İsrail'in 1987'den bu yana suikast düzenlediği Hamas liderleri
18.10.2024 - 13:00 | Son Güncellenme:
BBC Türkçe
İsrail işgal ordusu ve istihbarat teşkilatı Mossad, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nin işgaline karşı ilk Filistin ayaklanmasının yaşandığı 1987'den bu yana Hamas'ın liderlerini ve kilit isimlerini hedef aldı.
Hamas lideri Yahya Sinvar'ın Refah'taki bir çatışmada öldürüldüğünü açıklayan İsrail, 1987'den bugüne kadar Filistinli grubun üst yöneticilerine defalarca suikast düzenledi. İşgal ordusu ve istihbarat teşkilatı Mossad, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nin işgaline karşı ilk Filistin ayaklanmasının yaşandığı 1987'den bu yana Hamas'ın liderlerini ve kilit isimlerini hedef aldı.
YAHYA AYYAŞ: 'Mühendis' lakabıyla tanınan Yahya Ayyaş, 5 Ocak 1996 tarihinde, o zamanlar Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) yönetimindeki Gazze'de hedef alındı. Ayyaş, elindeki cep telefonunun İsrail istihbarat servisi Mossad tarafından patlatılmasıyla öldü. Hamas, Şubat ve Mart aylarında dokuz gün boyunca üç İsrail kentinde 59 kişinin ölümüne yol açan dört intihar saldırısıyla misilleme yaptı.
HALİD MEŞAL: Hamas’ın kurucularından ve eski siyasi lideri olan Halid Meşal, 1997’de Ürdün'ün başkenti Amman'daki ofisine yakın bir sokakta İsrail ajanlarının suikast girişimine uğradı. Meşal’e yolda yürüdüğü sırada şırınga ile zehir enjekte edildi. Ürdün yetkilileri suikast girişimini ortaya çıkardı ve iki Mossad ajanını tutukladı.
Dönemin Ürdün Kralı Hüseyin, o dönem de İsrail Başbakanı olan Binyamin Netanyahu’dan Meşal’e enjekte edilen maddenin panzehrini istedi. Aksi halde Mossad ajanlarının asılacağını ve Ürdün'ün İsrail'le olan barış anlaşmasının feshedileceğini ilan etti. Dönemin ABD Başkanı Bill Clinton araya girdi, Netanyahu ilk etapta reddettiği panzehir gönderilmesini kabul etti. İsrail ayrıca, hapisteki Hamas lideri Şeyh Ahmed Yasin'i serbest bırakmayı kabul etti. Ancak Yasin yedi yıl sonra Gazze'de hedef alındı.
ŞEYH AHMED YASİN: İsrail, Hamas'ın kurucuları arasında yer alan ve dini lideri olan Şeyh Ahmed Yasin'i 22 Mart 2004 tarihinde Gazze'de bir camiden çıkarken helikopterden atılan bir füzeyle öldürdü.Suikast, İsrail-Filistin çatışmasında bir dönüm noktasıydı. Binlerce Filistinli Gazze'de intikam sloganları atarak yürüdü, Hamas yöneticileri İsrail'in suikastle 'cehennemin kapılarını açtığını' söyledi. Saldırı, diğer Müslüman ülkelerde geniş çaplı protestolara ve kınamalara da yol açtı.
ABDÜLAZİZ EL RANTİSİ: İsrail helikopterinin 17 Nisan 2004 tarihinde Gazze'de bir araca düzenlediği füze saldırısında Hamas lideri Abdülaziz El Rantisi ve iki koruması öldürüldü. Suikastın ardından Hamas liderliği artık kamuoyu önüne çıkmamaya başladı ve Rantisi'nin halefinin kimliği gizli tutuldu. Suikast, Şeyh Ahmed Yasin'in öldürülmesinin ardından Gazze'de Hamas liderliğini devralmasından kısa bir süre sonra gerçekleşti.
ADNAN EL GUL: Adnan El Gul, Abdülaziz el Rantisi'den altı ay sonra, 21 Ekim 2004'te Gazze'de bir İsrail hava saldırısında öldürüldü. Gul, Hamas'ın askeri kanadında iki numaraydı ve sık sık İsrail kasabalarına atılan 'Kassam' roketinin babası olarak biliniyordu. Adnan El Gul, Hamas'ın İzzeddin el-Kassam Tugayları olarak bilinen askeri kanadının lideri Muhammed Deyif'in yardımcısıydı.
NİZAR RAYAN: Eşleri ve yedi çocuğuyla 1 Ocak 2009'da Cebaliye mülteci kampındaki bombalamada hedef alınan din adamı Nizar Rayan, Hamas'ın en sert siyasi liderlerinden biri olarak kabul ediliyor.
SALİH ARURİ: 7 Ekim'de başlayan savaştaki ilk üst düzey suikast, Hamas'ın iki numarası Salih Aruri'ydi. Hizbullah'ın kalesi olarak bilinen Beyrut'un güney banliyösü Dahiye'de 2 Ocak 2024'te İsrail'e ait bir insansız hava aracının ateşlediği füze, Hamas'ın siyasi kanadının üst yönetimindeki Salih el Aruri'yi öldürdü. Aruri aynı zamanda Hamas'ın askeri kanadı Kassam Tugayları'nın da kurucusuydu.
İSMAİL HANİYE: Hamas'ın siyasi büro şefi İsmail Haniye, İran'ın başkenti Tahran'da 31 Temmuz 2024'te suikasta uğradı. Tahran'a İran'ın yeni cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın yemin töreni için gelen Haniye'nin kaldığı konut, güdümlü füzeyle vuruldu. İsrail beklendiği gibi suikastı üstlenmedi, İran misilleme yapacağını duyurdu.
YAHYA SİNVAR: İsmail Haniye suikastının ardından Yahya Sinvar Hamas'ın liderliğine seçildi. İsrail, 7 Ekim baskınının mimarı olarak nitelediği Yahya Sinvar'ı Gazze Şeridi'nin en güneyindeki Refah şehrinde öldürdüğünü 17 Ekim Perşembe günü duyurdu.
