Demir kadar ‘sert’ tartışma! Tarihi çağ, Türkiye’de mi yoksa Hindistan’da mı başladı?

Demirin silah ve alet üretmek için işlendiği arkeolojik bir devir olan Demir Çağı’nın Milattan Önce 1200 yılında başlayıp 550 yılında bittiği belirtiliyor. Türkiye toprakları, Milattan Önce 13’üncü yüzyıla kadar uzanan bir tarihte demirin önemli ölçüde çıkarıldığı ve dövüldüğü en eski bölge olarak biliniyor. Ancak Hindistan’ın güneyindeki Tamil Nadu eyaletindeki arkeolojik kazılarda bulunan demir nesnelerin daha eski olduğu iddia edildi. Bunun üzerine arkeoloji dünyasında “Demir Çağı, Türkiye topraklarında mı yoksa Tamil Nadu’da mı başladı?” konusu tartışılmaya başlandı.

Önce hangisinde?

Tamil Nadu’daki 6 arkeolojik alanda Milattan Önce 2953, 3345 ve 5000 yıllarına tarihlenen demir nesneler keşfedildi. Bu durum, tarihte aletler, silahlar ve diğer eşyaları yaratmak için demir çıkarma, eritme, dövme, şekillendirme sürecinin Hindistan’ın alt kıtasında bağımsız olarak gelişmiş olabileceği iddiasına yol açtı. Konuyu gündeme taşıyan BBC’ye konuşan uzmanlar, Demir Çağı’nın Türkiye topraklarında değil de Tamil Nadu’da başladığı iddiasını  kanıtlayacak daha fazla araştırma yapılması gerektiğini belirtti. Hintli arkeoloji profesörü Parth R Chauhan, demir teknolojisinin tarihte birden fazla bölgede birbirinden bağımsız olarak ortaya çıktığına inandığını belirtti. 

‘İlk çelik üretimi Anadolu’da’

Hindistan Bilim Eğitim ve Araştırma Enstitüsü’nde (ISSER) görev yapan arkeolog Oishi Roy, BBC’ye şunları söyledi: “Gerçek çelik üretiminin ilk belirtilerinin günümüz Türkiye’sinde Milattan Önce 13’üncü yüzyıla kadar uzandığını biliyoruz. Ancak radyometrik tarihler, Tamil Nadu örneklerinin daha erken olduğunu gösteriyor gibi. Tamil Nadu’daki buluntular, buradaki insanların sadece kullanıcı değil demir üreticisi olduğuna işaret ediyor. Dünyanın farklı bölgelerinde demir üretiminde paralel gelişmeler söz konusu olabilir.” Ancak arkeologlar, Hindistan’da yeterli veri toplamak için kazıların yetersiz olduğu uyarısını da yaptı. Demir doğada bulunan bir element, çelik ise demir ve karbonun birleşimiyle oluşturuluyor. Tarihte demirden çelik üretmek medeniyet seviyesinin bir belirtisi oluyor.