‘Felaketten dönüldü’

Ukrayna ve Rusya arasındaki savaş devam ederken, cephe hattında bulunan Zaporijya Nükleer Santrali’nde önceki gün yaşanan tehlikenin boyutu ortaya çıktı. Avrupa’nın en büyüğü olan Zaporijya Nükleer Santrali yakınlarında Ukrayna-Rusya askerleri arasındaki çatışmaların nükleer felakete yol açabileceği endişesi giderek artıyor. Şebekeyle bağlantısı kesilen Zaporijya Nükleer Santrali’nde, jeneratörlerin devreye girmesi sayesinde bir felaketten dönüldüğü ortaya çıktı. Santralin yakınlarında devam eden çatışmalar ve çevresinde çıkan yangınların ardından tesisin elektrik bağlantısının kesilmesi sonrası Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy konuyla ilgili sert bir açıklamada bulundu.

Zelenskiy, “Dizel jeneratörler, tesise enerji sağlamak için hemen devreye alındı. Dünya bunun ne kadar büyük bir tehdit olduğunu anlamalı. Eğer dizel jeneratörler açılmasaydı, otomasyon ve santral personelimiz elektrik kesintisinden sonra müdahale etmeseydi o zaman radyasyon kazasının sonuçlarının üstesinden gelmek zorunda kalacaktık. Rusya, Ukrayna’yı ve tüm Avrupalıları radyasyon felaketinin bir adım ötesine taşıdı” ifadelerini kullandı. Zelenskiy, BM’ye çağrıda bulunurken, “Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ve diğer uluslararası kuruluşlar, şu anda hareket ettiklerinden çok daha hızlı hareket etmelidir. Çünkü Rus birliklerinin nükleer santralde kaldığı her dakika küresel bir radyasyon felaketi riski taşıyor” dedi.

Yeniden bağlandı

Ukrayna Devlet Nükleer Enerji Şirketi Energoatom, dün yaptığı açıklamada, santralin yeniden Ukrayna şebekesine bağlanmış olduğunu duyurdu. Açıklamada, santralde çalışan Ukraynalı işçilerin kahraman oldukları ifade edildi ve bu işçilerin ‘bütün Avrupa’nın güvenliğini sırtlarında taşıdığına’ dikkat çekildi.

Önceki gün Zaporijya’da yangınlar nedeniyle nükleer santrali şebekeye bağlayan elektrik hatlarının zarar gördüğü, bu nedenle ulusal elektrik şebekesiyle bağlantısının kesildiği duyurulmuştu. Rusya ise kesintinin Ukrayna güçlerinin saldırıları nedeniyle olduğunu savunmuştu. Ruslar, bölgedeki çatışmalardan ötürü yaşanan elektrik kesintisi nedeniyle santralde güvenlik sisteminin devreye girdiğini bildirmişti.

Santralin hızlı şekilde Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) müfettişleri tarafından denetlenmesi çağrıları da yaşanan bu son olay sonrası kuvvetlendi. UAEA müfettişlerinin yakın zamanda santrale gelmesi bekleniyor.

Rusya boşuna gaz yakıyor!

Rusya’nın, Finlandiya sınırı yakınlarında bulunan bir tesiste her gün 10 milyon dolarlık gazı boşa yaktığı ortaya çıktı. BBC’nin haberine göre, St. Petersburg’un kuzeybatısındaki Portovaya işleme tesisinde, normal şartlarda Almanya’ya gönderilmesi gereken gaz yakılıyor. Tesis, kapasitesinin sadece yüzde 20’siyle çalışırken, Rus yönetimi bunun teknik sebeplerle olduğunu belirtiyor.

Hem kaynakların boşa akıtılması, hem de bu durumun büyük çevresel etkileri endişe yaratıyor. Bilim insanları bunun yol açtığı is ve karbon salımının Kuzey Kutup Bölgesi’ndeki buz erimesini hızlandırmasından endişe ediyor.

Enerji savaşındayız!

Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin enerji bakanları, son dönemde yaşanan gelişmeler üzerine acil bir toplantı gerçekleştirecek. AB dönem başkanı Çekya tarafından yapılan açıklamada, yeni tedbirlerin görüşüleceği belirtildi. Çekya Sanayi Bakanı Jozef Sikela, “Rusya ile bir enerji savaşının içindeyiz ve bu durum bütün AB’ye zarar veriyor” ifadelerini kullandı.

Sovyet simgeleri bir bir siliniyor

Doğu Avrupa ve Baltık ülkelerinde, Sovyet döneminden kalma anıtlar yıkılmaya devam ediyor. Son olarak Letonya’nın başkenti Riga’da, Sovyetlerin 2’nci Dünya Savaşı zaferi için dikilen 80 metrelik anıtı alınan karar sonrası yıkıldı. Letonya Devlet Başkanı Egils Levits yaptığı açıklamada, “Bu anıt, işgali ve birçok insanın bununla bağlantılı anılarını hatırlatıyor. Bu tür bir anıta ihtiyacımız yok” dedi. Dışişleri Bakanı Edgars Rinkevics ise, “Sovyet işgalinin bir simgesi daha kaldırıldı Böylece bu acı verici döneme dair bir tarih sayfası kapandı” ifadelerini kullandı.

Letonya’daki Rus azınlığın üyeleri, 1985 yılında inşa edilen anıtın yıkılması kararını protesto etmişti. Her yıl 9 Mayıs’ta binlerce Rus, anıtta toplanıyordu. Letonyalılar ise bu tarihi, Sovyet işgalinin başlangıcı olarak görüyor. 1997’de bir grup eylemci anıtı dinamitle yıkmaya çalıştı, ancak patlayıcılar beklenmedik bir şekilde infilak edince 2 kişi hayatını kaybetmişti.