıkları yaralardan dolayı öldüğünü, bazılarının ise hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirdikleri, bazılarının ise İsrail'in ağır saldırıları nedeniyle hayatını kaybettiği ifade edildi.

İsrail’in Şam'daki İran Konsolosluğuna düzenlediği saldırının ardından gözler beklenen misilleme saldırıya kilitlendi. İran tarafından İsrail'e düzenlenecek herhangi bir saldırının önlenmesi için ise dünya liderleri diplomasi trafiğine devam ediyor. İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, İsrail ile yaşanan gerginliklerin gölgesinde Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron ve Avustralya Dışişleri Bakanı Penny Wong ile görüştü. Abdullahiyan, görüşmelerde İsrail'in “uluslararası hukuku ve Viyana Sözleşmelerini” çiğnediğini ve misilleme yanıtının “meşru” olduğunu vurguladı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) İsrail saldırısını kınamaması halinde “saldırganın cezalandırılması amacıyla meşru müdafaanın bir gereklilik olduğunu” vurgulayan Abdullahiyan, “İran'ın savaşın kapsamını genişletmek istemediğini, ancak istikrarsız bölgede güvenliğin geri gelmesini istediğini belirttim” dedi.

Tahran, geçen hafta Suriye'de bir hava saldırısının ardından İsrail'e karşı intikam yemini etti. Bu hava saldırısı, başkent Şam'daki İran'ın diplomatik kompleksini hedef aldı. Saldırıda iki üst düzey komutan dahil olmak üzere yedi İslam Devrim Muhafızları üyesi öldürüldü. Dün Amerikan Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı General Michael Erik Kurilla İsrail'e giderek üst düzey yetkililerle güvenlik tehdidi konulu görüşmeler yaptı. Kurella, ABD'nin Orta Doğu'daki operasyonlarından sorumlu komutanı olarak İran'a karşı İsrail ile birlikte koordineli olarak çalışacak.

SALDIRININ DETAYLARI

Bu bağlamda dünya İran'ın İsrail'e yönelik olası saldırısını bekliyor. İngiliz medyası dün gece Tahran'ın Washington'a saldırı hakkında küçük de olsa bilgi verdiğini ve söz konusu saldırının aslında beklenilen kadar büyük bir etki taşımayacağını ifade ettiğini yazdı.
ABD basınından Wall Street Journal'ın özel hazırladığı raporda ise saldırının 24 ila 48 saat arasında gerçekleşmesinin beklenildiği belirtildi ve İran'ın, İsrail'e hem kuzey hem de güneyden saldırıya geçeceği öne sürüldü. Gazeteye konuşan İranlı yetkililer ise saldırının nasıl gerçekleşeceğine dair Tahran yönetiminin hala karar veremediğini öne sürdü.

İran'ın Ali Hamaneyi'nin danışmanlarından biri “İran'ın Yüksek Lideri'nin önünde grev planları var ve hala politik riskleri tartıyor,” dedi.

İSRAİL NE YAPACAK?

Wall Street Journal'ın raporunda İran'ın İsrail'in ülkenin kuzeyindeki Hayfa havaalanına ve güneyindeki Dimona'daki nükleer tesisine yönelik bir saldırı beklendiği hatırlatıldı. İran'ın ayrıca Hizbullah gibi vekil güçleriyle de koordineli olarak Tel Aviv'e saldıracağı hatta Arap ülkelerinde bulunan büyükelçiliklerine saldıracağı yazıldı.

İsrail ordu sözcüsü Daniel Hagari ise dün gece yaptığı değerlendirmede hava savunma sistemlerinin sorunsuz çalıştığını ve olası saldırıda füzeleri engelleyeceğini dile getirdi.

ABD, İran'ın saldırı düzenleyebileceği endişesi üzerine, İsrail'deki büyükelçilik çalışanlarına seyahat kısıtlaması getirdi. İsrail'deki Amerikan Büyükelçiliği'nde görevli personele, "her ihtimale karşı" Kudüs ve çevresi ile Tel Aviv ve Beerşeba bölgeleri dışına çıkmamaları uyarısı yapıldı.