Çinli kadınlar para biriktirmek için neden yabancılarla eşleşiyor?

Kathy Zhuo ve kocasının maaşları koronavirüs pandemisi sırasında yarı yarıya kesildi. Zhuo için bu çok büyük bir darbe oldu çünkü beş yıl önce kanser teşhisi konulan annesine de bakmak zorundaydı. Çin'in güneyindeki Fujian kentinde yaşayan 36 yaşındaki iki çocuk annesi kadının yaşadığı şok, onu internette benzer ilgi alanlarına sahip eşler ('da zi') arayan Çinli gençlere katılmaya yöneltti. Birlikte seyahat etmek veya egzersiz yapmak yerine para biriktirmek isteyen gençlerin grubuna katılmıştı. "Tasarruf yapan da zi" etiketi Çin'in Instagram'ı Xiaohongshu'da ilk olarak Şubat 2023'te ortaya çıktı. Veri analiz firması Newsrank'a göre şu ana kadar 1,7 milyon kez görüntülendi. Çin'in Twitter'ı Weibo'da tasarruf ortaklarıyla ilgili konular milyonlarca kez görüntülendi.

Singapur Ulusal Üniversitesi'nde Kamu Politikası Profesörü Lu Xi, bu eğilimin "ekonominin geleceğine duyulan güvenin düşük olduğunu" gösterdiğini söylüyor.

Çin ekonomisi bu yılın ilk mali çeyreğinde beklenenden daha hızlı büyümesine rağmen hâlâ derinleşen bir emlak krizi, düşen yabancı yatırım ve artan yerel yönetim borçlarıyla karşı karşıya.

Zhuo, geçen yıl ülkenin ekonomik büyümesine yaklaşık yüzde 40 katkıda bulunduğu tahmin edilen yeşil enerji sektöründe çalıştığı için kendini şanslı hissediyor.

Ancak pek çok arkadaşı ve ailesi işini kaybettiği için "tehlikeye hazırlanmaya" mecbur hissediyor.

'Bir kişiyle eşleştikten bir ay sonra harcamalarım yüzde 40 oranında azaldı'

Zhuo, Şubat ayında üyelerinin çoğunu 20 ila 40 yaşlarındaki kadınların oluşturduğu çeşitli çevrimiçi tasarruf gruplarına katıldı.

Bu gruplardaki kadınlar günlük bütçelerini ve harcamalarını kaydediyorlar. Ayrıca birbirlerinin anlık alışverişler yapmasını engellemeye de yardımcı oluyorlar.

Zhuo, bu gruplardan bir üyenin 5 bin yuan'lık (690 dolar) lüks bir çanta satın almak istediğini ancak gruptaki diğer kadınlarla konuştuktan sonra çok daha ucuz, ikinci el bir çantaya karar verdiğini söyledi.

Pek çok kişinin aynı şeyi yapmasına şaşırıyor ve tasarruf ortaklarıyla bir yoldaşlık hissettiğini söylüyor.

Bir kişiyle eşleştikten sadece bir ay sonra harcamalarının yüzde 40 oranında azaldığını söylüyor. Bu yıl 100 bin yuan tasarruf etmeyi hedefliyor.

30 yaşındaki ilkokul öğretmeni Wen Zhong, tasarruf eşinin yardımıyla internetten alışverişi yapmayı azalttığını söylüyor.

Bunun yerine artık okumaya ve örgüye daha fazla zaman ayırıyor. El yapımı ürünlerini pazarda satmaya başlamış ve bu da ona ekstra gelir kazandırıyor.

Wen, eşleşmenin, özendiği minimalist bir yaşam tarzına geçiş yapmasına da yardımcı olduğunu söylüyor.

Çin halihazırda en yüksek tasarruf oranlarına sahip ülkelerden biri. Resmi verilere göre, 2023 yılında ülkedeki hanelerin bankalardaki tasarrufları yaklaşık 138 trilyon yuandı; bu, bir önceki yıla göre neredeyse yüzde 14 artış anlamına geliyor.

Ancak Dr Lu, yüksek tasarruf oranının Çin hükümeti için büyük bir sorun olabileceğini söylüyor.

Çin Merkez Bankası, faiz oranlarını düşürerek tasarrufları daha az çekici hale getirip ekonominin canlanmasına yardımcı olabilir. Ancak insanlar paralarını harcamaktan çekinmeye ve biriktirmeye devam ederse, bankanın ekonomiyi etkileme gücü azalabilir.

Birikimlerini evlerinde tutmak gibi daha geleneksel tasarruf yöntemini tercih eden kadınlar da var. Çin'de nüfusun çoğu Alipay ve WeChat Pay gibi ödeme uygulamalarını kullandığı için toplum büyük ölçüde nakitsiz. Bu nedenle bu alışılmadık bir durum.

Henan eyaletinde bir güzellik salonu işleten ve adını açıklamak istemeyen 32 yaşındaki Chen takma adlı kadın, gelirinin çoğunu her ay bankadan çekip bir kutuya koyduğunu söylüyor.

50 bin yuana ulaştığında bunu bankaya sabit vadeli mevduat olarak iade etmeyi planlıyor.

"Geçmişte herhangi bir tasarruf planım yoktu ama biraz param kalmıştı. Artık tasarruf etmek daha zor hale geldi" diyor.

Çin'deki ekonomik yavaşlama, güzellik salonunun belirgin biçimde müşteri kaybetmesine ve sürekli gelen müşterilerinin çoğunun harcamalarını azaltmasına neden oldu.

Chen ve kocası ailelerinin tek çocukları, bu da onların yaşlı ebeveynlerine bakmaları gerektiği anlamına geliyor.

Çiftin ayrıca iki oğlu var ve Chen, onlara ev almaya yetecek kadar para biriktirme konusunda endişeli görünüyor. Çin'de oğlu evlenen ebeveynler genellikle çocuklarına bir ev satın alıyor.

Tahminine göre Chen ve kocasının en az 5 milyon yuanlık birikime ihtiyacı var. Ama yeniden hamile olduğu için bunun bile muhtemelen yeterli olmayacağını düşünüyor.

"Elimde nakit olması beni daha az kaygılı hissettiriyor. Banknot yığınlarının gittikçe kalınlaştığını görünce kendimi güvende ve tatmin olmuş hissediyorum."