Gazze'deki savaşta son dakika... Saldırılar neden aniden durdu? ABD'liler sesiz 5 Mart'ın sebebini açıkladı

Güney Afrika, bir kez daha Gazze Şeridi için Uluslararası Adalet Divanı'na (UAD) başvuruda bulundu. Güney Afrika tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Güney Afrika bugün Uluslararası Adalet Divanı'na, mahkemenin 26 Ocak 2024 tarihinde Gazze Şeridi'nde felakete yol açacak bir kıtlığı önlemek üzere alınmasına hükmettiği geçici tedbirlerin güçlendirilmesi için acil bir başvuruda bulundu” denildi.

İran, geçtiğimiz yıl el koyduğu ABD’li şirket tarafından işletilen "Advantage Sweet" adlı petrol tankerinde bulunan en az 50 milyon dolar değerindeki petrole mahkeme kararıyla el koydu.

Deniz güvenlik şirketi Ambrey, Yemen'in liman şehri Aden'in güneybatısından geçen Barbados bayraklı, ABD'ye ait yük gemisinin yakınında bir patlama yaşandığını bildirdi.

Şirket, diğer gemilere de yük gemisinden uzak durmaları konusunda uyarı yaptı.

Hizbullah yaptığı açıklamada, iki üyesinin Lübnan'ın Hula köyünde öldürüldüğünü açıkladı. Silahlı grup üyelerinin ölümleri, Hizbullah'ın kayıplarını 234'e çıkardı.

Öte yandan İsrail ordusu dün ise dün yaptığı açıklamada, bölgede saldırılar gerçekleştirdiğini bildirmişti. Hizbullah dün yanı sıra, üç sivilin de hayatını kaybettiğini kaydetmişti. 

Rus istihbaratı geçtiğimiz günlerde Almanya'nın askeri planlarına dair bilgileri dinledi, kayda aldı ve dünyaya duyurdu. Bu gelişmeden kısa bir süre sonra ise Berlin'de yankı uyandıracak bir başka skandal daha yaşandı.

Filistinli yetkililer, savaşın 152'inci gününde Gazze Şeridi'ndeki can kayıplarının 30 bin 717'ye çıktığını açıkladı. Verilen bilgiye göre, son 24 saatteki İsrail saldırılarında 113 Gazze sakini yaşamını yitirdi.

ABD'de başkan adayları ve senato temsilcileri için kritik önemdeki Süper Salı ön seçimleri sona erdi, mevcut Başkan Joe Biden ve Kasım ayında rakibi olması beklenen Donald Trump'ın neredeyse sandık kurulan tüm eyaletlerde kazanması bekleniyor.

California'daki ön seçimde Demokrat Adam Schiff Senato üyeliği yarışında ipi göğüsledi. Zafer konuşması için kürsüye çıkan Schiff'in sözleri, Filistin destekçisi göstericilerin sloganlarıyla kesildi.

Göstericiler 'Özgür Filistin', 'Ateşkes şimdi' ve 'Gazze'nin yaşamasına izin ver' gibi sloganlar atarken, Adam Schiff birçok kez konuşmasını kesmek zorunda kaldı.

Yahudi Kongre üyesi Schiff önceki açıklamalarında İsrail'in kendini savunma hakkını dile getirmişti ancak hafta içinde rehinelerin serbest kalmasını sağlayacak bir ateşkes anlaşması istediğini söyledi.

Hamas, İsrail'in kalıcı ateşkes, evlerini terk edenlerin geriye dönüşü ve işgal birliklerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesi gibi şartları karşılamayı reddettiğini duyurdu.

Savaşın durması için gerekli esnekliği gösterdiğini kaydeden Hamas, müzakerelerin arabulucular üzerinden devam ettiğini de ekledi.

Times of Israel ise, Gazze Şeridi'ni yöneten Hamas'ın İsrail'in masaya getirdiği ateşkes teklifini kabul etmeyecek gibi göründüğünü yazdı.

Mısır'ın başkenti Kahire'de süren ateşkes müzakerelerine ABD, Katar ve Mısır arabuluculuk yapıyor.

Avustralya ve ASEAN ülkeleri tarafından yapılan ortak açıklamada Gazze'de acil şekilde ve sürekli bir ateşkes çağrısında bulunuldu.

Günlerce süren diplomatik çekişmenin ardından ortaya çıkan metinde ayrıca sivillere ve sivil altyapılara düzenlenen saldırılar kınandı.

Avustralya'nın Melbourne kentindeki üç günlük zirvenin ardından yayımlanan açıklamada ayrıca rehinelerin serbest bırakılması da istendi.

İsrail'in 2,3 milyon Filistinlinin yaşadığı Gazze Şeridi'ni yerle bir ettiği savaşta beşinci ay çoktan dolarken, Salı günü işgal güçlerini hedef alan saldırılar aniden durdu.

Al Jazeera'nin haberine göre, İsrail işgal birliklerine karşı savaşan Filistinli gruplardan beşi Salı günü hiçbir saldırı gerçekleştirmedi. 5 Mart Salı günü yalnızca iki Filistinli grubun İsrail ordusuna karşı saldırı düzenlediği bildirildi.

Gazze'deki işgali yakından izleyen Savaş Araştırmaları Enstitütüsü (ISW) ve Kritik Tehditler Projesi'nin (CTP) verilerine göre, Salı günü çatışmalarda anormal bir düşüş kaydedildi. Söz konusu düşüş, Pazartesi günü Filistinli silahlı grupların Pazartesi günü İsrail askerlerine karşı en az 15 saldırı düzenlediğini duyurmasından 24 saat sonra gerçekleşti.

ISW ve CTP, "Bu düşüşün Gazze Şeridi'ni savunan Filistinli grupların faaliyetlerinde keskin bir azalmayı temsil ettiği ileri sürülebilir ancak İsrail'in Hamas'ı yendiği ya da yok ettiğinin belirtisi değil" yorumunu yaptı.

ISW ve CTP'ye göre, Salı günü kayda geçen sessizliğin iki muhtemel sebebi olabilir. Bunlardan ilki İsrail işgal güçleri artık Gazze Şehri'nde kalıcı şekilde konuşlanmıyor, bu yüzden Filistinli savaşçıların saldırabileceği hedef sayısı da azalıyor. İkincisi ise, Filistinli direniş grupların yüzleştiği iletişim sorunları. Ancak gözlemcilere göre, bu durum tüm silahlı grupları aynı anda etkilemez.

Senatör Bernie Sanders, 'Netanyahu savaş makinesi için daha fazla para harcanmaması gerektiğini' söyleyerek ABD hükümetine bir kez daha İsrail'e silah sevkiyatını durdurma çağrısında bulundu.

Vermont eyaletinden bağımsız bir senatör olan Sanders, son aylarda İsrail'in Gazze'deki savaşını ve ABD'nin İsrail'e verdiği askeri desteği yüksek sesle eleştirmeye başladı.

Geçtiğimiz Ocak ayında Sanders, ABD'nin İsrail'e güvenlik yardımını, İsrail'in Gazze'deki savaşta insan hakları ihlalleri yapıp yapmadığına bağlı olarak şart koşan bir karar tasarısı sundu. Senato ezici bir çoğunlukla kararın iptal edilmesi yönünde oy kullandı.

ABD'nin bilinen tek hipersonik füzesi AGM-183 Çin'in hemen yanı başında bulunan Guam Adası'na getirildi. Uzaydan hedefini vurabilen söz konusu füzenin bir anda kritik bölgeye getirilmesi dünyada ses getirdi.

Adı konulmamış savaşın devam ettiği Kızıldeniz'de, Amerikan savaş gemisine doğru ateşlenen füzeler ve silahlı insansız hava araçları vuruldu.

ABD'nin Orta Doğu operasyonlarını yürüten Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM), Yemenli Husilerin Babülmendep Boğazı çevresinde devriye gezen USS Carney savaş gemisine doğru bir füze ve üç kamikaze drone fırlattığını açıkladı.

USS Carney'i hedef alan füze ve drone'lar düşürülürken, kısa süre sonra da Yemen topraklarındaki üç gemisavar füze ve üç silahlı insansız hava aracı imha edildi.

İran destekli Husiler, Arap Baharı'nın ardından neredeyse 10 yıl boyunca Suudi Arabistan'ın başını çektiği koalisyonla savaştı. Halihazırda başkent Sana ve ülkenin en büyük limanı Hudeyde'yi de kapsayan Yemen'in batısını kontrol ediyorlar.

İngiliz donanmasına bağlı Birleşik Krallık Deniz Ticaret Operasyonları (UKMTO) ise, Aden Körfezi'ndeki bir kargo gemisine Husiler tarafından rota değişikliği emri verildiğini bildiriyor.

Aden Körfezi'nde ilerleyen gemi, Yemen kıyılarına 92 kilometre uzaklıktaydı. Husilerin deniz güçleri, telsizden ulaştıkları gemiden rota değiştirmesini istedi. Geminin güzergahında bir değişiklik olup olmadığı bilinmiyor.

Husiler geçtiğimiz Kasım ayı ortasından itibaren Kızıldeniz ile Aden Körfezi'ni birbirine bağlayan Babülmendep Boğazı çevresinde ticari gemilere saldırılar düzenliyor.

İsrail'in Gazze Şeridi'nden çekilmesini isteyen Husileri durdurmak için ABD'nin başını çektiği uluslararası bir koalisyon kuruldu ve savaş gemileri Kızıldeniz'de devriye gezmeye başladı.

Refah Muhafızları Operasyonu adı verilen görev gücünün devriyeleri Husilerin saldırılarını önleyemedi. Bunun üzerine Amerikan ve İngiliz savaş uçakları Yemen'deki Husi hedeflerini birçok kez vurdu. Husilerin hava saldırılarına yanıtı ise, Amerikan savaş gemilerine füze ve kamikaze drone ateşlemek oldu.

Küresel ticaretin yaklaşık yüzde 13'üne ev sahipliği yapan Kızıldeniz-Süveyş Kanalı-Akdeniz rotası, Avrupa ve Asya arasındaki en kısa güzergah. Husi saldırıları nedeniyle birçok nakliye devi ve petrol şirketi Kızıldeniz'den geçmek yerine Afrika Kıtası'nı boydan boya kat eden daha uzun rotayı tercih ediyor. Ümit Burnu'nun dolaşılması tedarik zincirlerinde aksamalara ve fiyat artışlarına yol açtı.

Orta Doğu dışında en çok Filistinlinin yaşadığı ülke olan Şili, İsrailli şirketleri Latin Amerika'nın en büyük havacılık fuarından yasakladı.

Başkent Santiago'da Nisan ayında gerçekleşecek organizasyonun tam adı Uluslararası Hava ve Uzay Fuarı (FIDAE).

Şili Savunma Bakanlığı, fuarda İsrailli firmaların yer almayacağını resmi açıklamayla duyurdu.

Güney Amerika ülkesinin solcu lideri Gabriel Boric, İsrail'in Gazze'deki katliamına en sert tepki gösteren isimler arasında.

Türkiye, Filistin lideri Mahmud Abbas'ı ağırlıyor. 7 Ekim'de başlayan savaştan bu yana ilk kez Ankara'ya inen Abbas, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la bir araya geldi.

Beşinci ayı dolan savaşta altı haftalık ateşkes sağlanması için müzakerelerin yoğunlaştığı dönemde Türkiye'ye gelen Mahmud Abbas, uluslararası bir konferans çağrısı yaptı ve Avrupa devletlerinin Filistin'i tanımalarını istedi.

"Bizim isteğimiz Filistin’in BM’de daimi üyeliğe sahip olması ve bunun BM Güvenlik Konseyi kararı ile gerçekleşmesidir. Avrupa devletleri de Filistin’i tanımalıdır" diyen Abbas, tüm bunların hayata geçebilmesi için uluslararası bir konferans düzenlenmesi gerektiğini söyledi. Filistin liderine göre, bu noktada Türkiye'nin rolü kendileri için önemli.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise ortak basın toplantısında İsrail'i yerden yere vurdu, kalıcı barışın tek yolunun 1967 sınırlarında, başkenti Doğu Kudüs olan, bağımsız, egemen ve coğrafi bütünlüğü olan bir Filistin devletinin kurulması olduğunu belirtti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve kabinesinin Filistin halkına soykırım uyguladığını dile getiren Erdoğan, Netanyahu'nun Gazze Şeridi'nde dökülen her damla kanın hesabını vereceğini kaydetti.

İşgal altında tutulan Filistin toprağı Batı Şeria'daki yasa dışı İsrailli yerleşimcilerin çözüm önündeki en büyük engellerden biri olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı, "Türkiye olarak garantörlük mekanizması çerçevesinde sorumluluk üstlenmeye hazırız" dedi.

Erdoğan'ın Ankara'dan verdiği mesajlar beklendiği gibi uluslararası medya ve İsrail'de yankı buldu. AFP haber ajansı, 'Erdoğan, İsrailli yerleşimcilerin barışın önündeki büyük engel olduğunu söylüyor' başlığıyla sunduğu haberde Türkiye liderini Filistin meselesini savunan seslerden biri olarak tanımladı.

AFP'nin servis ettiği haber El Ahram, Arab News gibi yayın organları tarafından kullanıldı.

Birleşik Arap Emirlikleri merkezli El Arabiya, AFP'nin haberini 'Erdoğan, Filistin-İsrail barışında büyük engel olan İsrail yerleşimlerini kınıyor' başlığıyla sayfasına taşıdı

Al Jazeera, 'Erdoğan İsrail'i kutsal mekanları Filistinlilere kapatmaması için uyarıyor' başlığını attı. Türk liderin Müslümanların Mescid-i Aksa'ya girişinin engellenmesi halinde İsrail'in çok ciddi sonuçlarla yüzleşeceğini söylediğini belirten Al Jazeera, Erdoğan'ın ayrıca çözümün önündeki büyük engel olan İsrailli yerleşimcilere dair de mesajlar verdiğini yazdı.

Çin haber ajansı Xinhua ise, 'Erdoğan: Türkiye Gazze'deki çatışmanın çözülmesinde garantör olarak harekete geçmeye hazır' başlığını tercih etti. Xinhua ayrıca garantörlüğün yanı sıra Erdoğan'ın verdiği iki devletli çözüm mesajlarını da öne çıkardı.

Middle East Eye, canlı blog sayfasında 'Erdoğan, İsrail'in Ramazan ayında kutsal mekanlara erişim izni vermemesi halinde ciddi sonuçları olacağı konusunda uyarıyor' başlığını seçti.

ABD'li bir düşünce kuruluşunun yeni anketine göre Amerikalıların yaklaşık yüzde 52'si, ABD'nin Gazze'ye yönelik saldırılarını durdurana kadar İsrail'e silah sevkiyatını durdurması gerektiğini söylüyor.

Öte yandan, Ekonomik ve Politika Araştırma Merkezi (CEPR) tarafından yaptırılan anket, büyük bir partizan bölünmeyi ortaya koydu. Demokrat Biden'a oy verenler yüzde 62'lik güçlü bir çoğunlukla silah satışlarının durdurulmasını desteklerken, yalnızca yüzde 14 bu görüşe katılmadı. Buna karşılık, Cumhuriyetçi Donald Trump'a oy verenlerin yüzde 55'i bu tedbire karşı çıktı. Yüzde 30 civarında bir kesim bunu destekledi.