08.08.2022 - 14:01 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan gezisiyle tırmanan gerilim Pazartesi sabahı doruk noktasına ulaştı, Çin ordusu ada etrafındaki kuşatmanın süreceğini dünyaya ilan etti.
Pelosi'nin ziyaretinin tetiklediği Çin'in ürkütücü gövde gösterisinin Pazar günü bitmesi bekleniyordu ancak tatbikatlar bitmek yerine tüm bölgeye yayıldı. Çin ordusu Tayvan çevresinin yanı sıra Sarı Deniz ve Bohai Denizi'inde de yeni tatbikatlara girişti. Söz konusu iki deniz de, Çin ile Kore Yarımadası arasındaki körfezde bulunuyor.
Sarı Deniz'de harekete geçen Çin savaş gemileri ve jetleri Ağustos ayının ortasına kadar gerçek mermiler ateşleyecek. Bohai Denizi'nde ise Çin ordusu bu ayın sonuna kadar tatbikatlar yapacak.
Üst düzey Çinli bir askeri analist, Pekin yönetiminin Tayvan etrafındaki gövde gösterilerini artık 'düzenli' hale getireceğini söylüyor. Bu da, Çin ordusunun durmadan ada çevresinde tatbikat yapması anlamına geliyor. Çin resmi medyasına konuşan analist, özellikle Tayvan Boğazı'nın doğusunu işaret etti.
Çin'in 1996 yılından bu yana imza attığı en büyük kuşatma hârekatına rağmen, Tayvanlılar panik halinde değil. BBC, pekçok Tayvanlının ada etrafında seyreden savaş gemileri ve gökyüzünde beliren jetlere rağmen Çin'in tatbikatlarına omuz silkerek tepki gösterdiğini belirtiyor.
Hafta sonu sosyal medyada paylaşılan videolardan birinde, Tayvan ana karasına uzak ancak Çin'e oldukça yakın bir adada yüzlerce insanın bir sokak partisinde eğlendiği görülüyordu.
Pekin yönetimine gözdağının işe yaramayacağı mesajı verilse de askeri analistler Tayvanlılar kadar iyimser değil.
Nitekim, Çin ordusu, bu sabah yaptığı açıklamada Tayvan etrafındaki gözdağının devam edeceğini duyurdu ve tatbikatları sona erdirme çağrılarını reddetti. Agence France-Presse (AFP) haber ajansı, 'son dakika' koduyla verdiği yeni gövde gösterisi haberinde Çin'in Tayvan çevresinde bugüne kadarki en büyük tatbikatları hayata geçirdiğini belirtiyor.
Çin'in gelecekte bir gün girişmesi beklenen Tayvan işgalinin provası olarak görülen devasa tatbikatlarda, balistik füzeler de ateşlendi ve bazıları adanın üstünden geçip açık denize düştü.
Çin'in resmi yayın organı Global Times ise, ABD'den sonra bir Avrupalı ülkeyi hedef tahtasına koydu. 'Litvanya Tayvan'da ateşle oynarsa karşı önlemlerle yüzleşecek' başlığını kullanan gazete, Baltık ülkesinden bir heyetin Nancy Pelosi'den sonra Tayvan'ı ziyaret etmeye hazırlandığını belirtiyor.
Litvanya Dışişleri Bakanı Gabrielius Landsbergis'ın paylaştığı Twitter mesajına sayfasında yer veren Çin Komünist Partisi'nin gazetesi Global Times, Doğu Avrupa ülkesinin söz konusu ziyaretle ABD'nin gözüne girmeye çalışıp 'dalkavakluk yaptığı'nı savundu.
Litvanya'nın 'çirkin bir siyasi gösteri'ye hazırlandığını ileri süren Global Times, Avrupa ülkesini yaptırımlarla tehdit etti. "Litvanyalı politikacılar ayık kalmalı" diyen gazete, Baltık ülkesinin ateşle oynadığını belirtip muhtemel sonuçlarla karşı karşıya kalacağını yazdı.
Amerikan Wall Street Journal gazetesi ise, 'Çin'in askeri tatbikatları, Tayvan Boğazı'ndaki muhtemel savaşa hazırlanan modern askeri gücünü gösteriyor' başlığıyla yayımladığı haberde, Pekin yönetiminin Tayvan'ın en önemli müttefiki ABD'ye bile kafa tutabileceğini gösteren ipuçlarını sayfasına taşıdı.
WSJ'ye göre, dünyanın korkuyla izlediği tatbikatlar Çin'in askeri açıdan nasıl ilerlediğini gösteren nadir belirtileri içeriyordu. Wall Street Journal'a konuşan askeri analistler, Çin ordusunun özellikle kara, hava ve deniz kuvvetlerinin koordinasyonunda kaydettiği ilerlemeyi öne çıkarıyor.
Massachusetts Teknoloji Enstitütüsü'nden Çin uzmanı M. Taylor Fravel, Çin ordusunun 2016 yılında yalnızca Tayvan için kurduğu özel birime, Doğu Cephesi Komutanlığı'na atıfta bulunuyor. Fravel, Çin ordusunun Tayvan çevresinde icra etmeye çalıştığı müşterek operasyonların 20 yılı aşkın süredir modernleşmeyi zorunlu kıldığını belirtiyor: "Çin Halk Kurtuluş ordusunun ne yaptığı, nasıl yaptığı veya neyi başardığı sürpriz olmamalı."
Çin'in resmen yer aldığı son savaş, 1979'daki Vietnam. WSJ, Çin ordusunun üç haftalık sınır çatışmasında Vietnam'ı mağlup edemediğini kaydediyor.
180 kilometre genişliğindeki Tayvan Boğazı'nı 21. yüzyılın en tehlikeli parlama noktalarından biri olarak tanımlayan gazete, Çin'in giriştiği son gövde gösterilerini büyük çaplı kostümlü provaya benzetti. Amerikan gazetesine göre, tatbikatlar Çin'in bir gün Asya Pasifik'e egemen olabilecek savaş gücüne dönüşme ihtimalini yeniden doğruladı.
ABD lideri Joe Biden'ın Asya turunda sarfettiği 'ABD Tayvan'ı askeri olarak savunacak' sözlerini hatırlatan Wall Street Journal, Washington-Pekin hattında bağlantının koptuğunu belirtiyor. WSJ'ye göre, ABD Savunma Bakanlığı Pentagon'dan Çin Halk Kurtuluş ordusuna bir haftadır yapılan aramalara yanıt alınamadı.
Halihazırda Tayvan çevresinde başını uçak gemisi USS Ronald Reagan'ın çektiği ABD savaş gemileri bulunuyor. Çin medyasında yer alan haberlerde bölgede çok sayıda ABD casus uçağının uçtuğu yazıldı ancak Pentagon söz konusu haberlere ilişkin yorum yapmıyor.
Wall Street Journal'ın haberindeki en çarpıcı kısım, Çin'in silahları. Askeri analistlere göre, Çin ordusu son model bazı silahlarını kullansa da tatbikatlarda daha önce görülmeyen yeni hiçbir silah yoktu.
Hudson Enstitüsü'nün kıdemli ismi Bryan Clark, tatbikatlar sırasında Çin ordusunun Tayvan limanlarına erişimi kesmek için yeterince savaş gemisi kullanmadığını söylüyor. Clark, gözdağını 'bir 'karantina gösterisi'ne benzetti.