Gerçek "Çile Yolu" neresi tartışması...

İsrailli bir arkeolog, binlerce yıldır inanılanın aksine, Hz. İsa’nın yargılandığı Antonia Kalesi ile sırtında çarmıhla izlediği "Via Dolorosa" (Çile Yolu) güzergahının farklı olduğunu, yine Eski Kent içinde Ermeni mahallesinden başladığını öne sürdü.
         Kudüs’teki Albright Enstitüsünden Dr. Şimon Gibson’a göre, Hz. İsa’nın Roma İmparatorluğu döneminde Vali Pontius Pilate tarafından yargılanarak ölümle cezalandırıldığı Antonia Kalesi, Eski Kent’in batı kesiminde, Jaffa Kapısı tarafındaki Ermeni mahallesinde "David Kulesi"nin yakınında bulunuyor.
         Haaretz gazetesinin haberine göre, Dr. Gibson, bulduğu bir taş kaldırımdan yola çıkarak, Hz. İsa’nın 14 ayrı noktada durduğu ve sonunda çarmıha
 gerilip öldüğü yerde inşa edilen Holy Sepulchere kilisesine kadar uzanan Via Dolorosa’nın da gerçekte buradaki, halihazırda park yeri olan alandan başlaması
 gerektiğini söyledi. Dr. Gibson, Via Dolorosa’nun buradan kiliseye kadar uzandığını belirtti.
         Söz konusu kalenin, Titus’un Kudüs’ü ele geçirdiği İ.Ö. 70 yılında yıkıldığına inanılıyor.
         "İsa’nın Son Günleri" adlı, İngilizce bir kitap yayımlayan Gibson, kitabında Via Dolorosa’nın gerçek güzergahıyla ilgili geleneğin, Haçlılar
 döneminde değiştirildiği iddiasında. Haçlıların kentin Müslüman, Yahudi ve Hristiyanlarını katlettiğini ve geleneklerini de sildiğini söylüyor.
         Haçlılar döneminde kentin kutsal coğrafi konumunun yeniden düzenlendiği ve şimdi "Antonia Kalesi" olarak bilinen alanda bir şapel inşa edildiği de
 kitapta belirtiliyor. Ancak, Gibson’a göre, bu alandaki kazılarda bulunan Roma dönemine ait kalıntılar buranın bir kale inşa edilmesine imkan vermeyecek kadar küçük bir alan olduğunu gösteriyor.
         İsrailli arkeologlardan Prof. Meir Ben-Dov ise Gibson’un değerlendirmelerini "son derece saçma" olarak niteledi. Ben-Dov, o dönemin ünlü
 tarihçilerinden Josephus Flavius’un, binlerce diğer tanık gibi, Antonia Kalesi’nin Tapınak Dağı’nın (Haremüşşerif) köşesinde bulunduğunu söylediğini
 aktararak, "Ben, 1980’lerde kulenin temellerini ortaya çıkardım" dedi.
         Ben-Dov’a göre, Romalı askerler Tapınak Dağı’na hiç girmedi ve bu nedenle de kale Tapınak Dağı’nın yanına inşa edildi. Josephus’un da o dönemde Romalı askerlerin Antonia Kalesinin surlarında durarak dua eden Yahudileri gözlediğini aktardığı belirtiliyor.
         Kudüs’te Roma valisi Pontius Pilate’nin hükümranlığının ilk yılında, Mesih beyanları nedeniyle tepki çeken Nasıralı İsa, kentin Sanhedrin’in öfkesini çekmiş ve Roma makamlarının önüne çıkarılmıştı. Yeni Ahit’e göre, Yahudilerin Hamursuz (Pesah) bayramı dönemine denk gelen İsa’nın yargılanması çok kısa sürdü ve mahkemede İsa’ya "Sen Yahudilerin kralı mısın?" diye soruldu. İsa’nın buna cevabı ise "Söylediğiniz gibi" oldu. Pilate de İsa’nın çarmıha gerilmesi hükmünü verdi.
         İsa’nın yargılandığı ve Antonia Kalesi olarak bilinen alan, Hristiyanlığın en kutsal mekanlarından biri oldu. Via Dolorosa olarak bilinen
 İsa’nın sırtında kendi çarmıhını taşıdığı 14 noktalık güzergahın ilki Antonia Kalesi. İsa’nın çarmıha görülüp öldüğü yerde ise sonradan Hristiyanların Hac yeri olarak kabul edilen Holy Sepulchere Kilisesi inşa edildi.