Ayı sandılar, 'insan' çıktı! Gizemli ayak izinin sırrı
Tanzanya'da 1976 yılında ayak izlerinden çapraz bir şekilde yürüdüğü anlaşılan bir canlı türü keşfedildi. O yıllarda uzmanlar bunun bir 'ayı ayak izi' olabileceğini düşündüler. Ancak gerçek hiç de sanıldığı gibi değildi...
Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – 1976 yılında Tanzanya'nın Arusha bölgesinde Laetoli sit alanında bulunan ve ayı ayak izi olduğu düşünülen kalıntı, yıllar sonra yeniden gündeme geldi.
TATMİN OLAMAYIP GERİ DÖNDÜLER
Yaklaşık 40 yıl sonra sonuçtan tatmin olmayan uzmanlar, ayak izlerinin kaynağını yeniden araştırmak için Laetoli'ye geri döndü.
ABD'li araştırmacılar bu sefer de yağmurların aslında orijinal ayak izlerinin üzerine yakındaki tortuları taşıdığını ve bunun da onları koruduğunu anladılar. Daha sonra bilim insanları ayak izlerini temizlemeye, ölçmeye, fotoğraflamaya ve taramaya devam ettiler.
ABD’DE YAPILAN ARAŞTIRMA SAYESİNDE ANLAŞILDI
Ayrıca ayak izlerinin, insanın bilinen en eski atası olduğu iddia edilen 'Lucy' ile uyumluluğu da karşılaştırıldı.
Tüm araştırmalar ayak izinin henüz kesin olmasa da insansı bir tür olan hominine (insan ile pan cinsinde sınıflandırılan bonobo ve şempanzenin son ortak atası) ait olduğunu ortaya çıkardı.
'FARKLI OLDUĞUNU ANLADIK'
Biyolojik antropolog olan çalışmanın baş yazarı Ellison McNutt, "Tamamen kazılmış izlere baktığımızda, bunların gerçekten ilgi çekici olduğunu gördük. Laetoli’deki diğer ayak izi patikalarından potansiyel olarak farklı olduğunu hemen anladık" dedi.
BİLİNEN EN ERKEN İNSAN ATASI 'LUCY'
3,7 milyon yıllık olduğu belirlenen ayak izinin, erken insan atalarından Lucy’ye yani australopithecus afarensis türünden bir hominide ait olduğu düşünülüyor. Lucy’nin, Etiyopya’da 3,2 milyon yıl önce yaşadığı tahmin ediliyor. Bu iskelet, 1974’te ilk kez şaşırtıcı şekilde bütün halde bulunmuştu. Önceden var olduğu bilinmeyen bir türe ait olması dolayısıyla keşfi oldukça önemli olarak kabul edildi.
YÜRÜYÜŞ ŞEKLİ DİKKAT ÇEKTİ
Lucy ile ilgili en önemli şeylerden biri onun yürüyüş şekliydi. Lucy’nin iskeleti üzerinde araştırma yapan uzmanlar, özellikle de dizinin yapısı ve omurgasının eğimine dayanarak onun zamanının büyük bölümünü iki ayağı üstünde yürüyerek geçirdiğini keşfettiler. Ancak uzmanlar, bu homininin australopithecus afarensis’ten daha ilkel olduğunu da belirtiyor.
AYIDAN ÇOK 'İNSAN'A BENZİYOR
Araştırmacılar, bu ayak izlerinin gizemini çözmek için ABD New Hampshire'daki kara ayıları kurtarma ve rehabilitasyon merkezi olan Kilham Bear Center ile çalıştı. Burada ayakları Laetoli izlerine benzer büyüklükte dört yarı vahşi genç siyah ayı seçtiler. Sonra da ayıları çamurla dolu bir yolda iki arka ayağı üzerinde yürütmeye çalıştılar. Bunun sonucunda Laetoli'deki ayak izlerinde görülen yürüyüş stilinin, ayılarınkinden daha çok hominin türüne benzediğini tespit ettiler.
NEDEN ÇAPRAZ YÜRÜYOR?
Ayak izleri, buradaki adımların çapraz olduğunu da ortaya koydu. Bunun sebebi zeminin kaygan ve engeli olmasına bağlı olabilir. Araştırmacılar, dengede kalabilmek adına böyle yürüme şeklinin geliştirilmiş olabileceği görüşünde.
Eğer sonuçlar kanıtlanırsa Laetoli’de 3.7 milyon yıl önce australopithecus afarensis dışında başka bir öncü insan türünün de yaşadığı ortaya çıkacak.
Günümüze kadar ulaşmış bu ayak izleri, iki ayak üzerinde duran ilk memelilerin nasıl yürüdükleriyle ilgili bilgi de veriyor.
