Jamestown Foundation: Putin, Türkiye’yi baştan çıkarttı

Rusya’nın Türkiye’ye yönelik geniş enerji işbirliği önerilerinin, Avrupa’da “siyasi etki” yapmaya ve Türkiye’yi Rusya’ye daha yakın bir stratejik çizgiye getirmeye yönelik olduğu öne sürüldü. ABD’deki düşünce kuruluşu Jamestown Foundation’un tanınmış siyaset analisti Vladimir Socor, “İlk bakışta cesur ve spektaküler ve önceki politikalara göre yenilik gibi görünse de Moskova’nın önerileri, elde mevcut gaz ve petrol kaynakları veya finansmanla desteklenmiyor” görüşünü dile getirirken “Putin, Türkiye’yi Güney Akım’ın daha muhteşem bir versiyonu ile baştan çıkarttı” ifadesini de kullandı.
Jamestown Foundation tarafından Vladimir Socor’un imzası ile yayımlanan “Putin, Turkiye’yi Güney Akım’ın daha muhteşem bir versiyonu ile baştan çıkarttı” başlıklı makalede Rusya Başbakanı Vladimir Putin’in 6 Ağustos’taki Ankara ziyareti sırasında geniş enerji işbirliği planlarını açıkladığını belirterek, “Rus önerilerinin, her şeyden önce Avrupa’da siyasi etki, ikinci olarak da Türkiye’yi Rusya’ya daha yakın bir stratejik çizgisine çekmeye yönelik gibi göründüğü” öne sürüldü.
Putin’in önerilerinin Türkiye’nin AB’nin Nabucco projesine karşı Türkiye’nin işbirliğini sağlamayı amaçladığı savına da yer verildiği makalede “İlk bakışta cesur ve spektaküler ve önceki politikalara göre yenilik gibi görünse de Moskova’nın önerileri, elde mevcut gaz ve petrol kaynakları veya finansmanla desteklenmiyor” denildi.
Vladimir Socor, Türkiye ile Rusya arasında varılan anlaşmaların “bağlayıcı ve ön anlaşma” niteliğini taşıdığını da savuduğu makalede bu çerçevede Güney Akım boruhattının güzergahı için Türkiye’nin Karadeniz’deki münhasır ekonomik bölgesinin kullanılmasına ilişkin teknik çalışmalara izin veren anlaşma üzerinde de durdu.

“FİNANSMAN OLMADIKÇA ÇALIŞMALAR ANLAMSIZ”
İlk defa Rusya’nın resmen, Güney Akım’ı Ukranya’nın yerine Türk bölgesinden geçmesini önerdiğine işaret edildikten sonra yapılacak araştırmalar ve fizibile çalışmalarının, boru hattı için gaz ve finansman olmadıkça pek bir anlam taşımadığı da öne sürüldü. Rusya’nın, 2007-2008 döneminde 31 milyar metreküp olan Güney Akım’la taşınacak yıllık gaz miktarı rakamın geçtiğimiz Şubat ayında izah vermeden 45 milyara, Mayıs’ta ise 63 milyar metrekübe yükseltiğine dikkat çekildi.

“TAŞINACAK GAZ MİKTARI SİYASİ NEDENLERLE YÜKSELTİLDİ”
Makalede rakamların yükseltimesinin siyasi nedenlerden kaynaklandığı savunulurken bu nedenlerin başında AB’nin Nabucco projesini caydırmak, ikinci bir nedenin de Ukrayna’yı tehdit etmek olduğu öne sürüldü.
Bu boyuttaki bir proje için finansman bulunmasının imkansız olduğu savına da yer veren Vladimir Socor, Gazprom’un geçen Şubat’ta Güney Akım’ın maliyetini, fizibilite çalışması hariç 19-24 milyar dolar arasında tahmin ettiğini, Mayıs ayında da biraz daha yüksek bir tahminde bulunduğunu belirterek Ankara toplantısı sırasında Rusya’ya yakın kaynaklarının maliyeti 25-28 milyar dolar olarak hesapladıklarını kaydederek “Böyle bir maliyet ile projenin kabul ettirilmesi imkansız” değerlendirmesinde bulundu.
Türk münhasır ekonomik bölgesinin Ukranya’nın bölgesine göre daha derin olmasının maliyetini artıracağını savunan Socor, eğer Rusya sonunda gaz sağlayabiliyorsa bile, bu maliyetlerin Avrupa’daki tüketicilerine yansıtılması gerekeceğini de belirtti.
Makalede Rusya’nın Güney Akım için gazının bulunmadığını, Türkmen gazını yönlendirmeyi umduğu öne sürülürken de “Tek kesin olan şey, Gazprom’un Türkmen gazı tekelini elinde tutmayı sürdürme umududur” denildi.