16.09.2022 - 10:26 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Dünyanın gözü Özbekistan'da... Bu yıl 22'ncisi düzenlenen Şanghay İşbirliği Teşkilatı Devlet Başkanları Zirvesi kapsamında Semerkant'ta gerçekleşen zirve, dünyanın gündeminde.
Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in daveti üzerine zirveye özel konuk olarak zirveye katılan Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün bir dizi önemli görüşme gerçekleştirdi.
Rusya Devlet Başkanı Putin, İran Cumhurbaşkanı Reisi, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev ve Belarus Cumhurbaşkanı Lukaşenko ile 'Ebedî Şehir' kompleksinde bir araya gelen Erdoğan, bugün de kritik görüşmeler gerçekleştirdi.
ERDOĞAN-PUTİN ZİRVESİ
Bugün erken saatlerde Çin Devlet Başkanı ile görüşme gerçekleştiren Erdoğan, Rusya Devlet başkanı Putin ile bir araya geldi. Özellikle bu görüşme, dünyanın dört bir yanında merakla bekleniyordu.
PUTİN'DEN İLK AÇIKLAMA
Putin, tahıl anlaşmasının imzalanması yönünde Erdoğan'a çabalarından dolayı teşekkür etti. Erdoğan'a hitaben yaptığı konuşmada önemli ifadeler kullanan Putin, "Her şeyden önce, gıda programının uygulanmasında yaptığınız ve sunduğunuz katkı için tekrar teşekkür etmek istiyorum. Bugün de bahsettiğiniz gibi Ukrayna tahılının önemli bir bölümünün yoksul ülkelere gönderileceğini umuyorum. Ancak bu şu ana kadar sağlanamamıştır" dedi.
"TÜRKİYE GÜVENİLİR BİR PARTNER"
Rus tahılının sevkiyatında, Türkiye'nin önemli bir ülke olduğunu ve teslimatların tüm ülkelere Türkiye üzerinden sağlanabileceğini söyleyen Putin, "Şu konuda sizi de bilgilendirmek isterim, ihracatçılarımız bizim ürünlerimizin de Türkiye üzerinden ihraç edilebileceğinin sinyalini aldı. Demek istediğim, Türkiye bu açıdan güvenilir bir partner ve kendi toprakları üzerinden dünyanın tüm ülkelerine güvenli tedarikleri sağlayabilir" ifadelerini kullandı.
Putin ayrıca, ağırlıklı olarak Asya, Latin Amerika ve Afrika ülkeleri dahil olmak üzere tüm dünyaya satış yapabileceklerini söyledi.
"TÜRKİYE GÜVENİLİR ORTAKLARDAN BİRİ"
Enerji konusunda da Türkiye'nin kendileri için güvenilir ortaklar arasında olduğundan bahseden Putin şöyle konuştu:
Türkiye ile Rusya arasındaki ticaret hacmi istikrarlı bir şekilde büyüyor. Türkiye, bizim enerji kaynaklarımız için en güvenilir tedarik güzergahlarından biri haline geldi. Sadece kendi ihtiyaçları için değil, AB ülkeleri için de bu geçerli. TürkAkım üzerinden Avrupa'ya gaz sevkiyatı kesintisiz devam ediyor
Mersin'de inşası devam eden Akkuyu Nükleer Güç Santrali ile ilgili de konuşan Putin, "Kısa süre önce sizinle oradaki birtakım sorunları istişare etmiştik. İnşaat sürecinin organizasyonuyla ilgili belirli sorunlar vardı. Bildiğim kadarıyla tüm bu sorunlar çözüldü. Dün, bu büyük inşaatın tarafları arasındaki tüm ilişkileri düzenleyen nihai belgeler de imzalandı. Akkuyu Nükleer Santrali'nin, Türkiye Cumhuriyeti'nin yüzüncü yıl dönümünün kutlanacağı 2023'te hizmete başlamasını çok isterim" açıklamasında bulundu.
Öte yandan, Türkiye'nin, ŞİÖ'deki konumuyla ilgili de konuşan Putin, "Erdoğan'ı Semerkant'taki zirvede görmekten çok mutluyum. Türkiye, bu bölgenin ülkesi ve bence ŞİÖ'de çalışmaya ilgi duyması son derece doğal. Türkiye ekonomisi için azami sonuç elde etmeyi hedefleyen politikanızı biliyorum. Tabii ki, Türkiye'nin ŞİÖ üyesi ülkelerle çok iyi ve hızla büyüyen ekonomik bağları olduğuna dikkat çekmeden edemediniz. Türkiye'nin bu yapıda çalışmasından memnuniyet duyacağız" dedi.
İRAN CUMHURBAŞKANI REİSİ İLE GÖRÜŞME
Erdoğan Putin ile görüşmesinden kısa bir süre sonra İran Cumhurbaşkanı Reisi ile bir araya geldi.
DÜNYA BASININDA GENİŞ YER BULDU
"ERDOĞAN VE PUTİN'İN BATI'YA MESAJI"
Voice of America, Erdoğan ve Putin görüşmesinin Batı'ya mesaj niteliğinde olduğunu başlığa taşıdğı haberinde, "Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Şanghay İşbirliği Örgütü'nün toplantısına katılmak üzere Perşembe günü Özbekistan'a gitti" ifadelerini kullandı.
Rus ve Çin liderliğindeki Şanghay İşbirliği Örgütü'nün, bazı eleştirmenler tarafından Batı karşıtı bir ittifak olarak adlandırıldğını yazan Voice of America, Putin ile Erdoğan arasında Cuma günkü görüşmelerin ticarete odaklanmasının beklendiğini yazdı.
Haberde, Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nden Maria Shagina'nın yorumuna yer verildi. Buna göre, Batılı ülkelerin Moskova'ya yaptırımları sıkılaştırmaya çalışırken, Erdoğan'ın Putin için giderek daha önemli hale geldiği ifade edildi.
Rusya'nın burada iyi arkadaşları tükeniyor. Dönebilecekleri Çin, Hindistan var, ancak Pekin'in (ve) Yeni Delhi'nin ikincil yaptırımlarla karşı karşıya kalma iştahının olacağı manevra alanı orada değil.
Haberde, Erdoğan'ın önümüzdeki hafta New York'ta yapılacak Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun oturum aralarında ABD Başkanı Joe Biden ile görüşebileceği de ifade edildi.
"RUSYA'NIN KAYIPLARI, TÜRKİYE'NİN KAZANCI"
Al Jazeera ise, "Rusya'nın Ukrayna kayıpları Türkiye'nin kazancı" başlığını attığı bir analize sayfasında yer verdi. Carnegie Europe'da Misafir Akademisyen olarak görev yapan Dimitar Bechev imzasını taşıyan makalede, "Kremlin savaşta çıkmaza girerken Türkiye, Moskova'nın pahasına nüfuzunu ustaca genişletiyor" ifadelerine yer verildi.
Bechev analizine, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın geçen ay Kırım Platformu Zirvesi'nde video bağlantısıyla yaptığı açıklama ile başladı:
Kırım'ın ayrılmaz bir parçası olduğu Ukrayna'ya dönüşü, özünde uluslararası hukukun bir gereğidir.
"KARMAŞIK BİR DENGEDEN DAHA FAZLASI"
Haber şu ifadelerle devam etti:
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın geçen ay Kırım Platformu Zirvesi'nde video bağlantısıyla yaptığı bu çarpıcı açıklama, Türk-Rus ilişkilerini yakından takip eden hiç kimseyi şaşırtmazdı. Yine de bu, Erdoğan'ın Ukrayna egemenliğine verdiği destek ile Rusya'ya karşı yaptırımlara katılmayı reddetmesi arasındaki karmaşık dengeden daha fazlasının kanıtıydı. Kremlin'in Ukrayna'da çıkmaza girdiği bir dönemde, Türkiye'nin Rusya ile ilişkilerinde sınırları zorlamak istediği fırsatların bir göstergesiydi.
"İster Suriye'de ister Güney Kafkasya'da olsun, Moskova'nın etkisi gittikçe azalırken Ankara boşluğu doldurmaya hazırlanıyor" ifadelerinin kullanıldığı makalede, Türkiye'nin Temmuz ayında Birleşmiş Milletler'in yardımıyla yaptığı anlaşma hatırlatıldı ve şu çarpıcı ifadelere yer verildi:
Anlaşmanın da gösterildiği gibi, Ukrayna tahıl gemilerinin Odesa'dan yola çıkması için Türkiye bir aracı rolü oynadı. Rusya ile ticari ilişkileri gelişiyor. Yine de Erdoğan, Kırım Tatarlarının vatanı Kırım da dahil olmak üzere Kiev'i desteklemekte tutarlı kaldı. Türkiye'nin Ukrayna silahlı kuvvetlerine Bayraktar insansız hava araçları tedariki, Ankara'nın Kiev'e askeri desteğin en güçlü sembolü olmaya devam ediyor.
Hindustan Times, zirveyi canlı olarak aktarıyor. Adım adım zirveyi izleyen gazete, son dakika olarak verdiği haberinde "Çin lideri Xi bölgesel zirve kapsamında Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşüyor" ifadelerini kullandı.
Farance 24 AFP'ye dayandırdığı haberinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Cuma günkü programından bahsetti ve Xi ile Putin'le görüşeceğini yazdı.
Japan Times gazetesi, Putin, Xi'nin 'endişelerine' ve işbirliğinin sınırlarına onay verdi başlığını attığı haberle, Çin lideri Xi Jinping ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in görüşmesini ön plana çıkardı ve Semerkant'ta gerçekleşen zirveyi anlattı.
Haberde, "Putin ve Xi, Çin, Rusya, Hindistan, Pakistan ve dört Orta Asya ülkesini içeren güvenlik odaklı bir kuruluş olan Şanghay İşbirliği Örgütü'nün zirvesinin oturum aralarında bir araya geldi." Zirveye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı hatırlatıldı ve Erdoğan'ın Cuma günü Putin ile görüşme yapacağı aktarıldı." Haberde Rus devlet televizyonunun izleyicilere seslenme şekli hatırlatıldı. Japan Times gazetesi, Rus televizyonunun toplanan liderlerin dünya nüfusunun yarısından fazlasını temsil ettiğini hatırlattığını yazdı ve Ukrayna'yı işgal eden Putin'in izole edildiği fikrini çürütmeyi amaçlayan bir mesaj verdiği ifade edildi.