Fransa seçimleri için sol partiler krize girdi

Salgın ve sosyal patlamaların yarattığı siyasi çalkantıda aşırı sağ yükselirken, anketlere göre sol kanadın 7 ayrı adayından hiçbiri yüzde 10'u aşamıyor. Sosyalist Parti'nin adayı Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo'nun "birlik ve önseçim" çağrısına, soldaki tüm adaylar "hayır" yanıtı verdi.

Sosyalistler'in adayı Anne Hidalgo anketlerde yalnızca yüzde 3 oy alabilirken, radikal sol lider Jean Luc Melenchon yüzde 9, Yeşiller'in adayı Jannick Jadot yüzde 7, Komünist Parti'nin adayı Fabien Roussel ise yüzde 2 civarında oy alabiliyor. Solda hiçbir aday yüzde 10 barajını geçemezken, barajı rahatlıkla aşan sağ ve aşırı sağcı 4 aday cumhurbaşkanlığı için ilk dört sırada yarışıyor.

Aşırı sağcı adaylar Eric Zemmour ve Marine Le Pen, geleneksel Fransız sağının adayı Valerie Pecresse ve siyasi duruşu "liberal sağ" olarak tanımlanan Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un oy oranları yüzde 15 ile 25 arasında değişiyor. Seçimlere dört ay kala, soldan 7 adayın hepsinin oylarının toplamı yüzde 25'i geçmiyor.

Sağ yelpazenin tüm renkleri arasında kıyasıya giden yarışta hiçbir sol aday kendi projesini öne çıkaracak iddialı bir rüzgar yaratamıyor. Özellikle Sosyalistler'in büyük umutlarla aday gösterdiği Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo'nun anketlerde yalnızca yüzde 3 civarında oy alabiliyor olması büyük sürpriz yarattı. İkinci kez Paris Belediye Başkanı seçilmeyi başaran Hidalgo'nun yerel seçimlerdeki başarısı, ülke genelinde oya yansımadı.

"BİRLEŞMEZSEK YOK OLACAĞIZ"

Toplumsal sorunların patlama yaptığı bir dönemde sol ideolojinin bu derece gerilere düşmesinden endişe ettiğini açıklayan Anne Hidalgo, "Sol birleşmezse hiçbir varlık gösteremeyeceğiz, yok olacağız. Birleşmezsek, ülkemizde solun yaşama ihtimali kalmayacak" diyerek, solda önseçim yapılmasını ve tek bir adayın sağla yarışmasını önerdi. Ancak, sosyal politikalardan çevreye, enerjiden ekonomiye hiçbir konuda görüş birliği içinde olmayan sol adaylar, Hidalgo'nun "bir manevra yapmaya çalıştığını belirterek" önerisini hiçbir açık kapı bırakmadan geri çevirdi.

"SİYASİ İNTİHAR"

Hidalgo'nun önseçim önerisi Fransız medyasında "siyasi intihar" olarak değerlendirildi. Le Parisien gazetesi yazarları Jannick Alimi ve David Doukhan, Hidalgo'nun önerisini "kendi intiharına tüm sol grupları da sürükleyecek. Gerçek şu ki Anne Hidalgo'nun anketlerdeki sonuçların ardından sessizce çekilmeye ve tümüyle siyaset sahnesinden silinmeye cesareti yok. O nedenle böyle bir çıkış yaptı" diye değerlendirdi.

Hidalgo, her ne kadar diğer adaylar tarafından reddedilse de "var olma savaşı veren" sol içinde tartışma yaratmayı başardı. Sosyalist Parti Genel Sekreteri Olivier Faure, "Seçim kampanyasının sağ ve aşırı sağ arasında geçmesine izin veremeyiz" diyerek bu tartışmanın sürmesini istiyor.

Ancak eski sosyalist Başbakan Manuel Valls, haber kanalı LCI’ye "Fransız solunun uzlaşmaz olduğunu" dile getirdi. Eski Başbakan, solu bir araya getirmenin "imkansız bir görev" olduğunu savunarak, "Her ne kadar Hidalgo bir tür cesaret gösterse de bir çıkmazda olduğu açık" dedi. Eski Cumhurbaşkanı François Hollande ise Hidalgo'ya, "bir isim etrafında değil, ortak bir program belirleyerek, program etrafında birlik çağrısı yapmasını" önerdi.

"BİR ÇIKIŞ FORMÜLÜ"

Bir sivil toplum örgütü olarak Fransız solu içinde siyaset yapan Türkiyeli Yurttaşlar Meclisi Derneği ACORT'un yöneticisi Ümit Metin, Hidalgo'nun önseçim çağrısını VOA Türkçe'ye değerlendirirken, "Parçalanan solun, içinde bulunduğu durumdan ancak birlik olursa çıkabileceğini" dile getirdi. Hidalgo'nun çağrısının "doğru bir çağrı olduğunu" savunan Metin, "Eğer solda önseçim çağrısı yapmasaydı, sessiz sedasız geri çekilecekti. Böyle giderken, sol için bir çıkış formülü de sunmuş oldu. Sanırım herkes de bunu biliyor. Tek çıkış yolu bu. Önümüzdeki günlerde, biz sivil toplum örgütleri sola birleşmeleri çağrısı yapacağız. Sol taban bu partilerin önünde eylemlerle 'birleşin' diyecek. Yoksa seçim manzarasından tümüyle silinmeleri riski var" dedi.

Hidalgo'nun birlik önerisine en yakın isim olan Yeşiller'in önseçimini kazanarak gelen adayı Yannick Jadot, "Zordaki bir aday, kendisini ve sosyalist partiyi kurtarmak için bize bir ön seçim daha yapmamız gerektiğini söylüyor. Aday belirleme aşamasında ben bu çağrıyı yaptığımda PS kendi adayını belirleyeceği yanıtını verdi. Adaylığı çıkmazda olan Paris Belediye Başkanı için bir çıkış yolu aranıyor, hepsi bu" diyerek, önseçim önerisini kesin bir dille reddetti.

Radikal sol partiler Baş Eğmeyen Fransa (LFI) ve Fransız Komünist Partisi (PCF) de "Çok geç, seçimlere 4 ay kala gelen bu öneri sadece Hidalgo'nun kendisine bir çıkış arama çabasıdır" yanıtını verdi.

"SOLDA DURUM KAYGI VERİCİ"

Soldaki seçim çıkmazını yakından izleyen CHP Fransa Örgütü Başkanı Uğur Güven de VOA Türkçe'ye, Fransa'da seçim yarışlarına 4 ay kaldığını, ancak Türkiye'deki ekonomik kriz nedeniyle henüz tam olarak buradaki seçimlere odaklanmayı başaramadıklarını belirtti.

Güven, "Aklımız Türkiye'deki ekonomik durumda. Gerçekten Türkiye'de halkımız çok zor günler geçiriyor. Ancak uzun yıllardır Fransa'dayım. Paris Belediyesi ile yakın çalışıyoruz. Fransız solunun içinde bulunduğu durum çok üzücü. Bir aşırı sağ aday bizleri korkuturken, aşırı sağ iddialı bir aday daha çıkardı. Yani seçimlerde yarış sağ ile aşırı sağ arasında geçecek gibi" dedi.

Uzun yıllar iktidarda Fransa'yı yöneten solun geldiği noktanın "kaygı verici" olduğunu belirten Uğur Güven, "Solun toplam oyları Fransa tarihinde ilk kez yüzde 25'i geçmiyor. Sol bir türlü toparlanmayı başaramadı. Bu kadar zor bir ekonomik dönemde halka bir proje sunamadı ve sonuçta parçalı 7 adaylı bir görüntüde, seçimlerde iddialı olma şansını yitirdi. Önseçim çağrısı için de geç görünüyor, bunu adaylıklar açıklanmadan önce yapmaları gerekiyordu. Yani tam bir çıkmaz" diye konuştu.

Sosyalist Parti, Anne Hidalgo'nun adaylığı ile girilen çıkmazı aşmak için parti içinden "sembol" isimlerin adaylığını da dillendiriyor. Fransa'da eşcinsel evlilik yasasını geçiren eski Adalet Bakanı Christiane Taubira'nın ismi "birleştici aday" olarak öne çıkıyor. Öte yandan radikal sol iki parti LCI ve PCF'in uzlaşarak ortak aday göstermesi olasılığı da tartışılmaya başlandı. Ancak bu çabaların solun ikinci tura çıkma ihtimalini güçlendirdiğini söylemek oldukça zor. Bunu gören sol partiler, cumhurbaşkanlığı seçimlerinden hemen sonra yapılacak genel seçimlerde ülke haritasından da silinmemek için kolları sıvadı bile.